Çomaklı Aşkale Kültür Festivali'nde 'Kara Fatma'Yı Anlattı
Palandöken Gazetesi köşe yazarlarından Zekiye Çomaklı, Aşkale Kaymakamlığı ve Aşkale Belediyesinin hazırladığı Sıla da 3 Gün isimli kültür ve müzik festivalinde Kara Fatma ve Bar şiirinin şairi Saadettin Akatay’ı anlattı.
Çomaklı, “Şehirleri şehir yapan insanıdır. O insanların inançları, kültürleri, tarihleri yani kısacası medeniyetleri o şehri şehir yapar. Kişi, yaşadığı şehre bir değer katmışsa o şehrin adamıdır, yoksa şehirle bir alakası olduğu düşünülemez. Şehir, her yönüyle insanın eseridir, insanının ilgisine, sevgisine dayalı bir ruhun yansımasıdır” dedi.
Şehirlerin girişinde mezarlıkların yer almasının gelenek - göreneklerimizde, adet - törelerimizde inancımızda genel kabul gördüğünü d ile getiren Çomaklı, “Ölüsüne saygı göstermeyenin dirisine saygı göstermesi düşünülebilir mi? Hele elin Avrupa’sın da gördüğümüz mezara saygı ve itinadan bizim mahrum oluşumuz, şehri şehir yapan değerlerimizi gittikçe yitirdiğimizin birer numunesidir. Bu güne kadar Erzurum/Aşkale/ Çay Köylü olan Kara Fatma ve Bar şiirinin şairi Sadettin Akatay hiç dile getirilip, insanımıza tanıtılmamıştır. Bu bir Aşkaleli olarak aklım erdiğinden beri hayalimdeydi, Allah bu güne nasip etti ve anlatma fırsatım oldu. Bu konu bu kadarla kalmayacak, onların isimleri yaşatılacak bir şekilde çalışmalar yapılacaktır. 1960 yılında Sağlık Bakanı Nusret Karasu Aşkalelidir, Aşık Garip Aşkalelidir ama kimse bilmez, ömrüm oldukça bunları tanıtmaya çalışacağım.” Diye konuştu.
Kara Fatma’nın milli mücadelede bir Türk Kadını olarak kahramanlıklarıyla yer aldığını dile getiren Çomaklı, “Kara Fatma eşi Binbaşı Derviş Bey’in şehit olmasından sonra, Sivas Kongresi sırasında Mustafa Kemal ile görüşüp savaşta yer almak isteğini söyledi.
İstiklal Harbi’nde 300 kişilik birliğe komuta etti. Savaş sonrasında İstanbul’a yerleşti, o tarihlerde Rıfkı Salim Burçak, Bahadır Dülger, Sabri Erduman, Rıfkı Topçuoğlu, Zeki Çavuşoğlu, Şevki Erker, Abdülkadir Eryurt, Hamit Şevket İnce, Hasan Numanoğlu, Cemal Önder ve Esat Tuncel Erzurum mebusları idiler. Ama Kara Fatma için Kars milletvekili Temel Taşkıran ve Rize Milletvekili İzzet Alçal teklif veriyor ve onların teklifi ile 1954 yılının son aylarında maaş bağlanıyordu. Kara Fatma devletin kendisine bağladığı maaşın tek kuruşuna dokunmadan hepsini Kızılay’a bağışladı ve 1955’te Darülaceze’de hayata veda etti.
Kara Fatma’nın sülalesi Mısır’dan gelme Delioğullarıdır, Aşkale’nin Ergemansur şimdiki adı ile Çay Köyüne yerleşen Delioğullarından Pehlül ve Abdullah isimli iki kardeşin çocuklarıdırlar. Pehlül’ün Hacer, Seyyaf, Ayşe, ve Dursun isimlerinde çocukları, kardeşi Abdullah’ın da bir kızı var o da Fatma. Kara Fatma lakabını Mustafa Kemal Atatürk ona vermiştir, Kara Fatma’nın çocuğu yoktur” dedi.
Saadettin Akatay’ın bar şiirinin şairi olduğunu söyleyen Çomaklı, “Aşkale’nin yerli ailelerinden BECO sülalesinden Beco Mehmet efendi- Makbule hanımın oğlu olup, öğretmen, tiyatro sanatçısıdır.1904 -1944 yılları arasında yaşamış oldukça hazin bir hayat hikâyesi vardır. Bunları detaylı olarak yazıp okurlarımıza sunacağım inşallah” diye konuştu.