Prof. Dr. Hamzaoglu, Cemre Düsmesi Olayinin Dogaya Olan Etkilerini Anlatti

Halk arasinda ‘ilkbaharin habercisi’ diye tanimlanan ve üç asamada gerçeklesen ‘cemre düsmesi’ olayinin dogaya olan etkilerini Gazi Üniversitesi Fen Bilgisi Egitimi Ana Bilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Ergin Hamzaoglu Ihlas Haber Ajansi muhabirine anlatti. Pek çok bitkinin literatüre kazandirilmasinda etkin rol oynayan, çalismalari kapsaminda ‘Türler ve Habitat’ adli bir de dergi çikaran Hamzaoglu, uzun yillardir bitkiler üzerinde faaliyetler yürütüyor. Cemre düsmesinin aslinda her sene subat ayinda günes isinlarinin dünyaya dik düsmesi sonucunda meydana gelen bir isinma olayi oldugunu açiklayan Hamzaoglu, “Cemre düsmesinin bir bilimsel bir de halk kültüründeki anlam karsiligi var. Bilimsel olarak baktigimizda katilar sivilara göre sivilar da gazlara göre daha geç isi alir verirler. Kolay isi alip veren atmosfer oldugu için önce havaya cemre düsüyor, arkasindan molekül yogunlugu biraz daha fazla olan sivilar, arkasindan da daha yogun olan kara parçalar. Halk arasindaki kültürel karsiligi ise baharin gelisi diye yorumlanir cemre düsmesi” dedi.



“Toprak da isindiktan sonra sonbahar veya kistan beri uykuda olan bitkisel faaliyetler tekrar baslayacak”

Cemre düstükten ve toprak isindiktan sonra sularin akip sivi hale geldigi zaman uykuda olan bitkisel faaliyetlerin tekrar baslayacagini söyleyen Prof. Dr. Hamzaoglu, konuyla ilgili, “Su anda soguk ve eksilerin altinda bir sicaklik nedeniyle sivilar toprakta don durumda. Toprak don durumda. Dolayisiyla biyolojik faaliyetlerini yapacak olan bitkilere su yürümüyor, biz ona su yürümesi diyoruz. Su kati halde durdugu için herhangi bir su akisi söz konusu degil. Toprak da isindiktan sonra su akar ve sivi hale geldigi zaman geçen seneden sonbahar veya kistan beri uykuda olan bitkisel faaliyetler tekrar baslayacak. Tohumlar çimlenecek tekrar. Çünkü tohumlarin çimlenebilmesi için sartlardan birisi de uygun isi, uygun sicaklik. Uygun sicaklikla beraber nem, sivi su. Bütün bunlar saglandigi zaman özellikle tohum çimlenmesini görecegiz. Tohumlar çimlendigi zaman da bahar gelmis olacak. Aslinda halk arasindaki inanis bu aradaki bilimsel seyleri atlayip sadece sonuca bakarsaniz dogru bir inanis” ifadelerini kullandi.

“Cemreyi büyük bir hevesle bekleyen çigdemler ve kardelenler”

Hamzaoglu, önce tozlasma rekabeti olmasin diye bazi bitkilerin erkenci davranarak çiçek açacaklarini, cemreyi büyük bir hevesle bekleyen bitkilerin çigdemler ve kardelenler oldugunu belirterek, “Bitkiler bunu tabiatta çok güzel ayarlamislar. Bazi bitkiler yogun bitki örtüsü olustuktan sonra tozlasma ihtimalleri düsük oldugu için erken davraniyorlar. Bunlar henüz hiçbir rekabet yokken erkenden canlaniyorlar, cemreyle beraber çiçek açmaya basliyorlar. Tozlasma görevlerini bitirdikten sonra bir sene sonraki çiçek açmalariyla ilgili besin toplamaya basliyor. Çiçekleri soluyor ama fotosentez devam ediyor. Öyle bir siralama takip edecekler ayni sekilde. Önce tozlasma rekabeti olmasin diye bazi bitkiler erkenci davranacaklar ve onlar çiçek açacaklar. Ardi sirada bu rekabete uygun bitkiler sirayla çogalmaya baslayacaklar. Cemreyi büyük bir hevesle bekleyen çigdemler ve kardelenler. Çünkü onlarda hemen sarimtirak, mavimtirak çigdemler, kardelenleri görebilirsiniz” diye konustu.