Lozan Antlasmasi'nin Imzalanmasinin Üzerinden 98 Yil Geçti
1. Dünya Savasi'nin ardindan 24 Temmuz 1923'te Isviçre'nin Lozan sehrinde imzalanan antlasmaya, TBMM temsilcileriyle Birlesik Krallik, Fransa, Italya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika ve Yugoslavya temsilcileri katildi TBMM Hükümetini, Ismet Inönü baskanliginda Dr. Riza Nur Bey ve Hasan Saka'dan olusan heyet temsil etti 20 Temmuz 1936'da imzalanan Montrö Bogazlar Sözlesmesi ile Lozan'da üzerinde en çok durulan basliklardan Bogazlar konusu çözüme kavusturuldu Taraflarca tek nüsha olarak imzalanan Lozan Antlasmasi'nin islak imzali nüshasi 'depozitör ülke' sifatiyla Fransa tarafindan muhafaza ediliyor
Türkiye'nin bagimsiz ve egemen bir devlet olarak taninmasini saglayan Lozan Baris Antlasmasi'nin imzalanmasinin üzerinden 98 yil geçti.
1. Dünya Savasi sonucunda 24 Temmuz 1923'te Isviçre'nin Lozan sehrinde imzalanan antlasmaya, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) temsilcileriyle Birlesik Krallik, Fransa, Italya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika ve Yugoslavya temsilcileri katildi.
TBMM Hükümetini, Ismet Inönü baskanliginda Dr. Riza Nur Bey ve Hasan Saka'dan olusan heyet temsil etti.
20 Kasim 1922'de baslayan görüsmeler bogazlar sorunu, kapitülasyonlar, Musul-Kerkük ve Osmanli Devleti'nin borçlari gibi nedenlerden dolayi kesilmesinin ardindan 23 Nisan 1923'te yeniden basladi.
Görüsmeler sonunda varilan anlasmaya göre, Suriye siniri 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara Antlasmasiyla belirlendigi sekilde kabul edildi.
Irak sinirinin ileride Ingiltere ve TBMM arasinda yapilacak bir görüsme ile belirlenmesine karar verildi.
Yunanistan siniri, Mudanya Antlasmasi'nda oldugu sekliyle kabul edilirken Yunanistan, savas tazminati olarak Karaagaç'i Türkiye'ye birakti.
Antlasmayla Sovyet siniri, Gümrü, Moskova ve Kars Antlasmasi ile belirlendigi gibi kaldi, Dogu Anadolu'da bir Ermeni Devleti kurulmasindan vazgeçildi.
Kapitülasyonlar Lozan Antlasmasi ile kesin olarak kaldirilirken, Bozcaada ve Gökçeada Türkiye'ye birakildi. Italyanlara birakilan On Iki Ada, 2. Dünya Savasi'ndan sonra Italya'nin çekilmesiyle Yunanistan'a birakildi.
- Tüm azinliklar Türk vatandasi kabul edildi
Antlasma uyarinca Türk Devleti'nin sinirlari içindeki yabanci okullarin Türk kanunlarina uymasi, okullarin ögreniminin Türk Devleti tarafindan düzenlenmesi kayit altina alindi.
Fener Rum Patrikhanesi'nin yabanci kiliselerle iliski kurmamasi sartiyla Türkiye'de kalmasi kabul edilirken, azinliklara verilen ayricaliklar kaldirildi, tüm azinliklar Türk vatandasi kabul edildi.
Anlasmayla Istanbul'daki Rumlar hariç diger yerlerdeki Rumlarin Yunanistan'a, Bati Trakya hariç diger illerdeki Türklerin ise Türkiye'ye gönderilmesi suretiyle iki ülke arasinda nüfus mübadelesine karar verildi.
20 Temmuz 1936'da imzalanan Montrö Bogazlar Sözlesmesi ile de Lozan'da üzerinde en çok durulan basliklardan Bogazlar konusu çözüme kavusturuldu.
- Antlasma, 143 madde, önsöz ve 4 bölümden olusuyor
143 madde, bir önsöz ve 4 bölümden olusan Lozan Baris Antlasmasinin ön sözünde, devletlerin istiklal ve hakimiyetine saygi gösterilmesi prensibine yer verildi.
Lozan Baris Antlasmasi, I. TBMM tarafindan imzalanirken, II. TBMM tarafindan onaylandi. Antlasmayla, Türkiye Cumhuriyeti'nin bagimsizligi ve Misakimilli, itilaf devletleri tarafindan resmen tanindi ve kabul edildi, Sevr Antlasmasi da geçersiz hale geldi.
Ülke sinirlari Irak siniri hariç belli oldu ve Türkiye açisindan I. Dünya Savasi sona erdi.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk'ta, Lozan Baris Antlasmasi'na iliskin yaptigi tanimlamada, "Türk milleti aleyhine asirlardan beri hazirlanmis ve Sevr Antlasmasi'yla tamamlandigi zannedilmis bir suikastin yikilisini ifade eden bir belgedir." ifadelerine yer verdi.
- Antlasmanin onayli sureti Disisleri Bakanligi sitesinde erisime açik
Taraflarca tek nüsha olarak imzalanan Lozan Antlasmasi'nin islak imzali nüshasi "depozitör ülke" sifatiyla Fransa tarafindan muhafaza ediliyor. Diger imzaci ülkelerdeki nüshalar ise antlasmanin onayli suretlerinden olusuyor.
Onayli suretlerden biri de Disisleri Bakanligi Arsivi'nde bulunuyor. Disisleri Bakanligi Arsiv Binasi'nda asli muhafaza edilen Antlasma, Bakanligin internet sitesinde vatandaslarin ve arastirmacilarin erisimine açik tutuluyor.
Kaynak: AA
1. Dünya Savasi sonucunda 24 Temmuz 1923'te Isviçre'nin Lozan sehrinde imzalanan antlasmaya, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) temsilcileriyle Birlesik Krallik, Fransa, Italya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika ve Yugoslavya temsilcileri katildi.
TBMM Hükümetini, Ismet Inönü baskanliginda Dr. Riza Nur Bey ve Hasan Saka'dan olusan heyet temsil etti.
20 Kasim 1922'de baslayan görüsmeler bogazlar sorunu, kapitülasyonlar, Musul-Kerkük ve Osmanli Devleti'nin borçlari gibi nedenlerden dolayi kesilmesinin ardindan 23 Nisan 1923'te yeniden basladi.
Görüsmeler sonunda varilan anlasmaya göre, Suriye siniri 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara Antlasmasiyla belirlendigi sekilde kabul edildi.
Irak sinirinin ileride Ingiltere ve TBMM arasinda yapilacak bir görüsme ile belirlenmesine karar verildi.
Yunanistan siniri, Mudanya Antlasmasi'nda oldugu sekliyle kabul edilirken Yunanistan, savas tazminati olarak Karaagaç'i Türkiye'ye birakti.
Antlasmayla Sovyet siniri, Gümrü, Moskova ve Kars Antlasmasi ile belirlendigi gibi kaldi, Dogu Anadolu'da bir Ermeni Devleti kurulmasindan vazgeçildi.
Kapitülasyonlar Lozan Antlasmasi ile kesin olarak kaldirilirken, Bozcaada ve Gökçeada Türkiye'ye birakildi. Italyanlara birakilan On Iki Ada, 2. Dünya Savasi'ndan sonra Italya'nin çekilmesiyle Yunanistan'a birakildi.
- Tüm azinliklar Türk vatandasi kabul edildi
Antlasma uyarinca Türk Devleti'nin sinirlari içindeki yabanci okullarin Türk kanunlarina uymasi, okullarin ögreniminin Türk Devleti tarafindan düzenlenmesi kayit altina alindi.
Fener Rum Patrikhanesi'nin yabanci kiliselerle iliski kurmamasi sartiyla Türkiye'de kalmasi kabul edilirken, azinliklara verilen ayricaliklar kaldirildi, tüm azinliklar Türk vatandasi kabul edildi.
Anlasmayla Istanbul'daki Rumlar hariç diger yerlerdeki Rumlarin Yunanistan'a, Bati Trakya hariç diger illerdeki Türklerin ise Türkiye'ye gönderilmesi suretiyle iki ülke arasinda nüfus mübadelesine karar verildi.
20 Temmuz 1936'da imzalanan Montrö Bogazlar Sözlesmesi ile de Lozan'da üzerinde en çok durulan basliklardan Bogazlar konusu çözüme kavusturuldu.
- Antlasma, 143 madde, önsöz ve 4 bölümden olusuyor
143 madde, bir önsöz ve 4 bölümden olusan Lozan Baris Antlasmasinin ön sözünde, devletlerin istiklal ve hakimiyetine saygi gösterilmesi prensibine yer verildi.
Lozan Baris Antlasmasi, I. TBMM tarafindan imzalanirken, II. TBMM tarafindan onaylandi. Antlasmayla, Türkiye Cumhuriyeti'nin bagimsizligi ve Misakimilli, itilaf devletleri tarafindan resmen tanindi ve kabul edildi, Sevr Antlasmasi da geçersiz hale geldi.
Ülke sinirlari Irak siniri hariç belli oldu ve Türkiye açisindan I. Dünya Savasi sona erdi.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk'ta, Lozan Baris Antlasmasi'na iliskin yaptigi tanimlamada, "Türk milleti aleyhine asirlardan beri hazirlanmis ve Sevr Antlasmasi'yla tamamlandigi zannedilmis bir suikastin yikilisini ifade eden bir belgedir." ifadelerine yer verdi.
- Antlasmanin onayli sureti Disisleri Bakanligi sitesinde erisime açik
Taraflarca tek nüsha olarak imzalanan Lozan Antlasmasi'nin islak imzali nüshasi "depozitör ülke" sifatiyla Fransa tarafindan muhafaza ediliyor. Diger imzaci ülkelerdeki nüshalar ise antlasmanin onayli suretlerinden olusuyor.
Onayli suretlerden biri de Disisleri Bakanligi Arsivi'nde bulunuyor. Disisleri Bakanligi Arsiv Binasi'nda asli muhafaza edilen Antlasma, Bakanligin internet sitesinde vatandaslarin ve arastirmacilarin erisimine açik tutuluyor.