TZOB Baskani Bayraktar'dan Eylül Ayi Üretici Ile Market Arasindaki Fiyat Degisimlerine Iliskin Açiklama
Türkiye Ziraat Odalari Birligi (TZOB) Genel Baskani Semsi Bayraktar, eylül ayi üretici ile market arasindaki fiyat degisimleri ile ilgili açiklama yapti.
Türkiye Ziraat Odalari Birligi (TZOB) Genel Baskani Semsi Bayraktar, eylül ayi üretici ile market arasindaki fiyat degisimlerini, bu degisimlerin nedenlerini, aylik ve yillik girdi fiyatlarindaki degisimleri yaptigi görüntülü basin açiklamasiyla degerlendirdi.
Eylül ayinda üretici ve market arasindaki fiyat farkinin en fazla yüzde 338,3 ile limonda görüldügünü açiklayan Bayraktar, “Limondaki fiyat farkini yüzde 232 ile kuru sogan, yüzde 216,1 ile elma, yüzde 197,3 ile kirmizi mercimek, yüzde 192 ile maydanoz ve yüzde 188,3 ile havuç takip etti. Limon 4,4 kat, kuru sogan 3,3 kat, elma 3,2 kat, kirmizi mercimek 3 kat, maydanoz ve havuç 2,9 kat fazlaya satildi. Üreticide 4 lira 46 kurus olan limon 19 lira 55 kurusa, 4 lira 81 kurus olan kuru sogan 15 lira 97 kurusa, 8 lira 70 kurus olan elma 27 lira 50 kurusa, 17 lira 50 kurus olan kirmizi mercimek 52 lira 2 kurusa, 4 lira 21 kurus olan maydanoz 12 lira 31 kurusa, 9 lira olan havuç 25 lira 95 kurusa markette satildi” dedi.
Market fiyatlari
Market fiyatlarina iliskin konusan Bayraktar konusmasini söyle sürdürdü:
“Eylül ayinda markette 37 ürünün 29’unda fiyat artisi, 7’sinde fiyat azalisi görülürken,1 üründe fiyat degisimi yasanmadi. Eylül ayinda markette fiyati en fazla artan ürün yüzde 45,9 ile findik oldu. Findiktaki fiyat artisini yüzde 26,8 ile kuru kayisi, yüzde 25,6 ile seftali, yüzde 25 ile kirmizi mercimek, yüzde 22,3 ile yumurta takip etti. Markette fiyati en çok azalan ürün ise yüzde 16,6 ile yesil mercimek oldu. Yesil mercimekteki fiyat düsüsünü yüzde 11,5 ile patlican, yüzde 4 ile domates, yüzde 3,9 ile kuru üzüm izledi.”
Üretici fiyatlari
Eylül ayinda üreticiden çikan 29 ürününün 21’inde fiyat artisi olduguna dikkati çeken Bayraktar, bu ürünlerin 7’sinde fiyat düsüsü görüldügünü, 1 üründe ise fiyat degisimi olmadigini aktardi. Üretici fiyatlarinda kuru kayisida fiyat degisimi olmadigini açiklayan Bayraktar, “Geçen ay 8 lira olan limon fiyatlari yüzde 44,3 azalisla 4,46 liraya düstü. Marketlerde ise 19,47 liradan 19,55 liraya çikti. 4,4 kat fazlaya tüketiciye satildi. Pazarlama sikintisi yasayan üreticilerimiz emeginin karsiligini alamazken, artan market fiyatlari nedeniyle üreticideki bu düsüs tüketiciye yansimadi. Limondaki fiyat düsüsünü yüzde 19,5 ile patlican, yüzde 12,3 ile patates, yüzde 11,2 ile domates izledi. Üreticide en fazla fiyat artisi yüzde 109,1 ile kuru incirde görüldü.
Kuru incirdeki fiyat artisini yüzde 100 ile kuru üzüm, yüzde 74 ile elma, yüzde 64,3 ile kuru fasulye ve yüzde 50 ile havuç takip etti” diye konustu.
Olumlu iklim kosullari limonun rekoltesini yükseltti
Olumlu iklim kosullarinin rekolteyi etkiledigini ifade eden Bayraktar, “Limonda olumlu iklim kosullari rekoltenin yükselmesine, fiyatlarin düsmesine sebep oldu. Patlican, patates ve domateste arz artislari fiyatlara düsüs olarak yansidi. Kuru üzümdeki yüksek fiyat, ürünün yeni sezona ait olmasi ve yasanan dogal afetler nedeniyle arzdaki azalmadan ortaya çikti. Kuru incirdeki fiyat artisi ürünün yeni sezona ait olmasindan kaynaklandi. Elma, kuru fasulye, nohut, pirinçteki yüksek fiyat, ürünün yeni sezona ait olmasi ve maliyetlerin geçen yila göre artmasindan meydana geldi. Yazlik hasadin sona ermesi ile havuç fiyatlarinda artis görüldü” açiklamasinda bulundu.
“Mazotta fiyat artisi devam ediyor”
Mazot fiyatlarina iliskin ise Bayraktar, “Mazot fiyati son bir ayda yüzde 5,9, son bir yila göre ise yüzde 75,5 oraninda artti. Mazot tüketiminin arttigi bir döneme giriyoruz. Üretici bir yandan hasat ettigi ürününü tasimada mazot kullanirken, diger yandan kislik ekilecek ürünler için önemli ölçüde mazot tüketecek. Türkiye kisi basina ortalama gelirinin sadece üçte birini kazanan üretici için mazot fiyatlarinin ucuz saglanmasi veya mazota verilen destegin önemli ölçüde artirilmasi gerekiyor. Her yapilan zamdan sonra mazot fiyatina baglanan destekler eriyor. Bu nedenle mazota ek destek verilmesi gerekiyor. Devletimiz bu destegi rahatlikla saglayabilir. Zaten ÖTV ve KDV ile üreticiden alinan vergi toplam tarimsal desteklerin finansmaninin üçte ikisini karsiliyor” ifadelerini kullandi.
Bayraktar, konusmasina söyle devam etti:
“Aylik bazda fiyat düsüsü görülmesine ragmen, yillik olarak gübre fiyatlarinin yüksekligi devam ediyor. Üretici bu fiyatlari karsilamakta zorluk çekiyor. Fiyatlarin yüksekligini gören üretici yetersiz gübre kullaniyor. Bu durum üretim miktarini ve kaliteyi etkiliyor. Gübre tüketim rakamlari bu gerçegi dogruluyor. 2020 yilinda 7,1 milyon ton gübre kullanan üreticilerimiz 2021 yilinda 6,4 milyon ton, 2022 yilinda ise 5,9 milyon ton gübre kullandi. Gübrede yillardir dekar basina çok düsük kalan destek miktari maalesef 2023 desteklerinde de ayni akibeti yasadi. Gübre desteklerinde artis yapilmadi. Gübre desteklerinin artirilmasi gübre kullanimini yükseltecek, verim ve kalitede artis saglanacaktir. Verim ve kalitede artis saglayamadigimiz sürece özellikle hububatta ithalatçi bir ülke olmaktan kurtulamayacagimiz açiktir.”
Odalardan alinan bilgilere iliskin de konusan Bayraktar, “Odalarimiz araciligiyla girdi piyasalarindan aldigimiz fiyat verilerine göre Eylül ayinda, Agustos ayina göre, üre gübresi yüzde 1,8, DAP gübresi yüzde 1,2 azalirken, amonyum sülfat gübresi yüzde 5,7, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 2,8, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 0,7 oraninda artti. Geçen yilin Eylül ayina göre ise son bir yilda, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 10,7, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 10,4, DAP gübresi yüzde 10,3, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,6, üre gübresi yüzde 1,5 oraninda artti. Mazot fiyati aylik olarak yüzde 5,9, son bir yila göre ise yüzde 75,5 oraninda artti. Besi yemi Eylül ayinda Agustos ayina göre yüzde 2,1, süt yemi yüzde 1,6, son bir yilda besi yemi yüzde 31,2 ve süt yemi yüzde 30,5 oraninda artti” ifadelerine yer verdi.
Kaynak: İHA
Eylül ayinda üretici ve market arasindaki fiyat farkinin en fazla yüzde 338,3 ile limonda görüldügünü açiklayan Bayraktar, “Limondaki fiyat farkini yüzde 232 ile kuru sogan, yüzde 216,1 ile elma, yüzde 197,3 ile kirmizi mercimek, yüzde 192 ile maydanoz ve yüzde 188,3 ile havuç takip etti. Limon 4,4 kat, kuru sogan 3,3 kat, elma 3,2 kat, kirmizi mercimek 3 kat, maydanoz ve havuç 2,9 kat fazlaya satildi. Üreticide 4 lira 46 kurus olan limon 19 lira 55 kurusa, 4 lira 81 kurus olan kuru sogan 15 lira 97 kurusa, 8 lira 70 kurus olan elma 27 lira 50 kurusa, 17 lira 50 kurus olan kirmizi mercimek 52 lira 2 kurusa, 4 lira 21 kurus olan maydanoz 12 lira 31 kurusa, 9 lira olan havuç 25 lira 95 kurusa markette satildi” dedi.
Market fiyatlari
Market fiyatlarina iliskin konusan Bayraktar konusmasini söyle sürdürdü:
“Eylül ayinda markette 37 ürünün 29’unda fiyat artisi, 7’sinde fiyat azalisi görülürken,1 üründe fiyat degisimi yasanmadi. Eylül ayinda markette fiyati en fazla artan ürün yüzde 45,9 ile findik oldu. Findiktaki fiyat artisini yüzde 26,8 ile kuru kayisi, yüzde 25,6 ile seftali, yüzde 25 ile kirmizi mercimek, yüzde 22,3 ile yumurta takip etti. Markette fiyati en çok azalan ürün ise yüzde 16,6 ile yesil mercimek oldu. Yesil mercimekteki fiyat düsüsünü yüzde 11,5 ile patlican, yüzde 4 ile domates, yüzde 3,9 ile kuru üzüm izledi.”
Üretici fiyatlari
Eylül ayinda üreticiden çikan 29 ürününün 21’inde fiyat artisi olduguna dikkati çeken Bayraktar, bu ürünlerin 7’sinde fiyat düsüsü görüldügünü, 1 üründe ise fiyat degisimi olmadigini aktardi. Üretici fiyatlarinda kuru kayisida fiyat degisimi olmadigini açiklayan Bayraktar, “Geçen ay 8 lira olan limon fiyatlari yüzde 44,3 azalisla 4,46 liraya düstü. Marketlerde ise 19,47 liradan 19,55 liraya çikti. 4,4 kat fazlaya tüketiciye satildi. Pazarlama sikintisi yasayan üreticilerimiz emeginin karsiligini alamazken, artan market fiyatlari nedeniyle üreticideki bu düsüs tüketiciye yansimadi. Limondaki fiyat düsüsünü yüzde 19,5 ile patlican, yüzde 12,3 ile patates, yüzde 11,2 ile domates izledi. Üreticide en fazla fiyat artisi yüzde 109,1 ile kuru incirde görüldü.
Kuru incirdeki fiyat artisini yüzde 100 ile kuru üzüm, yüzde 74 ile elma, yüzde 64,3 ile kuru fasulye ve yüzde 50 ile havuç takip etti” diye konustu.
Olumlu iklim kosullari limonun rekoltesini yükseltti
Olumlu iklim kosullarinin rekolteyi etkiledigini ifade eden Bayraktar, “Limonda olumlu iklim kosullari rekoltenin yükselmesine, fiyatlarin düsmesine sebep oldu. Patlican, patates ve domateste arz artislari fiyatlara düsüs olarak yansidi. Kuru üzümdeki yüksek fiyat, ürünün yeni sezona ait olmasi ve yasanan dogal afetler nedeniyle arzdaki azalmadan ortaya çikti. Kuru incirdeki fiyat artisi ürünün yeni sezona ait olmasindan kaynaklandi. Elma, kuru fasulye, nohut, pirinçteki yüksek fiyat, ürünün yeni sezona ait olmasi ve maliyetlerin geçen yila göre artmasindan meydana geldi. Yazlik hasadin sona ermesi ile havuç fiyatlarinda artis görüldü” açiklamasinda bulundu.
“Mazotta fiyat artisi devam ediyor”
Mazot fiyatlarina iliskin ise Bayraktar, “Mazot fiyati son bir ayda yüzde 5,9, son bir yila göre ise yüzde 75,5 oraninda artti. Mazot tüketiminin arttigi bir döneme giriyoruz. Üretici bir yandan hasat ettigi ürününü tasimada mazot kullanirken, diger yandan kislik ekilecek ürünler için önemli ölçüde mazot tüketecek. Türkiye kisi basina ortalama gelirinin sadece üçte birini kazanan üretici için mazot fiyatlarinin ucuz saglanmasi veya mazota verilen destegin önemli ölçüde artirilmasi gerekiyor. Her yapilan zamdan sonra mazot fiyatina baglanan destekler eriyor. Bu nedenle mazota ek destek verilmesi gerekiyor. Devletimiz bu destegi rahatlikla saglayabilir. Zaten ÖTV ve KDV ile üreticiden alinan vergi toplam tarimsal desteklerin finansmaninin üçte ikisini karsiliyor” ifadelerini kullandi.
Bayraktar, konusmasina söyle devam etti:
“Aylik bazda fiyat düsüsü görülmesine ragmen, yillik olarak gübre fiyatlarinin yüksekligi devam ediyor. Üretici bu fiyatlari karsilamakta zorluk çekiyor. Fiyatlarin yüksekligini gören üretici yetersiz gübre kullaniyor. Bu durum üretim miktarini ve kaliteyi etkiliyor. Gübre tüketim rakamlari bu gerçegi dogruluyor. 2020 yilinda 7,1 milyon ton gübre kullanan üreticilerimiz 2021 yilinda 6,4 milyon ton, 2022 yilinda ise 5,9 milyon ton gübre kullandi. Gübrede yillardir dekar basina çok düsük kalan destek miktari maalesef 2023 desteklerinde de ayni akibeti yasadi. Gübre desteklerinde artis yapilmadi. Gübre desteklerinin artirilmasi gübre kullanimini yükseltecek, verim ve kalitede artis saglanacaktir. Verim ve kalitede artis saglayamadigimiz sürece özellikle hububatta ithalatçi bir ülke olmaktan kurtulamayacagimiz açiktir.”
Odalardan alinan bilgilere iliskin de konusan Bayraktar, “Odalarimiz araciligiyla girdi piyasalarindan aldigimiz fiyat verilerine göre Eylül ayinda, Agustos ayina göre, üre gübresi yüzde 1,8, DAP gübresi yüzde 1,2 azalirken, amonyum sülfat gübresi yüzde 5,7, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 2,8, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 0,7 oraninda artti. Geçen yilin Eylül ayina göre ise son bir yilda, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 10,7, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 10,4, DAP gübresi yüzde 10,3, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,6, üre gübresi yüzde 1,5 oraninda artti. Mazot fiyati aylik olarak yüzde 5,9, son bir yila göre ise yüzde 75,5 oraninda artti. Besi yemi Eylül ayinda Agustos ayina göre yüzde 2,1, süt yemi yüzde 1,6, son bir yilda besi yemi yüzde 31,2 ve süt yemi yüzde 30,5 oraninda artti” ifadelerine yer verdi.