(Özel) Dondurucu Soğukta 26 Gündür Özbekistan'a Geçmeyi Bekliyorlar
20 derecelerde seyrettiği Gürbulak’ta şoförlerin donma riskiyle karşı karşıya olduğunu söyleyen İçelli uluslararası nakliyeciler, araçlardaki ürünlerin bir bölümünün bozulduğunu, taahhütlerini yerine getiremedikleri için de müeyyide cezalarla karşı karşıya kaldıklarını belirterek, soruna acilen çözüm istediler.
“17 Aralık’tan bu yana bin araç sınır kapısında bekliyor”
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Türk Cumhuriyetleri Çalışma Grubu Başkanı Yaşar Özkaya, 17 Aralık 2018’den bu yana 500 araç parkta, 500 araç da gümrük içinde olmak üzere bin aracın Gürbulak Sınır Kapısı’nda beklediğini söyledi.
Özbekistan geçiş belgeleri olmadığı için bu ülkeye giremediklerini belirten Özkaya, “Bu ülke üzerinden transit geçiş yapacağımız Kazakistan, Tacikistan ve Kırgızistan’a da gidemiyoruz. 2018 yılından 500 geçiş belgesi geldi ve 500 araç bu belgeleri aldı. Geriye kalan araçlar 26 gündür orada sahada hala Özbekistan’a geçmek için bekliyor” dedi.
“Şoförlerimizin suyu yok, yemek yok, bozulan mallarımız var”
Bu araçlardaki ürünlerin bozulma riskiyle karşı karşıya bulunduğuna ve şu anda sınır kapısındaki hava şartlarının çok ağır olduğuna dikkat çeken Özkaya, “Hava, eksi 15 derecenin de altında. Şoförlerimizin suyu yok, yemek yok, bozulan mallar var, termoking araçlar çalışıyor, malları zamanında yetiştiremediğimiz için müeyyide cezalarla karşı karşıya kalıyoruz. Şoförlerimiz araçlarının içinde yatıyorlar. Yarın öbür gün soğuk hava şartları nedeniyle şoförler araçların içinde öldü şeklinde haber alınca hiç kimse şaşırmasın. Bu tür risklerle karşı karşıyayız. Bu mallar gitmediği zaman tüccarlar bir daha Türkiye’den mal almıyorlar, ülkemizden vazgeçip Çin’den mal alıyorlar. Bekleyen araçların hepsi birer ekmek teknesi. Araçların hepsi borçlu, senetli. Gerçekten çok zor durumdayız. Acil çözüm istiyoruz. Yetkililerin bizimle ilgilenmelerini istiyoruz” diye konuştu.
Pazartesi günü bin belgenin Türk Büyükelçiliğine teslim edildiğini, ancak bugün hala bu belgelerin Gürbulak Sınır Kapısı’na teslim edilmediğini dile getiren Özkaya, “Yazık, günah değil mi? Bu ülkenin ekonomisine darbe vurulmuyor mu? Geçiş belgeleri olmadığı için 20-25 günden bu yana Türkiye Cumhuriyeti’nin ihracatı 4 ülkeyle kesilmiş durumda. Maalesef arayan, soran hiç kimse yok. İşimizi, aşımızı kaybediyoruz. Bu araçlar, insanlar orada günlerdir yatıyor. Her araç bir milli servettir. Projeli mallar var, taahhütte bulunduğumuz mallar var. Bunları zamanında yetiştiremediğimiz için müeyyide cezalarla karşı karşıya kalmış durumdayız. Bu sorunun bir an evvel giderilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“Hedeflerimizi engelliyor"
Öznak Lojistik sahibi Hamza Demirci de günlerdir sınır kapısında yatan araçların hedeflerini de engellediğini söyledi.
“Bizler, 2018’de 168 milyar dolar dış ticaretimiz oldu diye sevinen bireyleriz” diyen Demirci, geçiş belgeleri eksik geldiği için hedeflerine ulaşamadıklarını kaydetti.
Türkiye’nin 2023, 2071 hedefleri olan bir ülke olduğunu vurgulayan Demirci, “Daha kurumsal, daha sistematik ilerlememiz için sınır kapılarındaki ülkelere geçiş belgeleri tükenmeden bir ay önceden elimizde olması gerekir. Geçen seneki 44 bin araç Özbekistan’a sevkiyatın altyapısı oluşturulup, mevcut evraklar bu sene yine en hızlı şekilde gümrük kapılarımıza gelmek zorunda. Bu gelmediği müddetçe hepimiz mağduriyet içerisinde beklemek zorundayız ve maliyetlerimiz gün geçtikçe artmakta. Devlet büyüklerimiz, odalarımız acilen bu duruma müdahale etmeli. İthal eden firmalar bizden belli bir süre içerisinde ürünlerinin gelmesini talep ediyorlar. Bu ürünlerin Özbekistan’a sevkiyatının 12-15 gün içerisinde gerçekleşmesi gerekli. Termoking araçlarımızda SMR sigortası yapıyoruz, ürün bozulduğu zaman sigorta firmaları karşılıyor. Geçiş belgesi gelmediğinden ve bu araçlar 25 gün orada kaldığı için SMR sigortasından muaf oluyor. Bazı ürünler eksi 5 derecede muhafaza edilmesi gereken ürünler. Biz bunları Doğu Beyazıt’ta eksi 24’te nasıl muhafaza edeceğiz? Devlet büyüklerimizden ricamız; bu konuyla ciddi anlamda ilgilenmeleri, bu evrak bitmeden bir hafta-10 gün önceden gerekli kapılara gönderilmeli” şeklinde konuştu.
“Çözüm bulunmasını istiyoruz”
ZG Lojistik sahibi Zahit Gülsev ise sınır kapısındaki en önemli sorunun soğuk hava koşulları olduğuna işaret etti. Şoförlerin soğuk nedeniyle dolaplarını açıp yemek bile yiyemediklerini belirten Gülsev, şunları söyledi: “Yeterli sayıda lokanta, kalacak yer yok. Hiçbir şey yok. Eksi 14-15 derecede insanlar araçların, kabinlerin içinde yemek pişirmeye çalışıyorlar. Öte yandan, ülke ekonomisine zararı oluyor. Biz masraflarımızı azaltalım diye uğraşırken, bir aylık SMR sigortalarımız, şoförlerin sigortası, maaşları boşa gidiyor. Biz 12-13 gün taahhüt verdiğimiz ülkeye bir aydır kapıda bekliyoruz. İhracatçıların telefonlarına bakamıyoruz. Maliyetlerimizi düşürmeye çalışırken ikinci bir maliyet daha çıkıyor. Biz ne yapacağız, nasıl ayakta duracağız? Bir ayda seferi tamamlayacağımız yola biz daha bir aydır kapıda yatıyoruz. Bu giden araçlarımızın bir ay içinde tekrar Türkiye’ye gelip yüklemesi gerekirdi. Hem ülke ekonomisi hem şirket ekonomisi hem dünya ekonomisi etkileniyor bu durumdan. Ne yapalım, işten çıkarmalara mı gidelim? Biz bu şartlarda mücadele ediyoruz, yeter ki, bir insan ekmeğinden olmasın diye çabalarken, bir aydır araçlarımızın Özbekistan’a girmesi için uğraşıyoruz. Devlet büyüklerimizden isteğimiz, bunu yaşadık ama artık bundan sonrasına bir çözüm bulmaları.”