Sultan Abdülhamid'in Yadigari 'Hamidiye Su Terazisi' Metruk Hale Geldi

Kagithane’de bulunan Hamidiye Su Terazisi, Istanbul’un Galata-Beyoglu bölgesine düzenli içme suyu getiren Hamidiye Su Yolu’nda vakif su hatlarinin son halkasi olarak 1899-1902 yillari arasinda Sultan Abdülhamid tarafindan insa edildi. Sultan Abdülhamid’in yadigari olan, Kemerburgaz’dan gelen suyu sehre tasimasi amaçlanan gotik üsluplu külahi bugün yerinde olmayan su terazisi, mega kentteki birçok tarihi bina gibi zamanla etrafinda olusan yapilasmanin arasinda kaldi. ISKI mülkiyetinde bulunan su terazisi için Istanbul Büyüksehir Belediyesi (IBB) geçen yil restorasyon çalismalarina baslanacagini açiklamisti. Geçen süre içerisinde herhangi bir çalisma yapilmayan tarihi su terazisi kaderine terk edildi. Tarihçilere göre bir asri askindir ayakta olan yapinin bir an önce koruma altina alinmasi gerekiyor.

“Osmanli dönemindeki su kültürünün bir parçasi olan su terazileri”

Su terazileri hakkinda bilgi veren Tarihçi Zafer Bilgi, “Osmanli döneminde büyük kemerlerle sehre disaridan, yani sehrin dis kisimlarindan sular getiriliyormus. Bu sularin getirildigi noktalar mesela Bozdogan Su Kemeri diye bilinen bir su kemerinin mütemmimi olan onu tamamlayan parçalari var. Bunlara biz bitisik nizam su kemerleri diyoruz. Bu su terazilerinin görevi su, kemerden gelen sulari künklerle tepe noktaya tasiyip, suyun tazyiki ayarlayip, asagiya dogru belli bir hizda inmesini ve oradan sehre hakim noktadan suyun taksim edilmesini saglamak. Taksim de ismini buradan almistir. Semt olarak suyun toplandigi noktalardan biridir. Bu su terazileri suyun toplandigi noktalarda tazyiki ayarliyor bir nevi. Bunlarin bazilari bitisik nizam yapildigi gibi bazilari da müstakil su kemeri seklinde yapiliyor veya müstakil su terazisi seklinde yapiliyor” dedi.



“Hamidiye Su Terazisi de hakikaten tarihi önem arz eden eserlerimizden bir tanesi”

Sultan Abdülhamid’in yadigari olan Hamidiye Su Terazisi’nin önemini anlatan Bilgi, “Sultan Abdülhamid’in bize yadigari olan Hamidiye Su Terazisi, Kagithane Deresi’ndeki suyu Maslak bölgesine tasiyip oradan da taksim ediyordu. Maslak büyük musluk anlamina geliyor. Kemerburgaz’dan gelen su Hamidiye Su Terazisinde tazyiki ayarlanir. Belli bir su akisiyla Maslak’a gider oradan da sehre taksim edilir. Ismini oradan alan Taksim gibi maksemlerden su sehre dagitiliyor. Hamidiye Su Terazisi Osmanli su kültürünün bir nevi önemli, kilit noktalarinda suyun dagitildigi yerlerdeki önemli bir görevi ifa ediyor. Bu su terazileri maalesef bugüne biraz metruk halde geldi. Her 50 - 60 yilda bazen 100 yilda bir restore edilmesi gerekiyor. Hamidiye Su Terazisi de hakikaten tarihi önem arz eden eserlerimizden bir tanesi. Bir kere oranin tanitilip, gelen gençlere bir açik hava müzesinin parçasi Istanbul’da yanina bilgilendirici panolarla, bu ne is gördü? Ne amaçla yapildi? Niye Hamidiye adini aldi? Çünkü Sultan Abdülhamid’in bir yadigari, bize hediyesi ve ikrami. Bugün Hamidiye diye içtigimiz sularin sehre tasindigini ve Sultan Abdülhamid döneminde oldugunu biliyoruz. O su kemerinin bugüne tasinmasi önemli. Bundan önce bir restore edilerek, dis kisminin bilhassa yenilenerek bugüne bir açik hava müzesi seklinde kazandirilmasi çok önem arz ediyor. Hamidiye Su Terazisi müstakil su terazileri içinde hakikaten diger terazilere göre biraz daha büyük ve etrafi çevrili bir alanda ve önemli bir noktada kurulmus. Kagithane, Sadabad Deresi’nin hemen yaninda kurulmus. Kemerburgaz’dan gelen suyu Levent tarafina oradan Maslak sirayla Besiktas, Taksim, Beyoglu tarafina tasiyan bir noktada kilit görevi gören önemli bir su kültürünün parçasi aslinda” seklinde konustu.



“Geçmis yillarda restorasyonu baslayacak diye duymustuk fakat baslamamis”

Tarihi terazinin restore edilecegini duydugunu ancak çalismalara baslanmadigini belirten Bilgi, “Bu tarz su terazilerinin restorasyonunun hizli bir sekilde yapilip bir an önce kültür turizminin içine katilmasi gerekiyor. Biz tarihçi olarak ögrencilerle bazen saha dersleri yaparken bilhassa su terazilerinin önüne gelip buralarda eski islevlerini ve bugüne nasil gelmesi gerektigini anlatiyoruz. Günlük hayatin içerisine hem eski görevinin tanitip bilinmesi hem de bir taraftan aslinda bu kültürün sehirdeki mobilyasi gibi çok önemli eserler olduklari için bir an önce restorasyonunun tamamlanip hizli bir sekilde kültüre katilmasi gerekiyor. Osmanli’nin su kültürünün içindeki önemini devam ettirmesi lazim. Geçmis yillarda restorasyonu baslayacak diye duymustuk fakat baslamamis insallah kisa sürede restorasyonu tamamlanip sehrin güzel dokusu içerisinde tekrar bir tarihi sahide olarak kendini gösterir” ifadelerini kullandi.