Prof. Dr. Ilber Ortayli Açiklamasi 'Iran Protestolarinda Provokasyon Ve Tahribat Yok'
Iran ile ilgili düzenlenen bir konferansta son zamanlarda yasanan protestolar hakkinda da degerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Ilber Ortayli, “Bu son günlerdeki protestolar çok enteresan, 67 gençligi bile Avrupa’da bu kadar düzenli degildi. Yani protestoyu yapanlarda provokasyon yok, tahribat yok. Çok ilginç. Ayrica o memlekette dis kuvvetlerin provokasyonu çalismaz. O toplumda o bilinç yemez” dedi.
“Türkiye, uluslararasi iliskiler konusunda tarih ve kültür unsurunu ele almiyor”
Tarih bilincinin özellikle uluslararasi iliskiler konusunda çok önemli oldugunu söyleyerek sözlerine baslayan Prof. Dr. Ilber Ortayli, “Tarihe Iranlilar çok meraklilar, biz de yeni yeni tarih bilinci uyanmaya basliyor. Bu tarih suuru olmadigi takdirde politikada yanlis yaparsiniz. Bir memleketin tarihine ve kültürüne baktiginiz anda, siyasetinde her zaman dogru adimlar atma ihtimaliniz daha çok artiyor. Yani Iran dediginiz zaman, Italya dediginizde, arada nasil bir bag var Türkiye ile bunlar çok önemlidir. Ben hiçbir zaman Türkiye’nin planlamasinda tarih ve kültürün, kültürel yapinin ciddi bir unsur olarak ele alindigini düsünmüyorum. Bizim uluslararasi iliskiler disiplininde böyle bir faktör göremedim” diye konustu.
“Kiyafet konusundan siyrilmis bir idare tarzi gerekiyor”
Kilik kiyafet konusundaki kiskirtmalarin ve israrlarin hem Türkiye hem de Iran’da tehlikeli bir unsura dönüsebilecegi mesajini da veren Prof. Dr. Ortayli, “Iran çok eski bir medeniyettir. Bu eski medeniyetler, içerisinde kendisini muhafaza edenlerdendir. Simdi bütün mühim mesele, kültürel birligi ve yasam biçimini muhafaza etmektir. Bu kiyafet meselesi maalesef iki memleketi de tehdit ediyor. Bunun bir tanesi Iran, bir tanesi Türkiye. Kiyafet konusundaki kiskirtmalar, kiyafet konusundaki israrlar bizim için iyi olmayacak. Bu son derece ciddi bir sorundur. Her zaman için kadin erkek kiyafet meselesinden siyrilmak zorunda olan bir idare tarzi gereklidir. Aksi takdirde bu iki memleketi bekleyen tehlikeler, karismalar her zaman için ortaya çikabilir” seklinde konustu.
“Iran ve Türkiye gibi böyle siki müttefik dünyada yok, olamaz da”
Iran ve Türkiye’nin baglarinin tarihten bu yana çok siki ve koparilamayacak oldugu yorumunda da bulunan Ortayli, ayni zamanda iki ülkenin müttefikligi için de “dünyada benzeri yok” dedi.
Ortayli, açiklamalarina söyle devam etti:
“Bugün Iran ile Türkiye’nin arasi yine tarihteki gibi. Biz Iran medeniyeti ile çok seylerde kaynasmisiz, bunu anlamamak mümkün degil. Iran medeniyeti ve Farsça bence ögrenilmeli. Çünkü dilimizin yüzde 40’i o. Bize gelen Arapçayi da Araplardan degil, Iranlilardan aldik. Iran ve Türkiye gibi böyle siki müttefik iki ülke yok dünyada, kolay kolay olmaz da. Fakat Iran’in ne oldugunu, oradaki etnik bünyenin ne oldugunu, nasil çalistigini, nasil isledigini takip etmek zorundasiniz. Aksi takdirde yanlis politikalar güdersiniz. Iran edebiyatini, Iran tarihçiligini, Iran’daki ilmi Türk unsuru olmadan anlamak mümkün degildir ve devam da etmez. Yani Iran’in hayatinda Türkler fevkalade önemlidir ve agirdir. O yüzden Iran’daki Türkler diger ülkelerdeki gibi ezilmis diyemeyiz. Tam tersi ’oranin sahibiyiz’ diyerek dolasirlar. Ortagi degil, ’sahibiyim’ diyor bu çok önemli. Ve buna göre bir politika çizilecek, o politika zannediyorum bugüne kadar pek fire vermedi. Kisa çatismalarin disinda temelde Iran’la büyük çatisma söz konusu degil.”
“Nüfusumuz azalacak ve etnik kökenlerimize sahip çikmaliyiz”
Önümüzdeki yillarda Türkiye nüfusunun azalacak oldugunu belirterek, “Bize etnik kökenlerimiz olan Uygurlar, Kazaklar ve Kirgizlar yardimci olacaklar” deyip sözlerine devam eden Ortayli, ayni zamanda Uygur Türklerine yasatilanlar için de “Çok ayip ve ahlaksizca” dedi.
Ortayli, “Uygurlara dikkat etmemiz gerekiyor. Uygurlara dikkat etmediginiz takdirde hiçbir sekilde dürüst bir politika takip etmis olmazsiniz. Diger önemlisi sebep ise Türkiye’nin nüfusu azalacak. Simdiden dogumlar azaldi, bu asrin ortasinda buna ragmen genç nüfus çogunlugu olan bir ülke olacak, bunu devam ettirmek için bir sansimiz var. Tipki ABD ve Israil gibi disaridaki etnik gruplarimiz bize yardimci olacaklar, buraya göç edecekler. Uygurlarin buraya gelip ziraat ve hayvancilik, Kazaklarin ve Kirgizlarin gelip atçilik yapmasi gerekiyor. Bunlarsiz yapamazsiniz. Buradan kaçan insanlari iade edemezsiniz. Taliban’a Türkmen iade ediyor, Çinlilere Uygur iadesi yapiliyor. Çok ayip ve ahlaksizlik bu” diye konustu.
Provokasyonlar için yorumu “enteresan” oldu
Son olarak da Iran’da yasanan protestolar hakkinda yorumunu dile getiren Ortayli, “Bu son günlerdeki protestolar çok enteresan. Yani protestoyu yapanlarda provokasyon yok, tahribat yok. Çok ilginç. 67 gençligi bile Avrupa’da bu kadar düzenli degildi. Hayranlikla, ‘Vay be Fransa ayaklaniyor’ deniliyordu. Sonra Fransa’nin hangisinin ayaklandigini gördük. Tabii o arada çocuklar ayaklanirken bütün pis burjuvalar da Isviçre’ye kaçtilar arabalarini doldurup. Simdi bir seyin üzerinde durun, Türkiye’de reformlari yapan revolüsyonu yapanlar ordudur. Iran ordusu ile bizimkisi mukayese kabul etmiyor. Bizim askerlerimiz her zaman iyi yetisen, dünyayi taniyan, kolay organize olan insanlar. Burada ordularin ananesi vardir. Ve o bütün Iran tarihi boyunca orduda hep Türkçe konusulmustur. O memlekette dis kuvvetlerin provokasyonu çalismaz. O toplumda o bilinç yemez. Onun için dis kuvvetlerden umutlananlar varsa da geçmez o” diyerek sözlerini sonlandirdi.
Söylesi sonrasi, Altinbas Üniversitesi Mütevelli Heyeti Baskani Ali Altinbas tarafindan Prof. Dr. Ilber Ortayli’ya plaket takdim edildi.