Çig Riskine Dikkat!
Meteoroloji 12. Bölge Müdürlügü ekipleri, bölge illeri için çig, buzlanma ve don uyarisinda bulunarak vatandaslari alabilecekleri tedbirler konusunda bilgilendirdi.
‘Çig uyarisi’
Yüksek kar örtüsü bulunan egimli dik yamaçlarda çig riski bulundugundan, yetkililerin ve vatandaslarin dikkatli ve tedbirli olmalari gerekmektedir.
‘Buzlanma ve don uyarisi’
Bölgede gün boyunca buzlanma ve don olayinin etkili olmasi beklendiginden yasanabilecek olumsuzluklara (buzlanma, don, ulasimda aksamalar vb.) karsi dikkatli ve tedbirli olunmasi gerekmektedir.
Öte yandan, meteoroloji ekipleri çig olusumu sirasinda ve sonrasinda alinabilecek tedbirleri paylasarak vatandaslari bilgilendirdi.
‘Çig olusmasi sirasinda alinabilecek tedbirler’
Eger çiga yakalanirsaniz;
Çig genellikle çok hizli gelisir ve hareket eder. Bu nedenle, çigin olusmasi fark edildikten sonra mümkün oldugunca hizli ve sogukkanli olunmalidir. Çigin baslangiç anindan sonra, eger bina içinde degil disarida bulunuyor iseniz;
Çig basladiginda, çigin büyüklügüne, hizina, patikanin genisligine, etrafta bulunan araçlara (araba, kayak, kar araci veya hiçbir sey) ve var olan daha güvenli yerlere (büyük ve sabit kayalar, yamaç asagi girintiler, vb.) bagli olarak, o alandan çok hizli bir sekilde ayrilmaya karar vermek gerekir.
Çigin daha yavas ve yüksekliginin az oldugu kenar kisimlarina ulasmaya çalismak, bagirarak veya baska ses kaynaklarini (korna, çan, islik, siren) kullanarak, diger insanlari uyarmak, eger çiga yakalanmamiz kesin ise veya o anda kayak yapiyor iseniz, kayak sopalarini (batonlar bilege bagli olmamalidir) ve kayaklari çikarip atmak, sabit bir agaç (yeterince güvenilir olmasa da çigin büyüklügüne göre çare olabilir), kaya veya baska bir cisme tutunmaya çalismak, kirilmis agaç ve kaya parçalarindan uzak kalmaya veya korunmaya çalismak, kerden de destek alarak yüzme hareketi yaparak akan karin üstünde kalmaya çalismak, agzi sikica kapatmak, eger mümkünse kafa karin altinda kaldigi anda uzun süre nefesi tutmaya çalismak.
Önerilen diger bir yöntem de akis sirasinda oturma pozisyonu almaktir. Bu yöntemde bacaklar ve kollar birbirlerine yapistirilir ve çig durmadan kisa süre önce, bacaklar ile yeri sertçe iterek (eger zemin altta ise veya zemin üzerindeki kar sertlesmeye baslamis ise) kalkmaya çalismak. Çünkü çig durduktan sonra, betonumsu bir özellik kazanacak olan kar içinde, degil kalkmak parmagimizi oynatmak bile imkânsizdir.
Çig durmadan önce mutlaka bir el yüzün önünde (agiz ve burnu kapatacak sekilde), diger el de basin üstünde (yüzeye dogru uzatarak) tutmak ve kar altinda kalinan zaman boyunca bizim için hayati önem tasiyacak olan nefes alinan boslugu (hava kesesi) genisletmek ve bu arada basi saga sola çevirmeye çalismak da fayda vardir. Bu hava kesesi, çok küçük olsa bile agiz ve burnun kar ile dolmamasi demektir. Kesenin varligi, kazazedenin her zaman kurtulma sansinin oldugunu ümit etmesini saglar.
Karda ses iletimi az olmasina ragmen, eger yüzeye yakin olundugu hissedilirse ya da öyle olabilecegi varsayimini ihmal etmemek için bagirmak faydali olabilir.
Bazi olaylar ve arastirmalar göstermistir ki, sirt çantasi tasiyan insanlarin çigin topugu civarinda yüzeyde kalma sanslari, tasimayanlardan daha fazladir.
Eger bir aracin içinde bulunuyorsaniz;
Motoru durdurup, isiklari söndürmeli, araçtaki oksijen miktarini korumak için sigara içmemeli ve kibrit yakmamali, eger telsiz varsa çagri yapmali ve telsizi alici konumunda sürekli açik tutmali, disari ses (korna) ve isik verecek herhangi bir alet (fener gibi) faydali olabilir. Eger araçta bir çubuk veya benzeri bir alet var ise, bunu kar içine yukari dogru batirip kurtarmaya gelecek olanlarin çubugu görmelerini ümit etme sansimiz da olabilir. En son olarak da çevreleyen kari kazmaktir. Ancak, kazarken kisi kendini kesinlikle güvende hissetmiyorsa araç içinde kalmaniz daha emniyetlidir.
Çig olduktan sonra ise, en kisa zamanda ilgili kisi ve kuruluslara haber verilmelidir.