Izmir Depreminde Yikilan Riza Bey Apartmani'na Iliskin Bilirkisi Raporu Mahkemeye Gönderildi
Raporda, apartmanin projelendirmedeki eksiklikler, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve isçilik hatalari ve yapi denetimindeki yetersizlik nedeniyle yikilmis oldugu görüsüne varildigi belirtildi Yapinin, projesiz, izinsiz ve kontrolsüz bir tamirat islemi geçirdigi, bunun da binanin tamamen yikilmasinda etkisi olabileceginin degerlendirildigi kaydedildi Binanin statik proje müellifi ile statikbetonarme projeye onay veren mercilerin, bina fenni mesulünün, sürveyaninin ve bina müteahhidinin yani sira yapida projesiz, izinsiz ve kontrolsüz tamirat yapanlarin ve yaptiranlarin, bu konuda idari islem tesis etmeyen idari mercilerin de sorumlu oldugu ileri sürüldü.
Izmir depreminde 37 kisinin hayatini kaybettigi Riza Bey Apartmani'na iliskin Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Istanbul Teknik Üniversitesi Insaat Fakültesi ve Maden Fakültesi ögretim üyelerinden olusan bilirkisi heyetince hazirlanan rapor, davanin görülecegi Izmir 5. Agir Ceza Mahkemesine gönderildi.
Dava dosyasina giren raporda projedeki beton malzemesi basinç dayaniminin "20 megapascal" olarak belirlendigi ancak binadan alinan beton karot numunelerine yapilan ölçümlerde 8,27 megapascal gibi sonuçlara varildigi belirtildi.
Yapinin yatay yük tasima kapasitesinin, beton dayaniminin projede verilenden daha az olmasi nedeniyle önemli ölçüde azaldigi kaydedilirken, düsük beton basinç dayanimi nedeniyle kolon kesme kapasitelerinin de yaklasik yüzde 23 oraninda azaldigi ifade edildi.
Hazirlanan statik projenin insaat mühendisleri odasi ve belediye tarafindan onaylandigi ancak yönetmelikte öngörülen minimum boyutlar, donati miktarlari ve detaylarin, kontrol ve onay mekanizmasi tarafindan yeterince kontrol edilmeden projeye onay verildiginin anlasildigi vurgulandi.
Raporda, yapildigi dönemin mesleki bilgi ve tecrübe düzeyini yansitan tasarima sahip binanin, bugünkü imkanlarla degerlendirildiginde, 1975 Deprem Yönetmeligi'nin öngördügü "güvenlik düzeyini" saglayamadigi görüsüne ulasildigi belirtildi.
Projedeki çati sisteminin, Riza Bey Apartmani'na ait uydu görüntüleriyle uyumlu olmadiginin da tespit edildigi kaydedildi.
- "Izinsiz tadilatla ilgili idari islem yapilmamis"
Bayrakli Belediyesi Deprem Etüt Merkezi ve Yapi Laboratuvari tarafindan hazirlanan 25 Nisan 2012 tarihli "Bina Deprem Riski Degerlendirme Raporu"nun 4. maddesinde 2005'te meydana gelen deprem sonrasinda kolon-kiris baglanti noktalarinda çatlaklarin olustugu ve bu bölgelerin epoksi ile tamir edildigi bilgisi de bilirkisi raporunda yer alirken, söyle denildi:
"Ancak Bayrakli Belediyesinden alinan yapi arsiv dosyasinda söz konusu epoksi enjeksiyon ile tasiyici sistem tamiratina yönelik herhangi bir proje, doküman veya yapi ruhsatina rastlanmadigi, bu esasli tamirat isleminin heyet tarafindan enkazda yapilan inceleme ve tespitlerde de görüldügü, belediye tarafindan da tespit edilen bu izinsiz esasli tadilatla ilgili herhangi bir idari isleme dair kayit olmadigi tespit edilmistir. Belirlemeler isiginda Riza Bey Apartmani binasinin projelendirmedeki eksiklikler, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve isçilik hatalari, yapim denetimindeki yetersizlik nedeniyle yikilmis oldugu görüsüne varilmistir. Ayrica yapinin daha önce deprem nedeni ile hasar aldigi, bu hasardan sonra projesiz, izinsiz ve kontrolsüz bir tamirat islemi geçirdigi tespit edildiginden, bu islemin de yapinin tamamen yikilmasinda etkisi olabilecegi degerlendirilmektedir."
- "Idari merciler de sorumlu"
Raporun sonuç bölümünde ise su görüslere yer verildi:
"Binanin statik hesabinda, etriye ve bina yer degistirme hesaplarinin Deprem Bölgelerinde Yapilacak Yapilar Hakkinda Yönetmelik 1975 hükümlerine uygun yapilmamasi nedeniyle statik proje müellifi ve statik-betonarme projeye onay veren merciler, mevcut beton mukavemetinin statik projede öngörülen beton sinifini saglamamasi nedeni ile bina fenni mesulünün, sürveyaninin ve bina müteahhidinin, yapinin tasiyici sistem elemanlarinda epoksi enjeksiyon ile projesiz, izinsiz ve kontrolsüz bir tamirat islemi tespiti nedeniyle bu tamirati yapan ve yaptiranlarin, söz konusu esasli tadilatin yapildigi sonradan kayit altina alinmasina ragmen bu konuda idari islem tesis edilmediginden ilgili idari mercilerin sorumlu oldugu görüs ve kanaatine varilmistir."
Kaynak: AA
Dava dosyasina giren raporda projedeki beton malzemesi basinç dayaniminin "20 megapascal" olarak belirlendigi ancak binadan alinan beton karot numunelerine yapilan ölçümlerde 8,27 megapascal gibi sonuçlara varildigi belirtildi.
Yapinin yatay yük tasima kapasitesinin, beton dayaniminin projede verilenden daha az olmasi nedeniyle önemli ölçüde azaldigi kaydedilirken, düsük beton basinç dayanimi nedeniyle kolon kesme kapasitelerinin de yaklasik yüzde 23 oraninda azaldigi ifade edildi.
Hazirlanan statik projenin insaat mühendisleri odasi ve belediye tarafindan onaylandigi ancak yönetmelikte öngörülen minimum boyutlar, donati miktarlari ve detaylarin, kontrol ve onay mekanizmasi tarafindan yeterince kontrol edilmeden projeye onay verildiginin anlasildigi vurgulandi.
Raporda, yapildigi dönemin mesleki bilgi ve tecrübe düzeyini yansitan tasarima sahip binanin, bugünkü imkanlarla degerlendirildiginde, 1975 Deprem Yönetmeligi'nin öngördügü "güvenlik düzeyini" saglayamadigi görüsüne ulasildigi belirtildi.
Projedeki çati sisteminin, Riza Bey Apartmani'na ait uydu görüntüleriyle uyumlu olmadiginin da tespit edildigi kaydedildi.
- "Izinsiz tadilatla ilgili idari islem yapilmamis"
Bayrakli Belediyesi Deprem Etüt Merkezi ve Yapi Laboratuvari tarafindan hazirlanan 25 Nisan 2012 tarihli "Bina Deprem Riski Degerlendirme Raporu"nun 4. maddesinde 2005'te meydana gelen deprem sonrasinda kolon-kiris baglanti noktalarinda çatlaklarin olustugu ve bu bölgelerin epoksi ile tamir edildigi bilgisi de bilirkisi raporunda yer alirken, söyle denildi:
"Ancak Bayrakli Belediyesinden alinan yapi arsiv dosyasinda söz konusu epoksi enjeksiyon ile tasiyici sistem tamiratina yönelik herhangi bir proje, doküman veya yapi ruhsatina rastlanmadigi, bu esasli tamirat isleminin heyet tarafindan enkazda yapilan inceleme ve tespitlerde de görüldügü, belediye tarafindan da tespit edilen bu izinsiz esasli tadilatla ilgili herhangi bir idari isleme dair kayit olmadigi tespit edilmistir. Belirlemeler isiginda Riza Bey Apartmani binasinin projelendirmedeki eksiklikler, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve isçilik hatalari, yapim denetimindeki yetersizlik nedeniyle yikilmis oldugu görüsüne varilmistir. Ayrica yapinin daha önce deprem nedeni ile hasar aldigi, bu hasardan sonra projesiz, izinsiz ve kontrolsüz bir tamirat islemi geçirdigi tespit edildiginden, bu islemin de yapinin tamamen yikilmasinda etkisi olabilecegi degerlendirilmektedir."
- "Idari merciler de sorumlu"
Raporun sonuç bölümünde ise su görüslere yer verildi:
"Binanin statik hesabinda, etriye ve bina yer degistirme hesaplarinin Deprem Bölgelerinde Yapilacak Yapilar Hakkinda Yönetmelik 1975 hükümlerine uygun yapilmamasi nedeniyle statik proje müellifi ve statik-betonarme projeye onay veren merciler, mevcut beton mukavemetinin statik projede öngörülen beton sinifini saglamamasi nedeni ile bina fenni mesulünün, sürveyaninin ve bina müteahhidinin, yapinin tasiyici sistem elemanlarinda epoksi enjeksiyon ile projesiz, izinsiz ve kontrolsüz bir tamirat islemi tespiti nedeniyle bu tamirati yapan ve yaptiranlarin, söz konusu esasli tadilatin yapildigi sonradan kayit altina alinmasina ragmen bu konuda idari islem tesis edilmediginden ilgili idari mercilerin sorumlu oldugu görüs ve kanaatine varilmistir."