'Dünyada Yasadigin Sekilde Metaverse'te De Yasayabilirsin'

Sanal gerçeklikten sonra pek çok yerde rastlanilan "metaverse" kavrami farkli dünyalari deneyimleme imkâni sunuyor. Özellikle dijital oyunlar ve metaverse kelimelerinin kesistigi yolda çok farkli deneyimler bekleniyor. Konuyla ilgili bilgi veren Istanbul Arel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dijital Oyun Tasarimi Bölüm Baskani Doç. Dr. Ülkü Gezer, “Metaverse evreni uzun zamandir aslinda hayatimizda olan bir kavram, fakat pandeminin baslamasiyla beraber gerçek anlamda tanimi yapilmistir. Metaverse her ne kadar sanal bir dünya olsa da rekabetin bu dünyada da hiz kesmeden devam edecegi görülüyor” dedi.

Metaverse’ün tanimini “yeni bir gerçeklik, anlam dünyasi ve is birligi firsatlari sunan; kültürel, entelektüel ve ekonomik üretim için alt yapi ve etkilesim olanaklari taniyan; farkli gelismis teknolojilerin es zamanli ve entegre bir biçimde kullanildigi; siber toplumsal bir düzlem” seklinde yapilabildigini söyleyen Doç. Dr. Ülkü Gezer, "Bu tariften de anlasilacagi gibi, ortaya kültürel, entelektüel ve ekonomik alanlar olarak gruplayabilecegimiz, kültürel üretimde çesitlenme, ekonomik katma deger yaratma, egitimde yeni firsatlar sunma, farkli aglar kurma gibi gelismelerin olacagi birçok alanda yeniliklerin olusmasi bekleniyor" diye konustu.

Sözlerini sürdüren Doç. Dr. Gezer, "Esprili bir dille ifade etmek gerektiginde ise ’Metaverse’ gerçek dünyayla etkilesime giren dijital dünyalardan olusan bir alandir. Bu alanlarda kendi karakterinizi olusturup sosyallesebilir, çalisabilir, evlenebilir veya akliniza gelebilecek her seyi yapabilirsiniz" ifadelerini kullandi.

"Oyun tasarimlarinda görülebilecek degisikliklerin en büyügü, oyuncuyu merkeze alan tasarimlarin artacak olmasidir"

Oyun tasarimlarinda görecegimiz farkliliklar hakkinda konusan Gezer, "Pokemon Go oyununun diger metaverse oyunlarindan farki oyuncuyu Visual Reality - VR (Sanal Gerçeklik) ile degil, Augmented Reality - AR (Artirirmis Gerçeklik) ile metaverse evrenine sokmasidir. Ilerleyen dönemde, oyun tasarimlarinda görülebilecek degisikliklerin en büyügü AR teknolojisi kullanilarak genis yelpazede kisisellestirilebilir olan ve oyuncuyu merkeze alan tasarimlarin artacak olmasidir" dedi.

Türkiye, 21. yüzyilin haberlesme agiyla dünyada var olup biten her seyi anlik olarak ögrenebilecek bir seviyeye eristi. Bununla beraber bir anda patlayan metaverse, uzun süredir büyük sirketlerin projelerinde yerini almaktadir.

Türkiye’de ise su anda metaverse alaninda öne çikan ilk kategori, oyundan ziyade Marketing alani oldugunu söyleyen Gezer, "Oyun alanindaki çalismalar ise devam etmektedir. Bilisim Vadisi’nde bulunan bir oyun sirketi gelecek iki yil içinde tarihimizi ve kültürümüzü anlatan metaverse oyununu çikartacaktir. Ve bunun gibi birçok Türk oyun sirketi su anda çalismalarini devam ettirmektedir. Ekstra olarak Wider Games gibi uluslararasi büyük oyun sirketleri Türkiye’deki oyun sirketlerine metaverse alaninda yatirim yapmaktadir" seklinde konustu.

Metaverse ekosisteminde riskler

Istanbul Arel Ünivesitesi Dijital Oyun Tasarimi Ögretim Üyesi Doç. Dr. Ülkü Gezer, bekleyen en büyük riskin, bu teknolojik gelisimlerin çok fazla kar odakli girisim politikalari ile insani ve insanligi ikinci plana atan sonuçlari hedeflemesi ve bu hedeflerine ulasmasi oldugunun düsünülmesi gerektigini söyledi.



Gezer, "Içerik denetlenebilirliginin zayiflamasi. Bireylerin algiladigi gerçekligin kötü niyetli faaliyetler sonucunda degistirilmesi ihtimali, dolayisiyla bireysel ve toplumsal ölçekte sorunlar olusturma potansiyeli tasimaktadir" dedi.

Hâlihazirda kullanilan teknolojilerin meydana getirmis oldugu tehditlerin çözüme kavusturuldugunu belirtmek güçtür; sosyal medyanin hakikat algisini dönüstürmesi, gençler üzerindeki etkileri ve dezenformasyonun yayilimi bu sorunlardandir.

"Metaverse, insanin toplumsal yasamdaki varligini görünmez hale getirebilir"

Doç. Dr. Ülkü Gezer metaverse evreninde de bu sorunlarin artarak devam etme ihtimalinin yüksek oldugunu, metaverse evreninde karsilasilan içeriklerin bireylerin gerçeklik algisi üzerindeki etkilerinin, bunu kullanan kisilerin fiziksel dünyada kendilerine zarar verebilecek hareketler yapmalari ile sonuçlanma ihtimali bulundugunu söyledi.



Metaverse, sosyal bir varlik olan insanin toplumsal yasamdaki varligini görünmez hale getirebilir. Sanal ortamlarda fiziki etkilesimin olmamasi ve izole edilmis bir ortamda uzun süre yasamak zihinsel problemlere yol açabilir. Metaverse dünyasinin tam anlamiyla deneyimlenebilmesi için çok güçlü bilgisayarlarin ve hizli internet teknolojisine ihtiyaç vardir.

Diger yandan metaverse evreninde ortaya çikan verilerin islenmesi ve güvenliginin saglanmasi noktasinda regülasyonlarin olusturulmasi gerektiginden bahseden Gezer, "Sirketlerin bu verileri toplama ve isleme süreçlerinin sinirliliklarinin belirlenmesi gerekmektedir. Metaverse’te hangi hakkin hangi bireye uygulanacagi, bu haklarin isleyisinin nasil olacagi ve bu süreci uygulamaktan kimin sorumlu olacagina yönelik sorular cevap beklemektedir." dedi.

GTA serisinden Grand Theft Auto bir süredir metaverse ile birlikte oldugunu söyleyen Gezer, "Oyunda, oyuncularin kazanmak için yaristigi ve daha sonra sanal mülkler ve arabalar gibi seylere harcadigi kendi para birimi vardir" ifadelerini kullandi.

Counter-Strike oyunu 1999 yilinda piyasaya sürülmüs çok oyunculu birinci sahis nisanci video oyun türüdür. Eskiden bu oyunda tasarimdan ziyade dinamik-rekabete önem verildiginden bahseden Gezer, "Son çikan CS:GO oyununda hem oyun içi grafikler artarken hem metaverse ile birlikte en sevdiginiz oyunlarda giyinmek ana akim haline geldi. Bunu da CS:GO’da görmekteyiz. Oyuncu oyunda iyi bir görünüm elde etmek için gerçek para ile kostüm alip kendi avatarini yeniliyor. PUBG oyunu da bu anlatilanlar gibidir" dedi.

Xbox gibi oyun konsollarina gelince, metaverse alaninda ilk çalismalari yapan Microsoft sirketi Xbox için bir müze olusturdu. Burada oyuncular, Xbox’in çikardigi oyunlar hakkinda bilgi edinebilmekte, kendi arasinda sohbet edebilmektedir.

Metaverse dünyasinin genel yapisi böyledir. Dünyada yasadigin sekilde metaverse’te de yasayabilirsin algisi olusturmak.

Doç. Dr. Ülkü Gezer, genel olarak görebilecegimiz degisimler hakkinda konusarak sözlerini asagidaki cümleler ile tamamladi.

“Rekabetçi oyunlarda gerçek para harcayan oyuncu, oyundan daha fazla verim alacak. Oyunlar sadece eglence için degil gerçek dünyadan uzaklasmak için bir merkez haline dönüsecek. Her oyuncuya özgü sonsuz varyasyonlu avatarlar olusacak. Eskiye göre oyunlar yasadigimiz dünya ile etkilesim içinde olacak.

Metaverse özellikle oyun sektörü için agirlikli bir pazar olarak görülüyor. Gelecekte pek çok alanin bu teknolojileriyle yeniden sekillenmesi bekleniyor”.