Ahi Toman Baba Türbesi Kurtariliyor

Birçok anlatim ve kaynakta, Erzurum’da ahilik teskilatinin 1300’lü yillarda, Ahi Toman Baba tarafindan kuruldugu ifade edilir. Yasadigi dönemin en büyük seyyahlarindan birisi olan ve ayni zamanda kadilik görevi de yapan Ibni Batuta 1331’de Erzurum’a ugradigi zaman Ahi Toman Baba’nin tekkesinde konakladi. Batuta, seyahatnamesinde ‘Bu sahis pek yasli olup 130 yasini astigi söylendigi halde hâlâ bir degnege dayanarak yürümekte, hafizasi yerinde durmakta, bes vakit namazini kilmakta idi. Yemekte bize sahsen hizmette bulundu. Ikinci gün yola çikmak istedigimizde ise bize gücenerek buna razi olmadi’ seklinde tespitlerde bulunuyor.

Defineciler türbeyi talan ettiler

Sehirde hem ahilik geleneginin ve teskilatinin önemli bir ismi olan hem de insanlar tarafindan manevi dinamik olarak kabul edilen Ahi Toman Baba’nin evler arasinda kaybolup giden, ilgisizlik ve vefasizlik sonucu viraneye dönen türbesi ise görenleri üzüyordu. Bir çok defa dile getirilen türbenin içler acisi hali, bürokratik engeller, ödeneksizlik, degisik sebep, mazeret ve ihmallerden dolayi iyice içinden çikilmaz hale gelmisti. Harap bir vaziyette olan türbenin içinde biri tahta, ikisi Selçuklu tarzinda tas sanduka olmak üzere üç mezar bulunuyordu. Kitabesi okunmaz hale gelen türbede Ilhanli döneminde sehre gelen Ahi Toman’in yattigi rivayet ediliyor. Defineciler tarafindan mezari açilan ve harap bir halde bekleyen Ahi Toman Baba‘nin Narmanli Camii arkasindaki kümbeti için defalarca yetkili isimler tarafindan restorasyon sözü verilmesine ragmen bir türlü çalismalari baslatilmadi. Hem yikilan hem de çöplüge dönen türbe için simdi umut isigi dogdu. Kamulastirma için dügmeye basildi, türbenin restoresi için proje hazirlandi.

Türbe için hep birlikte kollar sivandi

Çevre, Sehircilik ve Iklim Degisikligi Bakanligi, Erzurum Büyüksehir Belediyesi, Kültür Müdürlügü ve Yakutiye Belediyesi, Erzurum’daki bu olumsuz durumu ortadan kaldirmak ve Ahi Toman Baba’ya yakisir bir kabir meydana getirmek için kollari sivadi. Türbenin çevresindeki tüm evlerin kamulastirma islemleri yapildi ve yikimlar baslatildi. Tarihçi Abdurrahman Zeynal, Erzurum’da yürek yakan bir manzaranin böylece ortadan kaldirilacagini anlatarak, “Gelismeler bizi çok sevindirdi. Insallah gerekli çalismalardan sonra güzel bir eser ortaya çikarilir. Insanlarda diledikleri zaman gelip ziyaretlerini yapar. Gençlerimizde ahilik geleneginin güzelliklerini bu vesile ile ögrenmis olur. Emegi geçen herkese tesekkür ederiz” dedi.

Türbe Ilhanli yapisinin çagristiriyor

Ahi Baba Türbesi, Tebriz Kapi semtindeki Narmanli Camii’nin arkasinda bulunuyor. Evler arasinda kalan türbe disaridan görünmez durumda. Türbeye bu evlerin içerisinden geçilerek ulasiliyor. Erzurumlular bu türbenin, “Ahi Baba Türbesi” oldugunu kabul ediyor. Türbe iki metre kadar topragin içine gömülmüs durumda. Bu özellik Ilhanli türbesi oldugunu gösteriyor. “Ibn Batuta H.732 M.1331 yilinda Erzurum’a geldigi zaman Erzurum’da Ahi Toman’in tekkesinde kaldi. Türbe sekizgen planli, 3.35 metre yüksekligindeki duvarlarin üstüne yarim küre seklinde bir kubbe oturtulmustur. Türbenin kuzey kismindaki kapisi taslarla örülerek kapatildi. Türbenin duvar kalinligi 70 cm ve türbe düzgün kaliteli kesme tas malzeme ile insa edildi.