Merkez Bankasi Açiklamasi 'Fiyat Artislarinin Sektörler Bazinda Genele Yayildigi Izlendi'
Merkez Bankasi fiyat gelismeleri raporunda aylik fiyat gelismeleri sektörler bazinda incelendiginde, artislarin genele yayildigi izlenirken ham petrol ve dogal gaz, rafine petrol ürünleri, temel eczacilik, kömür ve linyit, mobilya, diger madencilik-tas ocakçiligi ve elektrik-gaz imalati sektörleri fiyat artislariyla öne çiktigi belirtildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi (TCMB), Agustos ayi fiyat gelismeleri raporunu paylasti. Raporda fiyat artislarinin sektörler bazda genele yayildigi belirtilerek kirada yüksek artislar gözlendigi kaydedildi.
Raporda göre Agustos ayinda tüketici fiyatlari yüzde 9,09 oraninda yükseldi ve yillik enflasyon 11,11 puan artarak yüzde 58,94 oldu. Bu dönemde B (islenmemis gida, alkol, tütün, enerji ve altin hariç TÜFE) ve C (enerji, gida, içecek, tütün, altin hariç TÜFE) endekslerinin yillik degisim oranlari sirasiyla 9,20 ve 8,76 puan artarak yüzde 63,52 ve 64,85 olarak gerçeklesti.
Yillik tüketici enflasyonuna katkilar incelendiginde, bu dönemde alt gruplarin tamaminda artis yasanmistir. Bir önceki aya göre hizmet, gida, temel mal, enerji ve alkol-tütün-altin gruplarinin katkilari sirasiyla 3,00; 2,86; 2,60; 2,51 ve 0,14 puan artti. Mevsimsellikten arindirilmis verilerle incelendiginde, B ve C endekslerinin aylik artislari önceki ayda ulasilan yüksek seviyeleri korudu.
Fiyat artislari, B endeksini olusturan gruplardan islenmis gidada bir önceki aya kiyasla güçlenirken hizmet ve temel mallarda yüksek seyretmeye devam etti. Hizmet fiyatlari agustos ayinda yüzde 9,19 oraninda yükselmis, grup yillik enflasyonu 9,92 puan artisla yüzde 79,57 seviyesine ulasti. Bu dönemde fiyat artislari, ulastirma hizmetlerinde daha belirgin olmak üzere, alt gruplar geneline yayildi. Ulastirma hizmetleri fiyatlarinda akaryakit fiyatlarindaki sert artisa bagli olarak aylik bazda yüzde 27,62 orani ile 2003 bazli endeksteki en yüksek artis kaydedildi. Bu gelismede, yönetilen-yönlendirilen kalemlerin (otobüs ve taksi ile sehir içi yolcu tasimaciligi ve hava yoluyla yolcu tasimaciligi) yani sira karayoluyla sehirler arasi yolcu tasimaciligi fiyatlari belirleyici oldu. Lokanta-otel alt grubunda süregelen güçlü fiyat artislari agustos ayinda devam etmis, fiyatlarin yüzde 7,09 oraninda yükselmesiyle alt grup yillik enflasyonu yüzde 89,31 seviyesine ulasti.
Kira alt grubunda aylik artis bir miktar daha güçlenerek yüzde 7,90 oldu ve yillik enflasyon yüzde 87,78’e yükseldi. Diger hizmetler alt grubunda fiyatlar yüzde 7,19 oraninda artis kaydederken bu gelismede kisisel ulastirma araçlarinin bakim-onarimi, saglik hizmetleri ile eglence-kültür hizmetleri öne çikan kalemler oldu.
Temel mal grubu yillik enflasyonu 7,72 puan artisla yüzde 51,97 oldu. Döviz kuru geçiskenliginin yüksek oldugu temel mallarda tüm alt gruplarda yüksek fiyat artislari kaydedildi. Dayanikli mal alt grubunda fiyatlar yüzde 7,82 oraninda yükselirken, bu dönemde otomobil, beyaz esya ve mobilya fiyatlarinda belirgin artislar izlendi. Diger temel mallar alt grubunda ilaç referans euro kurundaki güncelleme ve vergi ayarlamasinin sarkan etkileri hissedilmis, fiyatlarda yüzde 9,92 orani ile genele yayilan bir artis kaydedildi. Giyim ve ayakkabi grubunda fiyatlarin mevsim egiliminin aksine artis göstermesiyle (yüzde 8,25 oraninda) yillik enflasyon yüzde 29,96’ya yükseldi. Enerji fiyatlari agustos ayinda yüzde 14,23 oraninda artmis, grup yillik enflasyonu ise 16,89 puan artarak yüzde 14,03 seviyesinde gerçeklesti. Grup aylik fiyat artisinda, bir önceki ay ortasinda gerçeklesen vergi artisinin sarkan etkisi yaninda, uluslararasi enerji fiyatlarindaki yükselis belirleyici oldu. Bu görünüm altinda, akaryakit ve tüp gaz kalemleri sirasiyla aylik bazda yüzde 26,11 ve 23,93 oranlarinda artis kaydetmistir. Ayrica, sebeke suyu fiyatlari agustos ayinda da yüksek bir oranda (yüzde 7,43) artti. Gida ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlari agustos ayinda yüzde 8,48 oraninda artmis, yillik enflasyon 12,14 puan yükselerek yüzde 72,86 oldu.
Yillik enflasyon islenmemis gidada 13,93 puan artisla yüzde 93,64’e, islenmis gidada ise 11,02 puan artisla yüzde 57,80’e yükseldi. Mevsimsellikten arindirilmis veriler taze meyve sebze fiyatlarinin bu dönemde meyve fiyatlari öncülügünde belirgin artis gösterdigine isaret etmistir. Islenmemis gida grubunun seyrinde bu dönemde meyve ve sebze disinda, yumurta ve kuruyemis fiyatlarindaki yükselisler öne çikmistir. Islenmis gida grubunda aylik artis geçen aya kiyasla (yüzde 11,17) güçlenirken, basta ekmek olmak üzere ekmek-tahillar, süt ile süt ürünleri, kati-sivi yaglar ve alkolsüz içecek kalemleri fiyat artislari ile dikkat çekti. Alkollü içecekler ve tütün ürünleri grubunda fiyatlar yüzde 3,77 oraninda yükselmis, yillik enflasyon 5,40 puan artisla yüzde 51,98 olarak gerçeklesti. Bu gelismede geçen ay yapilan vergi düzenlemesi kaynakli fiyat artislarinin endekse gün agirlikli yansitilmasi nedeniyle agustos ayina sarkan etkiler belirleyici oldu. Yurt içi üretici fiyatlari agustos ayinda yüzde 5,89 oraninda artti, yillik enflasyon 4,91 puan artisla yüzde 49,41 oldu.
Ana sanayi gruplarina göre incelendiginde, yillik enflasyon alt gruplarin tümünde yükselis kaydederken, aylik bazda uluslararasi enerji emtia ve kur gelismelerine istinaden enerji üretici fiyatlarindaki artis yüzde 14,27 ile belirgin oldu.
Aylik fiyat gelismeleri sektörler bazinda incelendiginde, artislarin genele yayildigi izlenirken ham petrol ve dogal gaz, rafine petrol ürünleri, temel eczacilik, kömür ve linyit, mobilya, diger madencilik-tas ocakçiligi ve elektrik-gaz imalati sektörleri fiyat artislariyla öne çikti.
Kaynak: İHA
Raporda göre Agustos ayinda tüketici fiyatlari yüzde 9,09 oraninda yükseldi ve yillik enflasyon 11,11 puan artarak yüzde 58,94 oldu. Bu dönemde B (islenmemis gida, alkol, tütün, enerji ve altin hariç TÜFE) ve C (enerji, gida, içecek, tütün, altin hariç TÜFE) endekslerinin yillik degisim oranlari sirasiyla 9,20 ve 8,76 puan artarak yüzde 63,52 ve 64,85 olarak gerçeklesti.
Yillik tüketici enflasyonuna katkilar incelendiginde, bu dönemde alt gruplarin tamaminda artis yasanmistir. Bir önceki aya göre hizmet, gida, temel mal, enerji ve alkol-tütün-altin gruplarinin katkilari sirasiyla 3,00; 2,86; 2,60; 2,51 ve 0,14 puan artti. Mevsimsellikten arindirilmis verilerle incelendiginde, B ve C endekslerinin aylik artislari önceki ayda ulasilan yüksek seviyeleri korudu.
Fiyat artislari, B endeksini olusturan gruplardan islenmis gidada bir önceki aya kiyasla güçlenirken hizmet ve temel mallarda yüksek seyretmeye devam etti. Hizmet fiyatlari agustos ayinda yüzde 9,19 oraninda yükselmis, grup yillik enflasyonu 9,92 puan artisla yüzde 79,57 seviyesine ulasti. Bu dönemde fiyat artislari, ulastirma hizmetlerinde daha belirgin olmak üzere, alt gruplar geneline yayildi. Ulastirma hizmetleri fiyatlarinda akaryakit fiyatlarindaki sert artisa bagli olarak aylik bazda yüzde 27,62 orani ile 2003 bazli endeksteki en yüksek artis kaydedildi. Bu gelismede, yönetilen-yönlendirilen kalemlerin (otobüs ve taksi ile sehir içi yolcu tasimaciligi ve hava yoluyla yolcu tasimaciligi) yani sira karayoluyla sehirler arasi yolcu tasimaciligi fiyatlari belirleyici oldu. Lokanta-otel alt grubunda süregelen güçlü fiyat artislari agustos ayinda devam etmis, fiyatlarin yüzde 7,09 oraninda yükselmesiyle alt grup yillik enflasyonu yüzde 89,31 seviyesine ulasti.
Kira alt grubunda aylik artis bir miktar daha güçlenerek yüzde 7,90 oldu ve yillik enflasyon yüzde 87,78’e yükseldi. Diger hizmetler alt grubunda fiyatlar yüzde 7,19 oraninda artis kaydederken bu gelismede kisisel ulastirma araçlarinin bakim-onarimi, saglik hizmetleri ile eglence-kültür hizmetleri öne çikan kalemler oldu.
Temel mal grubu yillik enflasyonu 7,72 puan artisla yüzde 51,97 oldu. Döviz kuru geçiskenliginin yüksek oldugu temel mallarda tüm alt gruplarda yüksek fiyat artislari kaydedildi. Dayanikli mal alt grubunda fiyatlar yüzde 7,82 oraninda yükselirken, bu dönemde otomobil, beyaz esya ve mobilya fiyatlarinda belirgin artislar izlendi. Diger temel mallar alt grubunda ilaç referans euro kurundaki güncelleme ve vergi ayarlamasinin sarkan etkileri hissedilmis, fiyatlarda yüzde 9,92 orani ile genele yayilan bir artis kaydedildi. Giyim ve ayakkabi grubunda fiyatlarin mevsim egiliminin aksine artis göstermesiyle (yüzde 8,25 oraninda) yillik enflasyon yüzde 29,96’ya yükseldi. Enerji fiyatlari agustos ayinda yüzde 14,23 oraninda artmis, grup yillik enflasyonu ise 16,89 puan artarak yüzde 14,03 seviyesinde gerçeklesti. Grup aylik fiyat artisinda, bir önceki ay ortasinda gerçeklesen vergi artisinin sarkan etkisi yaninda, uluslararasi enerji fiyatlarindaki yükselis belirleyici oldu. Bu görünüm altinda, akaryakit ve tüp gaz kalemleri sirasiyla aylik bazda yüzde 26,11 ve 23,93 oranlarinda artis kaydetmistir. Ayrica, sebeke suyu fiyatlari agustos ayinda da yüksek bir oranda (yüzde 7,43) artti. Gida ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlari agustos ayinda yüzde 8,48 oraninda artmis, yillik enflasyon 12,14 puan yükselerek yüzde 72,86 oldu.
Yillik enflasyon islenmemis gidada 13,93 puan artisla yüzde 93,64’e, islenmis gidada ise 11,02 puan artisla yüzde 57,80’e yükseldi. Mevsimsellikten arindirilmis veriler taze meyve sebze fiyatlarinin bu dönemde meyve fiyatlari öncülügünde belirgin artis gösterdigine isaret etmistir. Islenmemis gida grubunun seyrinde bu dönemde meyve ve sebze disinda, yumurta ve kuruyemis fiyatlarindaki yükselisler öne çikmistir. Islenmis gida grubunda aylik artis geçen aya kiyasla (yüzde 11,17) güçlenirken, basta ekmek olmak üzere ekmek-tahillar, süt ile süt ürünleri, kati-sivi yaglar ve alkolsüz içecek kalemleri fiyat artislari ile dikkat çekti. Alkollü içecekler ve tütün ürünleri grubunda fiyatlar yüzde 3,77 oraninda yükselmis, yillik enflasyon 5,40 puan artisla yüzde 51,98 olarak gerçeklesti. Bu gelismede geçen ay yapilan vergi düzenlemesi kaynakli fiyat artislarinin endekse gün agirlikli yansitilmasi nedeniyle agustos ayina sarkan etkiler belirleyici oldu. Yurt içi üretici fiyatlari agustos ayinda yüzde 5,89 oraninda artti, yillik enflasyon 4,91 puan artisla yüzde 49,41 oldu.
Ana sanayi gruplarina göre incelendiginde, yillik enflasyon alt gruplarin tümünde yükselis kaydederken, aylik bazda uluslararasi enerji emtia ve kur gelismelerine istinaden enerji üretici fiyatlarindaki artis yüzde 14,27 ile belirgin oldu.
Aylik fiyat gelismeleri sektörler bazinda incelendiginde, artislarin genele yayildigi izlenirken ham petrol ve dogal gaz, rafine petrol ürünleri, temel eczacilik, kömür ve linyit, mobilya, diger madencilik-tas ocakçiligi ve elektrik-gaz imalati sektörleri fiyat artislariyla öne çikti.