Adalet Bakani Bozdag Açiklamasi 'Istinaf Faaliyete Geçmeseydi, Yargitay'in Önündeki Dosya Sayisi 5 Milyondu'
Adalet Bakani Bekir Bozdag, “Eger istinaf faaliyete geçmemis olsaydi bugün itibariyla tahmini söylüyorum, Yargitay’imizin önündeki dosya sayisi 5 milyon civarinda olacakti” açiklamasinda bulundu.
Istinaf uygulamalarinin istisare ve degerlendirmesinin yapilacagi toplantinin açilis konusmasini gerçeklestiren Bakan Bozdag, istinaf mahkemelerinin önemine ve 6 yillik süreçte geldigi noktaya degindi.
“Bundan sonraki hedefimiz daire, hakim ve savci sayilarimizi yüzde 20’ye tasimaktir”
Hakim ve savci sayilarini Avrupa ülkelerindeki ortalamaya yakinlastirmayi hedeflediklerini dile getiren Bakan Bozdag, Türkiye’de 18 bölgede adli istinaf, 9 bölgede ise idari istinafin oldugunu belirterek, “Rakamlara baktiginizda 2014 yilindan bugüne kadar gelen daire sayilarina baktigimizda 214 ceza, 226 hukuk olmak üzere bölge adliyede 440 dairemiz var, 2 bin 583 hakim ve savcimiz görev yapiyor. Bölge idare mahkemesine baktigimizda 59 idari dava, 26 vergi dava dairesi olmak üzere 105 daire ve 447 hakim görev yapiyor. Bu rakamlar elbette bizim için önemli ve övünç kaynagi ama Avrupa ortalamalarina ve diger ülke uygulamalarina baktigimizda istinafta görevli hakim, savci sayisi bugün Türkiye’mizde yüzde 13 iken, Almanya’da yüzde 20, Fransa’da yüzde 25, Ispanya’da yüzde 28 oldugunu görüyoruz. Elbette ki bizim bundan sonraki hedefimiz daire sayilari ve hakim ve savci sayilarimizi Avrupa ortalamasina yaklastirmak ve en azindan yüzde 20’ye tasimaktir” diye konustu.
“Istinaf faaliyete geçmeseydi, Yargitay’in önündeki dosya sayisi 5 milyondu”
Bozdag, söyle devam etti:
“2015 yilinda Yargitay Cumhuriyet Bassavciligi’miza 433 bin 650 dosya gelmis. 2021’de ise 163 bin 580 dosya Yargitay Cumhuriyet Bassavciligi’na intikal etmis. 270 bin 70 dosya azalmis ve oran itibariyla Yargitay Cumhuriyet Bassavciligi’na gelen dosya sayisi yüzde 62 oraninda düsmüstür. Hukuk dairelerine 2015 yilinda 548 bin 715 dosya intikal ederken istinafin uygulandigi 2021 yilinda 176 bin 622 dosya intikal ettigini görüyoruz ve 372 bin 93 dosya azalirken, dosya düsüs oraninin yüzde 68 oldugunu görüyoruz. Istinafa geldiginde ise 2015 yilinda Danistay’a gelen dosya sayisi 267 bin 831 istinafin 2021 tarihinde 21 yilinda gelen dosya sayisi 101 bin 270 düstügünü ve rakam oran itibariyle de yüzde 62 azaldigini görüyoruz. Yargitay Cumhuriyet Bassavciligi ve Danistay’a gelen dosyalarda yüzde 62 oraninda, hukuk dairelerine Yargitay’imizin genel dosyalarda ise yüzde 68 oraninda azalma oldugunu görüyoruz. Eger istinaf faaliyete geçmemis olsaydi bugün itibariyle tahmini söylüyorum, Yargitay’imizin önündeki dosya sayisi 5 milyon civarinda olacakti.”
Bozdag’dan istinaf mahkemelerine yönelik elestirilere cevap
Adalet Bakani Bekir Bozdag, istinaf mahkemelerine yöneltilen elestirilere karsi sunlari söyledi:
“Tabii istinaf mahkemelerinin devreye girmesi, ’yargilama sürelerini uzatti’ elestirileri çok büyük bir haksizliktir. Davalarin görülme sürelerine baktigimiz zaman istinaf mahkemelerinin devreye girmesinden sonra büyük bir azalmanin ortaya çiktigini görüyoruz. Sonra ‘Danistay, Yargitay vardi. Araya bir de istinaf girince davalarin görülme süresi uzadi. Adaletin zamaninda tecellisi bu araya girisle biraz daha ötelendi’ algisi var. Uygulamalar bu alginin dogru olmadigini, gerçek bir veriye ve bilgiye dayanmadigini çok açik bir sekilde göstermektedir. Bir kez daha ifade etmek isterim ki istinafin faaliyete geçmesi, davalarin görülme sürelerini olumsuz etkilemedigi gibi davalarin uzamasina da neden olmamis aksine görülme sürelerini olumlu etkileyerek davalarin kisalmasina sebebiyet vermistir. Aksi yöndeki iddialar münferit bazi özel davalar üzerinden yapilan degerlendirmeler olabilir. Söyle böyle bir degerlendirme yapiliyor. Esasinda istinafin verdigi kesin nitelikteki benzer konulardaki kararlar arasinda uyusmazlik bulundugunda, bu uyusmazligi giderecek usulü gösteren yeterli kurallarimiz, bu usulü isletecek görevlilerimiz yasalarimizda çok açik ve tartismadan uzak bir sekilde tayin edilmistir. Yargitay’imiz ve Danistay’imiz, istinafin kesin verdigi kararlar benzer konularda uyusmazlik tasiyorsa önüne geldigi zaman bunu degerlendirip içtihat birligini, karar birligini sagladigini görüyoruz. Önüne götürecek de pek çok görevli var. Bu nedenle kararlar arasi uyusmazliklarin kalici hale gelmesi söz konusu degildir.”
“Biz Bakanlik olarak, yeni dönemde istinafi atlayarak temyiz yolunu açan bir sürecin baslaticisi ve uygulayicisi olmayacagiz"
Bazi zamanlarda atlamali temyiz tartismalarinin gündeme geldigini belirten Bozdag, “Pek çok seyi ilk derece mahkemesine göndermek yerine istinaf kendi karara baglayip, dogrudan yukari gitmesini temin etmesi istinafimizin yetkisi, görevi dahilinde oldugu gibi ona verilen gücün de dogal bir sonucudur. Eger biz bozar bozar gönderirsek her seyi, o zaman istinafi güçlendirme yerine, istinafi zayiflatan bir adim atmis oluruz. Böyle oldugunu söylemiyorum. Ama böyle örnekler de duyuluyor ve bu örneklerin azaltilmasi, mümkünse ortadan kaldirilmasi istinafimizin basarisi için son derece önemli oldugunu buradan ifade etmek isterim. Tabii Türkiye’nin gündemine zaman zaman atlamali temyiz tartismalari geliyor. Her atlamali temyizin istinafi bogan bir durum oldugunu düsünüyorum. Madem biz istinaf sistemini hayata geçirdik, ikinci derecede bir yargilamayi, yargi sistemimizi kazandirdik, ikinci derecede yargilamayi görmeden bir dosyayi temize göndermek istinafa güvensizlik anlami tasir. Biz Bakanlik olarak, yeni dönemde istinafi atlayarak temyiz yolunu açan bir sürecin baslaticisi ve uygulayicisi olmayacagiz. Çünkü istinafa güveniyor, vatandaslarimizin hak arayis ve haklarini savunma konusunda ikinci derecede yargilamanin sart ve gerekliligine inaniyor ve bunun da herkese kazandirdigini düsünüyoruz” ifadelerini kullandi.
Yargitay Cumhuriyet Bassavcisi Sahin’den HDP açiklamasi
Program sonrasi basin mensuplarinin sorularini yanitlayan Yargitay Cumhuriyet Bassavcisi Bekir Sahin, HDP’nin kapatma davasiyla ilgili Anayasa Mahkemesi’ne verilecek savunma hakkinda, "Sözlü savunmamiz hazir. Bizi çagirdiklari zaman sözlü savunmamizi veririz" dedi.
6. Yilinda Istinaf Degerlendirme Toplantisi’na Yargitay Baskani Mehmet Akarca, Danistay Baskani Zeki Yigit, Yargitay Cumhuriyet Bassavcisi Bekir Sahin, Adalet Bakanligi Merkez Teskilati birim amirleri ve yüksek yargi mensuplari da katildi.
Toplanti, Bakan Bozdag, Yargitay Baskani Akarca ve Danistay Baskani Yigit’in konusmalarinin ardindan basina kapali olarak devam etti.
6. Yilinda Istinaf Degerlendirme Toplantisi, yarin da sürecek.