Fas Meclisine 'Anayasayı İhlal Etme' Suçlaması
Arap Dili Ulusal Koalisyonu Başkanı Fuad Buali: 'Parlamentoda yaşananlar, Fransız lobisinin lehine Fas okuluna karşı işlenmiş bir suçtur' Faslı düşünür ve eski bakan Emhammed elHalife: 'Milletvekilleri anayasaya saygısızlık yapma ve ihlal etme konusunda uzlaşıyor. Böyle bir hakları yok. Halk kendilerini anayasayı uygulamak için seçti'
Faslı aydınlar ve politikacılar, meclisin, liselerde fen ve teknik derslerin Fransızca okutulmasını yasalaştırması halinde "anayasayı ihlal etmiş" olacağını belirtti.
Arap Dili Ulusal Koalisyonu Başkanı Fuad Buali, Fas Ulusal Basın Sendikası'nın başkent Rabat'taki merkezinde düzenlediği basın toplantısında, "Parlamentoda yaşananlar, Fransız lobisinin lehine Fas okuluna karşı işlenmiş bir suçtur." dedi.
Buali, anayasanın uygun bir şekilde yorumlanmasının, ancak kimlik ve dil tartışması konusunda ulusal ve toplumsal bir fikir birliği ile sağlanabileceğini söyledi.
Faslı düşünür ve eski bakan Emhammed el-Halife de "Milletvekilleri anayasaya saygısızlık yapma ve ihlal etme konusunda uzlaşıyor. Böyle bir hakları yok. Halk kendilerini anayasayı uygulamak için seçti." diye konuştu.
Rabat'taki avukatlar heyeti üyesi Abdurrahman Binamr da "Biz, anayasanın şartlarının ihlal edilmesiyle karşı karşıyayız. Okullarda Fransızca eğitim uygulamasının yürürlüğe girmesi konusunda uzlaşmak gayrimeşrudur, yasal değildir ve eninde sonunda hükümsüz kalacaktır." ifadesini kullandı.
Önceki gün, Halk Eğitimini Savunma Ulusal Koalisyonu'nun Fransızca eğitimden vazgeçilmesini talep eden dilekçesini ülkedeki siyasi ve akademik şahsiyetlerden 150 kişi imzalamıştı.
Milli Eğitim Bakanı Raşid bin Muhtar tarafından Kasım 2015'te yayımlanan genelgede şu ifadelere yer verilmişti:
"Eğitim müfredatındaki karışıklığın giderilmesi, özellikle de mesleki eğitim veren liselerdeki eğitim bütünlüğünün sağlanması için 2016-2017 eğitim öğretim yılından itibaren, liselerin bilim, mekanik ve elektronik teknolojileri bölümlerindeki matematik ve fen bilimleri derslerinin Fransızca okutulmasına karar verildi."
- Karar "sıralı dil öğrenimi" ilkesiyle de çelişiyor
Liselerde teknik ve fen derslerinin Fransızca olarak işlenmesinin ayrıca Eğitim ve Öğretim Yüksek Kurulu tarafından hazırlanan stratejik vizyon kapsamındaki "sıralı dil öğrenimi" ilkesiyle de çeliştiği belirtiliyor.
Bu ilke, öğrencilerin ilkokulda Arapça, Amazig dili (Berberice) ve Fransızcadan istifade etmesi, ortaokulda bu dillere İngilizcenin eklenmesi ve lisede de öğrencilerin bir dili seçmeli ders olarak alması anlamına geliyor.
Bazı araştırmacılar, Milli Eğitim Bakanlığı'nın bu kararla halka tek başına Fransızcayı empoze etmek istediği değerlendirmesinde bulunuyor.
Fas, 1977'de eğitimin Arapçalaştırılması yönünde bir politika benimsemişti. Buna rağmen bilim, teknoloji ve matematik dersleri doksanlı yılların başına kadar liselerde Fransızca olarak okutulmaya devam etmişti. Fen, iktisat, tıp ve mühendislik fakültelerindeki eğitimin Fransızca devam ettiği ülkede, lise eğitimi tamamlanana kadar tüm derslerin Arapçalaştırılması kararı alınmıştı.
Fas Başbakanı Abdulilah Benkiran da daha önce yaptığı bir açıklamada, Arap diline karşı çetin bir düşmanlık olduğunu belirterek, halktan dillerini koruma konusunda üzerine düşen görevi yapmalarını istemiş ve Arapçanın bilimsel, siyasi ve diğer tüm alanlarda kullanılması çağrısında bulunmuştu.
Fas anayasasına göre, Arapça ülkenin resmi dilidir. Devletin, dilin kullanılması, geliştirilmesi ve korunması görevi bulunuyor. Berberice de devletin bir diğer resmi dili sayılıyor.
Kaynak: AA
Arap Dili Ulusal Koalisyonu Başkanı Fuad Buali, Fas Ulusal Basın Sendikası'nın başkent Rabat'taki merkezinde düzenlediği basın toplantısında, "Parlamentoda yaşananlar, Fransız lobisinin lehine Fas okuluna karşı işlenmiş bir suçtur." dedi.
Buali, anayasanın uygun bir şekilde yorumlanmasının, ancak kimlik ve dil tartışması konusunda ulusal ve toplumsal bir fikir birliği ile sağlanabileceğini söyledi.
Faslı düşünür ve eski bakan Emhammed el-Halife de "Milletvekilleri anayasaya saygısızlık yapma ve ihlal etme konusunda uzlaşıyor. Böyle bir hakları yok. Halk kendilerini anayasayı uygulamak için seçti." diye konuştu.
Rabat'taki avukatlar heyeti üyesi Abdurrahman Binamr da "Biz, anayasanın şartlarının ihlal edilmesiyle karşı karşıyayız. Okullarda Fransızca eğitim uygulamasının yürürlüğe girmesi konusunda uzlaşmak gayrimeşrudur, yasal değildir ve eninde sonunda hükümsüz kalacaktır." ifadesini kullandı.
Önceki gün, Halk Eğitimini Savunma Ulusal Koalisyonu'nun Fransızca eğitimden vazgeçilmesini talep eden dilekçesini ülkedeki siyasi ve akademik şahsiyetlerden 150 kişi imzalamıştı.
Milli Eğitim Bakanı Raşid bin Muhtar tarafından Kasım 2015'te yayımlanan genelgede şu ifadelere yer verilmişti:
"Eğitim müfredatındaki karışıklığın giderilmesi, özellikle de mesleki eğitim veren liselerdeki eğitim bütünlüğünün sağlanması için 2016-2017 eğitim öğretim yılından itibaren, liselerin bilim, mekanik ve elektronik teknolojileri bölümlerindeki matematik ve fen bilimleri derslerinin Fransızca okutulmasına karar verildi."
- Karar "sıralı dil öğrenimi" ilkesiyle de çelişiyor
Liselerde teknik ve fen derslerinin Fransızca olarak işlenmesinin ayrıca Eğitim ve Öğretim Yüksek Kurulu tarafından hazırlanan stratejik vizyon kapsamındaki "sıralı dil öğrenimi" ilkesiyle de çeliştiği belirtiliyor.
Bu ilke, öğrencilerin ilkokulda Arapça, Amazig dili (Berberice) ve Fransızcadan istifade etmesi, ortaokulda bu dillere İngilizcenin eklenmesi ve lisede de öğrencilerin bir dili seçmeli ders olarak alması anlamına geliyor.
Bazı araştırmacılar, Milli Eğitim Bakanlığı'nın bu kararla halka tek başına Fransızcayı empoze etmek istediği değerlendirmesinde bulunuyor.
Fas, 1977'de eğitimin Arapçalaştırılması yönünde bir politika benimsemişti. Buna rağmen bilim, teknoloji ve matematik dersleri doksanlı yılların başına kadar liselerde Fransızca olarak okutulmaya devam etmişti. Fen, iktisat, tıp ve mühendislik fakültelerindeki eğitimin Fransızca devam ettiği ülkede, lise eğitimi tamamlanana kadar tüm derslerin Arapçalaştırılması kararı alınmıştı.
Fas Başbakanı Abdulilah Benkiran da daha önce yaptığı bir açıklamada, Arap diline karşı çetin bir düşmanlık olduğunu belirterek, halktan dillerini koruma konusunda üzerine düşen görevi yapmalarını istemiş ve Arapçanın bilimsel, siyasi ve diğer tüm alanlarda kullanılması çağrısında bulunmuştu.
Fas anayasasına göre, Arapça ülkenin resmi dilidir. Devletin, dilin kullanılması, geliştirilmesi ve korunması görevi bulunuyor. Berberice de devletin bir diğer resmi dili sayılıyor.