Dünya Kuduz Günü
Kuduzun önlenebilir bir hastalik olmasina ragmen Dünya Saglik Örgütü (DSÖ) verilerine göre her yil yaklasik 59 bin kisinin kuduzdan öldügü belirtildi.
28 Eylül Dünya Kuduz Günü ile ilgili açiklamalarda bulunan Aksoy “Ayrica bütünlügü bozulmus deri veya mukozalardan da enfekte olmus hayvanin salyasi ile de bulasabilir. Kuduz olan hayvanin huyunda veya hareketlerinde degisimler, korkaklik, sinirlilik, saldirganlik ve isirma istegi bulunur. Vücudunda felçler, yutma güçlügü, salya akmasi, kasilmalar görülebilir. Bu belirtileri gösteren hayvanlardan uzak durmali ve Il/Ilçe Tarim ve Orman Müdürlüklerine haber verilmelidir. Kuduz, insan isiriklari ile bulasmaz. Ancak kuduz hastaligi olan insanlarin isiriklarinda bu risk vardir. Insanlara ve hayvanlara, genellikle tükürük ve isiriklar veya çizikler yoluyla yayilir. Enfekte hayvanlarin tükürügünün insan mukozasi veya taze cilt yaralari ile dogrudan temas etmesiyle bulasma görülür. Nadir de olsa virüs içeren aerosollerin solunmasi, enfekte organlarin nakli, enfekte hayvanlarin çig et veya sütünün tüketilmesi yoluyla da insanlara bulasma görülür. Bulastan sonra kuduzun ortaya çikis süresinde degiskenlik olabilir. Bu süre, virüs girisinin yeri ve viral yük gibi faktörlere bagli olarak 1 hafta ile 1 yil arasinda degisebilir” dedi.
Kuduzun belirtileri ve korunma yöntemleri
Kuduzun belirtileri ve korunma yöntemleri hakkinda bilgi veren Aksoy “Kuduzun ilk bulgulari; yara bölgesinde agri ve olagandisi veya açiklanamayan karincalanma, ignelenme veya yanma hissidir. Virüs, merkezi sinir sistemine yayildikça beyin ve omurilikte ilerleyici ve ölümcül hasar gelisir. Bu durum neredeyse yüzde 100 ölümcüldür. Tani araçlari halihazirda kuduz enfeksiyonunu tespit etmek için uygun degildir ve tani koymak zor olabilir. Tani, çogunlukla ölüm sonrasi otopsi ile yapilan doku incelemeleri ile konulabilir. Günümüzde hastaligin direkt etkili bir tedavisi de yoktur. Kuduzdan korunmada en etkin yöntem, köpek ve kedilerin her yil asilanmasiyla hastaligin insanlara bulasmasinin engellenmesidir. Köpek isiriklari hemen hemen tüm insan vakalarina neden oldugu için bu konudaki farkindaligi artirarak ve asi yaparak kuduz ölümlerini önleyebiliriz. Günümüzde insanlarin, köpek kaynakli kuduzdan ölmesini önleyecek asilar ve teknolojiler mevcuttur. DSÖ farkli kuruluslar ile 2015 yilinda, ilk kez bir stratejik eylem plani baslatmis ve 2030 yilina kadar köpek iliskili kuduz riskini ortadan kaldirmaya yönelik küresel eylem planini uygulamaya geçirmistir” diye konustu.
“Kuduz virüsüyle riskli temas olusmussa hemen tedaviye baslamak, hastaligi ve ölümü önleyebilir” diyen Dr. Firdevs Aksoy “Yara hemen sabun/deterjan ve suyla yikanmali ve hizla bir saglik kurulusuna basvurulmalidir. Hekim, asi gereklilik karari vermisse verilen tarihlerde mutlaka asi yapilmali ve asi serisi hekimin önerisi dogrultusunda tamamlanmalidir. Mümkünse isiran hayvanin güvenli bir sekilde, 10 gün boyunca kapali ve gözlem altinda tutulmasi gerekmektedir. Bu süre sonunda hekim, asilamanin devamina ya da durdurulmasina karar verebilir. Kuduz süpheli temas durumunda, gerektiginde asi ve kuduz antiserumu uygulamalari hayat kurtaricidir. Hastaligi önlemek disinda elimizde bir silah olmadigi unutulmamalidir” ifadelerini kullandi.