Baskan Acar Açiklamasi 'Meslek Kanunu Beklentilerin Tamamini Karsilamamistir'
Ögretmenlik Meslek Kanunu teklifinin TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmesinin ardindan açiklamalarda bulunan Egitim Bir Sen 1 Nolu Sube Baskani Ramazan Acar, “Meslek kanunu önemli bir adim olmustur. Ancak beklentilerin tamamini karsilamamistir. Kanun, ne yazik ki, ‘meslek kanunu’ olarak nitelendirilmeyi hak edecek içerikten yoksundur” dedi.
“Kanun, kariyer basamaklarinin yeniden hayata geçirilmesi, uzman ve basögretmenlere ücret ve ilave derece artisi getirilmesi, adaylik sürecindeki yazili sinavin kaldirilmasi, ögretmenlere 3600 ek gösterge verilmesi gibi önemli özlük haklari ihtiva etmektedir. Bu yönüyle kanun bu üç konuda ögretmenlerimizin beklentilerini ve Egitim-Bir-Sen’in toplu sözlesme masasina tasimis oldugu talepleri karsilamistir. Ancak kanun, ne yazik ki, ‘meslek kanunu’ olarak nitelendirilmeyi hak edecek içerikten yoksundur. Kanuna göre ögretmenlik, aday ögretmenlik döneminden sonra ‘ögretmen’, ‘uzman ögretmen’ ve ‘basögretmen’ olmak üzere üç kariyer basamagina ayrilacaktir. Aday ögretmenler, güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasi sonrasinda ögretmenlige atanabilecek, ki aslinda Nisan 2021 tarihinde yürürlüge giren 7315 sayili Güvenlik Sorusturmasi ve Arsiv Arastirmasi Kanunu’na göre ögretmen atamalarinda güvenlik sorusturmasi ve arsiv arastirmasi yapilmasi zorunludur. Adaylik süresi bir yildan az, iki yildan çok olamayacak. Bu süre içerisinde zorunluluklar disinda aday ögretmenlerin görev yeri degistirilemeyecek. Aday ögretmenler, egitim ve uygulamadan olusan Aday Ögretmen Yetistirme Programi’na tabi tutulacak. Aday ögretmenlerden adaylik süreci sonunda Adaylik Degerlendirme Komisyonu tarafindan yapilacak degerlendirme sonucunda basarili olanlar ögretmenlige atanacak. 657 sayili Kanun’da yer alan hüküm meslek kanununa alinmak suretiyle adaylikta ayliktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulmasi cezasi alanlarin görevine son verilmesi hükmü aday ögretmenler yönünden yeniden ifade edilmistir. Aday ögretmenlerden atanma niteliklerinden herhangi birini tasimadigi sonradan anlasilanlarin, adaylik süresi içinde atanma sartlarindan herhangi birini kaybedenlerin, adaylik sürecinde ayliktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulmasi cezasi alanlarin, aday ögretmenler için öngörülen Aday Ögretmen Yetistirme Programi’na mazeretsiz katilmayanlarla bu program sonunda Adaylik Degerlendirme Komisyonu’nca yapilacak degerlendirmede basarisiz olanlarin görevine son verilecek ve bunlar 3 yil süreyle ögretmenlik meslegine alinmayacak.”
Uzman ögretmenlik unvani için süreci özetleyen Acar söyle devam etti;
“Aday ögretmenlik dâhil ögretmenlikte en az 10 yil hizmeti bulunanlardan mesleki gelisime yönelik 180 saatten az olmamak üzere düzenlenen Uzman Ögretmenlik Egitim Programi’ni ve mesleki gelisim alanlarinda uzman ögretmenlik için öngörülen asgari çalismalari tamamlamis, kademe ilerlemesinin durdurulmasi cezasi bulunmayan ögretmenler, uzman ögretmen unvani için yapilan yazili sinava basvuruda bulunabilecek. Uzman ögretmenlik unvani için yapilacak yazili sinavda 70 ve üzeri puan alanlar basarili sayilacak. Uzman ögretmenlikte en az 10 yil hizmeti bulunan ve kademe ilerlemesinin durdurulmasi cezasi olmayan uzman ögretmenlerden mesleki gelisime yönelik 240 saatten az olmamak üzere düzenlenen Basögretmenlik Egitim Programi’ni tamamlamis olan ve mesleki gelisim alanlarinda basögretmenlik için öngörülen çalismalari tamamlayanlar basögretmen unvani için yapilacak yazili sinava basvuruda bulunabilecek. Yazili sinavda 70 ve üzeri puan alanlar basarili sayilacak.”
Uzman ögretmenler ve basögretmenler için kazanilan haklari aktaran Acar, “Yüksek lisans egitimini tamamlayanlar, uzman ögretmen unvani için öngörülen doktora egitimini tamamlayanlar ise basögretmen unvani için öngörülen yazili sinavdan muaf tutulacak. Uzman ögretmen veya basögretmen unvani alanlara her unvan için ayri ayri olmak üzere bir derece verilecek. Halen uzman ögretmen ve basögretmen unvanini haiz olanlar bu haklardan yararlanacak. Kademe ilerlemesinin durdurulmasi cezasi almis olanlar, cezalari özlük dosyasindan silindikten sonra uzman ögretmen veya basögretmen unvani için basvuruda bulunabilecek. Ögretmenlik meslegi kariyer basamaklarinda ilerlemeye iliskin usul ve esaslar Bakanlik tarafindan çikarilacak yönetmelikle düzenlenecek. Kanunla, uzman ögretmenlere ödenen egitim ögretim tazminati yüzde 20’den yüzde 60’a, basögretmenlere ödenen egitim ögretim tazminati ise yüzde 40’tan yüzde 120’ye yükseltildi” dedi.
15 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, ögretmenlerin ek gösterge oranlarinda 600 puan artisa gidildiginin altini çizen Acar, “Birinci dereceli kadroda görev yapan ögretmenlerin ek göstergeleri 3600’e çikarilmistir. Ek gösterge, ikinci derecede bulunan ögretmenler için 3 bin, üçüncü derecede bulunanlar için 2 bin 200 olarak belirlenirken, dördüncü derece için bin 600, besinci derece için bin 300, altinci derece için bin 150, yedinci derece için 950, sekizinci derece için 850 olacak. TBMM’de kabul edilen kanun, bir meslek kanunu olmaktan ziyade 1739 sayili Millî Egitim Temel Kanunu’nun (adaylik süreci ile kariyer basamaklarini ve ögretmenligi tanimlayan) 43 ve 45. maddelerinin özüne dokunulmaksizin yeniden yazilmasindan ibarettir. Kanun, bu hâliyle ciddi eksiklikler içermekte; ögretmenlik meslegini sadece bazi yönleriyle ele almasi, Yüksekögretim Personel Kanunu, Hâkimler ve Savcilar Kanunu gibi muadil düzenlemelerin çok gerisinde kalmasina sebep olmaktadir. Anayasal haklari ihlal ettigi kadar ögretmenler arasinda tepki çeken ve kamuoyu nezdinde yipratici niteligi bulunan sözlesmeli ögretmenlik uygulamasinin kaldirilmasina ve kadrolu ögretmenligin esas alinmasina dair bir hükmün kanunda yer almamasi, kanunun en büyük eksikliklerinden biridir. Ögretmen adayinin mesleki bilgi ve mesleki yeterlik düzeyini ölçmeyi öncelemeyen, adayin ögretmenlik meslegine uygunlugunu ve yetkinligini degerlendiremeyen, ögretmen yeterliliklerinin ve egitim-ögretimin niteliginin artirilmasina herhangi bir katkisi bulunmayan mülakat usulünün kanunla kaldirilmamis olmasi büyük bir eksikliktir. Okul yönetiminin egitim-ögretim hizmeti ve ögretmenlik meslegiyle olan zorunlu ve gerekli baglantisina ragmen, egitim kurumu yöneticiliginin yasal bir statüye kavusturulma imkâni göz ardi edilmis, kanunda egitim kurumu yöneticiligi ve yöneticilerine iliskin hükümlere yer verilmemistir. Ögretmen istihdaminda zorluk çekilen veya görev sürelerinin ülke ortalamasinin altinda kaldigi kalkinmada öncelikli/az gelismis bölgelerde görev yapan ögretmenlere ilave tazminat ödemesi yapilmasi konusu kanunda yer almamistir" dedi.