ABD, Tayvan'a 2,5 Milyon Doz Kovid-19 Asisi Bagisladi

ABD, Çin ile ihtilafli Tayvan'a 2,5 milyon doz yeni tip koronavirüs (Kovid-19) asisi hibe etti.

ABD'nin Memphis kentinden hareket eden Tayvan hava yolu sirketi China Airlines'a ait kargo uçagi, asilarla birlikte dün Tayvan Adasi'na ulasti.

Moderna sirketince gelistirilen Kovid-19 asisindan 2,5 milyon doz, Tayvan hükümeti temsilcilerine teslim edildi.

Tayvan, Moderna'dan yaklasik 5 milyon doz asi siparis vermis fakat bugüne dek yalnizca 390 bin doz alabilmisti. ABD yönetimi, bu ay içinde Ada'ya 750 bin doz asi göndermeyi taahhüt etmisti.

Washington'in taahhüt ettigi miktarin 3 kati kadar asiyi bagis olarak göndermesi, halk sagligi açisindan oldugu kadar Biden yönetiminin Pasifik bölgesinde Çin ile kurmaya çalistigi yeni jeopolitik dengeler açisindan da önemli görülüyor.

ABD'nin Tayvan ile resmi diplomatik iliskisi bulunmuyor ancak "Tayvan ile Iliskiler Yasasi" uyarinca ticari, kültürel ve askeri alanlarda is birligi yapabiliyor.

- "Birlikte çalismayi sürdürecegiz"

ABD'nin Tayvan'daki de facto temsilciligi niteligindeki Amerikan Tayvan Enstitüsünün Direktörü Brent Christensen, asi teslimatiyla ilgili yaptigi açiklamada, "Asilar, ABD'nin Tayvan'a desteginin kanitidir. Tayvan, dünya demokratik ülkeler ailesinin bir üyesidir." ifadesini kullandi.

Tayvan hükümetinin lideri Tsai Ing-wen de Facebook'ta yayimladigi açiklama, iki ülkenin demokratik degerleri paylastiginin altini çizerek, "Ister bölgesel istikrar için olsun ister tüm insanligin ortak düsmani, virüsle mücadele için ortak fikirlere sahip olmayi ve birlikte çalismayi sürdürecegiz." degerlendirmesinde bulundu.

- Tayvan yasalari, Çin'den asi ithalini yasakliyor

Tayvan, Çin'in, devlet sirketi Fosun Pharma ile lisans anlasmasi bulunmasi nedeniyle Biontech'in gelistirdigi Kovid-19 asisini almasini engelledigini iddia etmis, Pekin yönetimi ise bu iddiayi reddederek Ada'ya asi temin etmeye hazir oldugunu belirtmisti.

Ancak Tayvan yasalari, Çin'den asi ithalini yasakladigindan, Çin asilari Ada'ya getirilemiyor.

Tayvan, bu ayin basinda Japonya'nin bagisladigi 1,24 milyon doz AstraZenaca asisini teslim almisti.

Kovid-19 salginina karsi basarili mücadele yürüten ülkeler arasinda gösterilen Tayvan'da, vaka sayilarinin mayis ortasinda aniden yükselise geçmesi endiseye yol açmisti.

Ülkede 1 Mayis'ta 3 vaka görülürken, günlük vaka sayisi 17 Mayis'ta 543'e kadar çikmisti.

- Çin-Tayvan anlasmazligi

Çin'de Ikinci Dünya Savasi'nin ardindan çikan iç savasta Mao Zedong liderligindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidari ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulusunu ilan etmesi üzerine Çan Kaysek liderligindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerlesip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarinin Ada'da devam ettigini ileri sürerek bagimsizlik ilan etmisti.

Bu girisimin tarafindan kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birlesmis Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmisti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayida ülkenin diplomatik iliski tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardindan, 1971'de BM Genel Kurulunda yapilan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek mesru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'in uluslararasi örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmisti.

Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Çin'i uluslararasi toplumda sadece kendilerinin temsil ettigini savunuyor ve Tayvan'in dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik iliskiler kurmasina, BM'de ve diger uluslararasi kuruluslarda temsil edilmesine karsi çikiyor.

Kaynak: AA