Pandemi Kanserde Erken Teshise Ve Tedavi Sürecini Olumsuz Etkiledi
Özel Imperial Hastanesi Üroloji ve Fitoterapi Uzmani Opr. Dr. Fatih Çelik, Covid-19 pandemisi prostat kanserinin hem tarama programlarina katilimi azaltarak erken teshis üzerinde, hem de teshisten sonra tedavi sürecini de olumsuz etkiledigini belirterek bu durumun önümüzdeki yillarda prostat kanserine özgü daha kötü bir ölüm oranlarina dönüsebilecegini söyledi.
Covid-19 nedeniyle milyonlarca insanin hayatini kaybettigini kaydeden Çelik, “Pandemi süreci kanserlerin erken teshis ve tedavi süreçlerini de olumsuz etkiledi. Doktor hasta iliskileri sekteye ugradi, tedaviye erisimler zorlasti, doktorlarin tedavi tercihlerinde de sorunlar yasandi. Tüm bunlar mutlaka kanserin ölüm oranlarini olumsuz etkilemistir. Ileriki yillarda bununla ilgili arastirmalar yapilacak, gerçek rakamlar ve istatistiki veriler mutlaka tespit edilecektir” dedi.
Prostat kanseri açisindan da ayni durumun geçerli oldugunu belirten Çelik, 2022-24 yillarinda prostat kanseri ölümlerinde yüzde 17,2’lik bir artisla sonuçlanacagi tahmin edildigine dikkat çekerek, “Erkeklerde en sik teshis edilen ikinci kanser prostat kanseri. Covid-19 pandemisi prostat kanserinin hem tarama programlarina katilimi azaltarak erken teshis üzerinde, hem de teshisten sonra tedavi sürecini de olumsuz etkilemistir. Bu durum önümüzdeki yillarda prostat kanserine özgü daha kötü bir ölüm oranlarina dönüsebilir. Mesela Prostat kanseri teshisiyle iliskili prostat spesifik antijen (PSA) testinin pandemi sürecinde istem oraninda yüzde 62 ila yüzde 76 oraninda düsüs yasandi. Isin tedavisi kullanim modellerinde ise aylara göre farklilik gösterse de yüzde 6 ila yüzde 20 oraninda düsüsler yasandi. Bu su demek; muhtemeldir ki; pandeminin neden oldugu gecikmis tani süreçlerinden dolayi, 2022-24 yillarinda prostat kanseri ölümlerinde yüzde 17,2’lik bir artisla sonuçlanacagi tahmin edilmektedir.Yine Nükleer tip teknikleri kullanilarak prostat kanseri evrelemesi yapildigindan, Covid’in bu evrelemede potansiyel kafa karistirici etkisi de bulunmus ve evrelemede sorunlar yasanmistir. Genel olarak, Covid-19 erken teshis, tedavi ve evreleme dahil olmak üzere prostat kanseri tedavisinin tüm yönlerini derinden etkilemekte ve olumsuz sonuçlar göstermektedir” diye konustu.
Prostat kanserine karsi mevcut tedavilerle Covid-19’un potansiyel etkilesimine odaklanmakta oldugunu ifade eden Çelik, “Diger taraftan, arastirmalar, prostat kanserine karsi mevcut tedavilerle COVID-19’un potansiyel etkilesimine odaklanmaktadir. Mesela, COVID-19 öyküsü olan metastatik prostat kanserli hastalar, kemoterapi ile iliskili daha ciddi yan etkilerden muzdarip olmuslardir. Covid 19’un testisleri tutarak testosteron seviyesini düsürdügü o da potansiyel olarak cinsel sorunlara neden oldugu biliniyor. Düsük testosteron seviyesi olanlarin Covid 19 açisindan sansli olduklari söyleniyor” seklinde konustu.