Türk Tiyatrosunun Ödüllü Yazarı Tuncer Cücenoğlu
Eserleri İngilizce, Rusça, İtalyanca ve Çince dahil 32 dile çevrilen Tuncer Cücenoğlu'nun oyunları, dünyanın birçok ülkesinde sahnelendi.
AİŞE HÜMEYRA BULOVALI - Kaleme aldığı eserleri İngilizce, Rusça, Arapça, İtalyanca ve Çince dahil 32 dile çevrilen tiyatro yazarı Tuncer Cücenoğlu, 75 yaşında hayatını kaybetti.
Oyunları dünyanın birçok ülkesinde sahnelenen yazar, 10 Nisan 1944'te Çorum'da dünyaya geldi.
Cücenoğlu, ilk öğrenimini Çorum'da tamamladıktan sonra, 1972'de Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi kütüphanecilik bölümünden mezun oldu.
Üniversite eğitimiyle birlikte Milli Eğitim Bakanlığı merkez teşkilatında memurluk ve şube müdürlükleri görevlerini sürdüren Cücenoğlu, 1983'te emekliye ayrıldı.
Bakırköy Belediyesi Eğitim ve Sosyal İşler Müdürlüğünde de bir süre çalışan Tuncer Cücenoğlu'nun yazarlık serüveni henüz ilkokul öğrencisiyken çizgi romanlara olan hayranlığıyla başladı.
Öğrencilik yıllarında Türk ve dünya edebiyatının önemli yazarlarını okuyan Cücenoğlu, eserlerini kaleme alırken Lev Tolstoy, Fyodor Dostoyevski, Aleksandr Puşkin, Anton Çehov, Maksim Gorki, Mihail Şolohov ve İvan Gonçarov'ın da aralarında bulunduğu Rus yazarlardan etkilendi.
Tuncer Cücenoğlu, orta öğrenim yıllarında mizah öyküleri yazarken, "İhtiyaç Fabrikası" adlı öyküsü Çorum'daki yerel bir gazetede yayımlandı. İstanbul'da çıkan "Pardon" adlı mizah dergisinde de öykülerini okurla buluşturan usta kalem, oyun yazarlığına 1972'de "Kördövüşü" adlı eserle başladı.
Oyunları yurt içi ve yurt dışında, devlet tiyatroları ile özel tiyatrolar bünyesinde sahnelenen yazarın 1973'te Ankara Devlet Tiyatroları'nda gösterilmeye başlayan "Öğretmen" adlı eseri, 12 Mart Muhtırası nedeniyle sakıncalı sayılarak, yasaklandı. Yasak sebebiyle 1987'ye kadar 14 yıl oyunları Devlet Tiyatroları'nda sahnelenmeyen usta yazar, Müjdat Gezen Özel Konservatuvarının yanı sıra bazı eğitim kurumlarında dramatik oyun yazarlığı eğitmeni olarak çalıştı.
Kıbrıs Yakın Doğu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yazarlık Bölümünde de öğretim görevlisi olarak çalışan Cücenoğlu, Cumhuriyet, Habertürk ve Birgün gazetelerinde çeşitli yazılar kaleme aldı.
Sanatçının aynı zamanda 1992'den beri Devlet Tiyatroları Edebi Kurul üyesi, Türkiye Yazarlar Sendikası ve Uluslararası PEN Türkiye Merkezi üyeliği bulunuyordu.
Sahne oyunları dışında "Kaçış" adlı bir radyo oyunu ve Şahin Gök ile kaleme aldıkları "Kızılırmak- Karakoyun" adlı bir film senaryosuna imza atan yazarın eserleri, Rusça, İngilizce, Almanca, Fransızca, Bulgarca, Yunanca, Makedonca, İsveççe, Gürcüce, Urduca, Japonca, Romence, Azerice, Tatarca, Lehçe, Başkortça, Kazakça, Çince, Çuvaşça, Sırpça, İspanyolca, Arapça, Kürtçe, Farsça, Ukraynaca ve Litvanca olmak üzere 30'dan fazla yabancı dile çevrildi.
Oyunlarında genellikle toplumcu gerçekçi bir anlayışı benimseyen Cücenoğlu'nun 2 eseri, son dönemde Ürdünlü Türkçe çevirmeni Safwan Shalabi tarafından Arapça'ya çevrildi.
Cücenoğlu, eserlerinde işlediği evrensel temaları, karakterleri ve hikayeleriyle birçok ülke tiyatrosunun ilgisini çekmiş ve Sırbistan'ın Rehionalno Pozorişte profesyonel tiyatrosu, Cücenoğlu'nun 50. sanat yılı kapsamında "Çığ" adlı eserini Sırbistan'da sahneleyeceğini duyurmuştu.
Bugüne kadar eserleriyle birçok ödüle değer görülen evli ve iki çocuk babası usta yazara, "Kördöğüşü" eseri ile 1972'de "Altın Fındık En Başarılı Yazar Ödülü", "Öğretmen" ile 1973'te Ankara Sanat Kurumu tarafından "Övgüye Değer Yazar Ödülü", "Çıkmaz Sokak" eseri ile 1981'de "Abdi İpekçi En İyi Oyun Yazarı Ödülü", 1986'da "Avni Dilligil En İyi Yazar Ödülü", 1985'de Ankara Sanat Kurumunca "En İyi Yazar Ödülü", 1984 ve 1996'da "TOBAV Ödülü", "Dosya" 1996'da "Lions En Başarılı Yazar Ödülü", Kültür ve Turizm Bakanlığınca oyun dalında "Başarı Ödülü", 2011'de 15. Afife Jale Tiyatro Ödülleri'nde "Kadın Sığınağı" adlı oyunuyla "Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü" takdim edildi.
Tuncer Cücenoğlu'nun kaleme aldığı eserlerden bazıları ise şöyle:
"Çıkmaz Sokak, Kadıncıklar, Dosya, Kızılırmak-Karakoyun, Ziyaretçi, Matruşka, Boyacı, Neyzen Tevfik, Çığ, Sabahattin Ali, Tiyatrocular, Ah Bir Yoksul Olsam, Che Guevara, Mustafam Kemalim, Gece Kulübü, Kadın Sığınağı, Fosforlu'nun Hikayesi, Aşk ya da Elmas ile Servet'in Hikayesi (anlatı), Arthur Miller'ın Ölümü (tiyatro), Atatürk ve Sanat (tiyatro), Matruşka Romanya'da (tiyatro), Bu Dünyadan (tiyatro), Gergedanlaşan Dünya (tiyatro), Polonya İzlenimleri (tiyatro), Devlet Tiyatroları'na Öneriler, Repertuvar Politikaları Değişmelidir, Yurt dışında Yaşayan Türklere Düşen Görevler, Uğur Uludağ'ın Önlenemeyen Tırmanışı, Kiralık Gelinlik (öykü), Cumhuriyetimizin 80'inci Yılında Oyun Yazarlığımız, Sabahattin Ali Dosyası Açılmalıdır, Yazın ve Tiyatro."
Cücenoğlu'nun cenazesi, yarın 15.00'te Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde yapılacak törenin ve Zincirlikuyu Camisi'nde ikindi vakti kılınacak namazın ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilecek.
Kaynak: AA
Oyunları dünyanın birçok ülkesinde sahnelenen yazar, 10 Nisan 1944'te Çorum'da dünyaya geldi.
Cücenoğlu, ilk öğrenimini Çorum'da tamamladıktan sonra, 1972'de Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi kütüphanecilik bölümünden mezun oldu.
Üniversite eğitimiyle birlikte Milli Eğitim Bakanlığı merkez teşkilatında memurluk ve şube müdürlükleri görevlerini sürdüren Cücenoğlu, 1983'te emekliye ayrıldı.
Bakırköy Belediyesi Eğitim ve Sosyal İşler Müdürlüğünde de bir süre çalışan Tuncer Cücenoğlu'nun yazarlık serüveni henüz ilkokul öğrencisiyken çizgi romanlara olan hayranlığıyla başladı.
Öğrencilik yıllarında Türk ve dünya edebiyatının önemli yazarlarını okuyan Cücenoğlu, eserlerini kaleme alırken Lev Tolstoy, Fyodor Dostoyevski, Aleksandr Puşkin, Anton Çehov, Maksim Gorki, Mihail Şolohov ve İvan Gonçarov'ın da aralarında bulunduğu Rus yazarlardan etkilendi.
Tuncer Cücenoğlu, orta öğrenim yıllarında mizah öyküleri yazarken, "İhtiyaç Fabrikası" adlı öyküsü Çorum'daki yerel bir gazetede yayımlandı. İstanbul'da çıkan "Pardon" adlı mizah dergisinde de öykülerini okurla buluşturan usta kalem, oyun yazarlığına 1972'de "Kördövüşü" adlı eserle başladı.
Oyunları yurt içi ve yurt dışında, devlet tiyatroları ile özel tiyatrolar bünyesinde sahnelenen yazarın 1973'te Ankara Devlet Tiyatroları'nda gösterilmeye başlayan "Öğretmen" adlı eseri, 12 Mart Muhtırası nedeniyle sakıncalı sayılarak, yasaklandı. Yasak sebebiyle 1987'ye kadar 14 yıl oyunları Devlet Tiyatroları'nda sahnelenmeyen usta yazar, Müjdat Gezen Özel Konservatuvarının yanı sıra bazı eğitim kurumlarında dramatik oyun yazarlığı eğitmeni olarak çalıştı.
Kıbrıs Yakın Doğu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yazarlık Bölümünde de öğretim görevlisi olarak çalışan Cücenoğlu, Cumhuriyet, Habertürk ve Birgün gazetelerinde çeşitli yazılar kaleme aldı.
Sanatçının aynı zamanda 1992'den beri Devlet Tiyatroları Edebi Kurul üyesi, Türkiye Yazarlar Sendikası ve Uluslararası PEN Türkiye Merkezi üyeliği bulunuyordu.
Sahne oyunları dışında "Kaçış" adlı bir radyo oyunu ve Şahin Gök ile kaleme aldıkları "Kızılırmak- Karakoyun" adlı bir film senaryosuna imza atan yazarın eserleri, Rusça, İngilizce, Almanca, Fransızca, Bulgarca, Yunanca, Makedonca, İsveççe, Gürcüce, Urduca, Japonca, Romence, Azerice, Tatarca, Lehçe, Başkortça, Kazakça, Çince, Çuvaşça, Sırpça, İspanyolca, Arapça, Kürtçe, Farsça, Ukraynaca ve Litvanca olmak üzere 30'dan fazla yabancı dile çevrildi.
Oyunlarında genellikle toplumcu gerçekçi bir anlayışı benimseyen Cücenoğlu'nun 2 eseri, son dönemde Ürdünlü Türkçe çevirmeni Safwan Shalabi tarafından Arapça'ya çevrildi.
Cücenoğlu, eserlerinde işlediği evrensel temaları, karakterleri ve hikayeleriyle birçok ülke tiyatrosunun ilgisini çekmiş ve Sırbistan'ın Rehionalno Pozorişte profesyonel tiyatrosu, Cücenoğlu'nun 50. sanat yılı kapsamında "Çığ" adlı eserini Sırbistan'da sahneleyeceğini duyurmuştu.
Bugüne kadar eserleriyle birçok ödüle değer görülen evli ve iki çocuk babası usta yazara, "Kördöğüşü" eseri ile 1972'de "Altın Fındık En Başarılı Yazar Ödülü", "Öğretmen" ile 1973'te Ankara Sanat Kurumu tarafından "Övgüye Değer Yazar Ödülü", "Çıkmaz Sokak" eseri ile 1981'de "Abdi İpekçi En İyi Oyun Yazarı Ödülü", 1986'da "Avni Dilligil En İyi Yazar Ödülü", 1985'de Ankara Sanat Kurumunca "En İyi Yazar Ödülü", 1984 ve 1996'da "TOBAV Ödülü", "Dosya" 1996'da "Lions En Başarılı Yazar Ödülü", Kültür ve Turizm Bakanlığınca oyun dalında "Başarı Ödülü", 2011'de 15. Afife Jale Tiyatro Ödülleri'nde "Kadın Sığınağı" adlı oyunuyla "Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü" takdim edildi.
Tuncer Cücenoğlu'nun kaleme aldığı eserlerden bazıları ise şöyle:
"Çıkmaz Sokak, Kadıncıklar, Dosya, Kızılırmak-Karakoyun, Ziyaretçi, Matruşka, Boyacı, Neyzen Tevfik, Çığ, Sabahattin Ali, Tiyatrocular, Ah Bir Yoksul Olsam, Che Guevara, Mustafam Kemalim, Gece Kulübü, Kadın Sığınağı, Fosforlu'nun Hikayesi, Aşk ya da Elmas ile Servet'in Hikayesi (anlatı), Arthur Miller'ın Ölümü (tiyatro), Atatürk ve Sanat (tiyatro), Matruşka Romanya'da (tiyatro), Bu Dünyadan (tiyatro), Gergedanlaşan Dünya (tiyatro), Polonya İzlenimleri (tiyatro), Devlet Tiyatroları'na Öneriler, Repertuvar Politikaları Değişmelidir, Yurt dışında Yaşayan Türklere Düşen Görevler, Uğur Uludağ'ın Önlenemeyen Tırmanışı, Kiralık Gelinlik (öykü), Cumhuriyetimizin 80'inci Yılında Oyun Yazarlığımız, Sabahattin Ali Dosyası Açılmalıdır, Yazın ve Tiyatro."
Cücenoğlu'nun cenazesi, yarın 15.00'te Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde yapılacak törenin ve Zincirlikuyu Camisi'nde ikindi vakti kılınacak namazın ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilecek.