Profesör Açikladi Açiklamasi 'Okullarda Yaklasik 25 Bin Diyabetli Çocuk Var'
Çocuk Endokrinoloji Uzmani Prof. Dr. Murat Aydin, ilk ve orta ögretim kurumlarinda yaklasik 25 bin diyabetli çocugun oldugunu söyledi.
“Diyabet aslinda çok faktörlü bir hastaliktir”
“Diyabetin ortaya çikmasinda birçok faktörün rol oynadigini ifade eden Prof. Dr. Murat Aydin, “Genetik olarak kisisel yatkinlik söz konusudur. Ancak bu durum bilinen kalitimsal hastaliklar gibi degildir. Aileler bir çocuklari diyabetli olunca diger kardesleri hakkinda endise duyuyorlar, ancak yüzde 95 ihtimalle diger kardeslerinde ortaya çikmayacaktir” diyen Prof. Dr. Murat Aydin, “Genetik yapisi diyabet yatkin olan çocuklarda gribal enfeksiyonlar, kullanilan bazi ilaçlar, katki maddesi içeren raf ömrü uzun paket gida tüketimi gibi etkenlerin etkisiyle tetik çekiliyor ve hastalik asikâr hâle geliyor. Yoksa bâriz bir kalitimsal durumdan bahsedemeyiz” diye konustu.
“Diyabetin habercisi hareketsiz yasam”
Çocuklar arasinda Tip 2 diyabetin de giderek arttigini söyleyen Prof. Dr. Murat Aydin, tip 2 diyabete sebep olan en büyük faktörün, hareketsiz yasam ve obezite oldugunu vurguladi. Aydin, “Çocuklar artik sokaklarda ve parklarda oynamak yerine ekran basinda zaman geçiriyorlar. Buradaki en büyük sorun televizyon, bilgisayar ve akilli telefonda geçirilen hareketsiz zamanin fazla olmasi. Deginmemiz gereken diger husus ise evlerdeki yemek aliskanliklarinin degismesidir. Günümüz sartlarinda çalismak zorunda olan ebeveynler zaman kisitliligi gibi nedenlerden dolayi mutfaklarda çabuk hazirlanan hazir gidalari tercih etmeye basladilar. Eski tencere yemeklerine ragbet azaldi. Hazir gidalarin içerisinde ise lezzeti arttirmak için bol miktarda seker ve yag oluyor, bozuk beslenme aliskanliklari hareketsiz yasam biçimi ile birlesince obezite ve diyabet gelisebiliyor” seklinde konustu.
“Saglikli bir birey nasil besleniyorsa diyabetli çocuklarda öyle beslenmelidir”
Diyabet için çok özel bir diyetin olmadigini, saglikli bir birey nasil besleniyorsa, diyabetli çocuklarin da öyle beslenmesi gerektigini dile getiren Aydin, “Tüm çocuklar sekerli ve rafine gidalardan, gazli içeceklerden, ambalaj içerisinde olan gidalardan ve özellikle içerisinde tatlandirici olan gidalardan uzak durulmalidir. Tip-1 diyabette yemek sirasinda yasak yoktur, önceden hesaplamak ve insülin dozunu ayarlamak kaydiyla yemekte tatli yiyebilirler. Insülin dozunu ayarlamak için yemek öncesinde, diyabetli çocuklarin mutlaka kan sekerlerini ölçmeleri gerekir. Yapilacak insülin dozunun yediklerini karsilamasi ve o anda kan sekeri yüksek ise düsürülmesini saglamasi gerekir. Buna uygun insülini yapip istediklerini yiyebilirler. Çok küçük çocuklar hariç ara ögün almamalarini ya da az miktarda yemelerini öneriyoruz. Çünkü ara ögünleri öncesi insülin yapmamis oluyorlar. Diyabetliler dahil tüm çocuklarin mutlaka saglikli beslenmesini ve ev yemekleri yemesini öneriyoruz” ifadelerini kullandi.
“Özellikle çocuklarinizi spora yönlendirin”
Prof. Dr. Murat Aydin sunlari söyledi:
“Çocuklar zamanlarinin büyük bir çogunlugunu okulda geçiriyor. Dolayisiyla, ailelerin ve okullarin üzerine düsen görev oldukça önemli. Dernegimizin de katkilari ile Milli Egitim Bakanligi’nin (MEB) yürüttügü ‘Okulda Diyabet’ programlari var. Çünkü diyabet bir hastalik bile degil. Diyabetli çocuklari kan sekerleri diger çocuklardan farkli olarak daha sik yükselip düsebilir ama bu durumlarda yapilacak islemler basittir. ‘Okulda Diyabet’ programlari dâhilinde verilen kisa egitimler ile kolayca önlem alinabilir. Ögretmenlerimizden de bu konuda destek bekliyoruz. Zaten çocuklarimizin çogu böyle durumlarda yapilacaklari kendileri halledebiliyorlar. Ailelerden hazir gidalardan çok tencere yemeklerine agirlik vermelerini ve özellikle çocuklarinizi spora yönlendirmelerini istiyoruz. Çünkü spor sirasinda kan sekerinin düzenlenmesi çok daha kolay olacaktir.”