Aydin'da Üretici, Kurakligin Etkilerini Alternatif Ürünlerle Azaltmaya Çalisiyor

Ege'ye hayat veren Büyük Menderes Nehri'nde kurakligin etkisiyle sularin çekilmesi ve sulama barajlarinda dolulugun yüzde 30'lara düsmesi nedeniyle Aydinli üretici, pamuk, misir gibi su isteyen ürünler yerine bugday ve ayçiçegine yöneldi Söke Ticaret Borsasi Baskani Nejat Sagel: 'Geçen yil 8 bin dönüm alanda üretilen ayçiçegi için bu yil 75 bin dönüm alan ayrildi. Türkiye'nin yag açigi var. Ayçiçegi ekerek bu açigi da bir nebze kapatacagiz. Çiftçi, elinden gelen her seyi yapiyor'

FERDI UZUN - Ege'de tarimsal sulamanin can damari olan Büyük Menderes Nehri'nin bazi yataklarinin tamamen kurumasi, sulama barajlarinda da doluluk oranlarinin düsmesi, havzanin geleneksel üretim yelpazesini degistirdi.

Afyonkarahisar'in Dinar ilçesinden dogan, Usak, Denizli ve Aydin'dan geçerek Ege Denizi'ne dökülen Büyük Menderes Nehri'nin Aydin sinirlari içindeki bazi yataklari tamamen kurudu.

DSI 21. Bölge Müdürlügünden alinan bilgiye göre, tarimsal sulamada kullanilan Adnan Menderes Baraji'nda doluluk yüzde 30, Kemer Baraji'nda ise yüzde 45'e düstü. Bu iki barajdan Büyük Menderes Nehri'ne salinan su ise il genelindeki 200 bin hektarlik alani suluyor. Barajlarda toplam ihtiyacin yüzde 50'si kadar olan su, bu sezon üreticiye maksimum iki kez verilecek.

Bölgenin tarimsal sulamada adeta can damari olan Büyük Menderes'teki suyun taban seviyesine çekilmesi, çiftçileri bu sezon daha az su isteyen ürünlere yöneltti. Bazi çiftçiler ise tarla ve bahçelerinde sondaj yaparak su çikarmaya çalisiyor.

Söke Ticaret Borsasi Baskani Nejat Sagel, AA muhabirine, geleneksel pamuk üretim merkezi Söke Ovasi'nda kuraklik nedeniyle bu yil pamuk üretiminin önemli ölçüde düsecegini söyledi.

Geçen yil 340 bin dekar alanda pamuk üretildigini, bu yil üretim alaninin 280 bin dekara düstügünü belirten Sagel, söyle devam etti:

"Üretici, pamuktaki açigi bugday ve ayçiçegi ekerek kapatmaya çalisiyor. Bu yil 80 bin dönüm bugday ekildi. Bugdayin ve samanin fiyati da çok iyiydi. Ikinci ürün olarak da ayçiçegi ekilecek. Geçen yil 8 bin dönüm alanda üretilen ayçiçegi için bu yil 75 bin dönüm alan ayrildi. Türkiye'nin yag açigi var. Ayçiçegi ekerek bu açigi da bir nebze kapatacagiz. Çiftçi, elinden gelen her seyi yapiyor. Pamugun açigini kapatmak için üreticimiz çalisiyor."

Incirliova Ziraat Odasi Baskani Ali Kayki da barajlardaki su seviyesinin çok düsük oldugunu, pamuk eken üreticinin yeterli su bulma konusunda kaygili oldugunu ifade etti.

Üreticinin bu sezonu en az zararla atlatma derdinde oldugunu dile getiren Kayki, alternatif ürün olan bugdayda ekim alaninin 3 bin 500 dönümden 10 bin dönüme çiktigini bildirdi.

- "Modern sulamaya geçilmeli"

Büyük Menderes Nehri ile ilgili akademik çalismalar yapan Aydin Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Dr. Ögretim Üyesi Ersel Yilmaz da geçmiste 10 yilda bir görülen kurakligin artik 5-7 yilda bir görülmeye baslandigini söyledi.

Bölge için modern sulamaya geçisin hayati önem tasidigini dile getiren Yilmaz, üreticinin stratejik bitkilere yönelmesinin dogru bir yaklasim oldugunu ifade etti.

Yilmaz, Büyük Menderes Nehri'nin bölge için çok sey ifade ettigini, tablonun bu sekilde seyretmesi halinde Türkiye'nin en verimli bölgelerinden birini kaybetme tehlikesiyle karsi karsiya kalabilecegini belirterek havzalar arasi su transferi projesinin hayata geçirilmesi gerektigini savundu.

Birçok üreticinin su ihtiyacini artezyen kaynaklardan karsilamaya yöneldigini ancak bunun kalici bir çözüm olmadigini vurgulayan Yilmaz, sunlari kaydetti:

"Kendi imkanlari ölçüsünde kuyu açip, suyu kullaniyorlar ama o da kisitli. Çünkü bir kuyudaki su seviyesi 5 yil öncesinde gelen yagislardan beslenir. Dolayisiyla 5-6 sene üst üste çok kurak geçtigi zaman eldeki suyu da 3-5 sene sonra bitirmis olacaksiniz."

Kaynak: AA