Amazon Kartali Ormansizlasma Nedeniyle Hayatta Kalma Mücadelesi Veriyor

Dünya üzerindeki en büyük yirticilardan biri olan ve Orta Amerika'dan Arjantin'in kuzeyine kadar tropik ormanlarda yasayan Harpya kartalina, eski yasam alanlarinin büyük bir bölümünde artik rastlanmiyor.

Amazonlarda yasayan Harpya kartalinin, ormansizlasmanin gözlendigi bölgelerde hayatta kalma sansinin "neredeyse sifir" oldugu bildirildi.

BBC'nin haberine göre, sonuçlari Scientific Reports'da yayimlanan bir çalisma sirasinda Brezilya'nin Mato Grosso eyaletinde ve Amazon bölgesinde bulunan 16 Harpya kartali yuvasi kameralarla gözlemlendi.

Güney Afrika'da KwaZulu-Natal Üniversitesinde görevli Dr. Everton Miranda'nin liderligini yaptigi arastirmada ayrica haritalar ve Google Earth verileri kullanilarak yuvalar etrafindaki orman tahribati ölçüldü.

Iki parmakli tembel hayvanlar, kahverengi kapuçin maymunlari ve gri yünlü maymunlarla beslenen Harpya kartalinin, ormansizlasmis alanlarda yiyecek bulmakta zorlandigi ve çocuklarini daha az siklikta besledigi görüldü.

Ormansizlasmanin yüzde 50 ila 70 oldugu bölgelerde 3 Harpya kartali açliktan ölürken, orman tahribatinin yüzde 70'in üzerinde oldugu bölgelerde ise hiç yuva bulunamadi.

Arastirmacilardan East Anglia Üniversitesi Çevre Bilimi Profesörü Carlos Peres, kartalin, Amazonlarda bulunan ve yasam alanlari gün geçtikçe daralan milyonlarca hayvandan biri oldugunu belirterek yasam döngüsü diger türlere kiyasla daha kisan olan Harpya kartalinin "yüksek oranda ormansizlasmis bölgelere adaptasyon sanslarinin neredeyse sifir" olduguna isaret etti.

Peres, genç kartallarin yerlerini degistirmek ve beslenmelerini desteklemek gibi koruma önlemlerinin, türlerin hayatta kalmasi için kritik öneme sahip olacagini sözlerine ekledi.

Bilim adamlarinin yaptigi hesaplamalar agaçlarinin yarisindan fazlasini kaybeden alanlarin, Harpya kartallarinin yavrularini saglikli yetistirmesine uygun olmadigini gösterirken, 1985'ten bu yana üreyen çiftlerin sayisinin 3 binden fazla düstügü tahmin ediliyor.

- Harpya kartali

Son 50 yilda Amazonlarin yaklasik yüzde 17'si tahribata ugradi ve bu sebeple ortaya çikan kayiplar son dönemde artisa geçti.

Agaç tepelerinde yasayan, maymunlari ve tembel hayvanlari avlamak için devasa pençelere sahip Harpya kartalinin mevcut popülasyonunun yüzde 90'inin Amazonlarda yasadigi düsünülüyor.

Amazonlar, Harpya kartali için "son yasam alani" olarak kabul ediliyor.

Yetiskin disisinin 10 kiloya kadar ulasabildigi Harpya kartali dünya üzerindeki en büyük yirticilardan biri. Orta Amerika'dan Arjantin'in kuzeyine kadar tropik ormanlarda yasayan türe, eski yasam alanlarinin büyük bir bölümünde artik rastlanmiyor.

Bölgede artan orman tahribati ve avlanmanin varligini tehdit ettigi Harpya kartali, Brezilya, Panama ve Surinam dahil birçok ülkede yasal korumaya sahip olmasina ragmen ormanin uzak bölgelerinde koruma önlemlerinin uygulanmasinda zorluklarla karsilasiliyor.

- Amazonlardaki ormansizlasma

Brezilya'da bulunan dünyanin en büyük yagmur ormanlari Amazonlarda mayis ayinda görülen ormansizlasma, son 5 yilin ayni dönemine kiyasla en yüksek seviyeye ulasmisti.

Ülke basininda çikan haberde, Brezilya Ulusal Uzay Arastirmalari Enstitüsü (INPE) verilerine göre, Amazonlarda 1-28 Mayis arasi görülen ormansizlasma, Mayis 2020'ye oranla yüzde 41 artarak 1180 kilometrekare olarak kaydedilmisti.

Martta 367 ve nisanda 580 kilometrekare alanin ormansizlastigi Amazonlarda, mayis en büyük kaybin üst üste yasandigi 3. ay olurken bu, 2016'dan bu yana mayis aylarinda görülen en yüksek seviyedeki ormansizlasma olarak kayitlara geçmisti.
Kaynak: AA