Filipinler'den Çin'e Mahkeme Kararına Saygı Çağrısı

Filipinler Dışişleri Bakanı Del Rosario: 'Çin, BM Daimi Tahkim Mahkemesi'nin Güney Çin Denizi'ndeki tartışmalı adalar konusunda alacağı karara saygı göstermeli'.

MANİLA – Filipinler, Çin'e, Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Tahkim Mahkemesi'nin Güney Çin Denizi'ndeki tartışmalı adalar konusunda alacağı karara saygı göstermesi çağrısında bulundu.

Filipinler Dışişleri Bakanı Albert Del Rosario, Çinli mevkidaşının tahkim sürecini kabul etmeyecekleri açıklamasına tepki göstererek, Pekin hükümetinin de uluslararası hukuka dayalı dünya düzenine katkıda bulunması gerektiğini söyledi.

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi'nin geçen hafta Filipinler hükümetini görüşmeleri durdurmakla suçladığını hatırlatan Del Rosario, sözlerini şöyle sürdürdü:

'Filipinler hükümeti, sorunun çözümü için Çin ile sayısız görüşme yaptı. Hükümetimiz, Çin'e tahkim sürecinde yer alması çağrısında da bulundu ancak Çin bunu reddetti. Hem Filipinler hem de uluslararası toplum, Çin'in sorumlu bir devlet olarak BM Daimi Tahkim Mahkemesi'nin açıklayacağı karara saygı göstermesini bekliyor. Çin, bu çağrımıza kulak vermiyorsa bu, Çin’in kendisini hukukun üzerinde gördüğü anlamına mı geliyor?'

Wang, perşembe günü Filipinler'in ikili görüşmelere kapıyı kapatma kararı aldığını ileri sürmüş ve Manila hükümetinin Tahkim Mahkemesi'ne başvurusunu 'siyasi provokasyon' olarak nitelemişti.

Filipinler, Çin’in, Güney Çin Denizi'ndeki adaların mülkiyeti hakkındaki iddialarına karşı 2013'te mahkemeye başvurmuştu.

BM Daimi Tahkim Mahkemesi, Filipinler'in yaptığı başvuruyu değerlendirmiş ve davayı görmeyi kabul etmişti. Son kararın 2016'da verileceğini açıklayan mahkeme, 151 sayfalık gerekçeli kararında Çin'in, Filipinler'in başvurusunun mahkemenin görev alanı dışında olduğu iddialarını da reddetmişti.

Filipinler, mahkeme kararını memnuniyetle karşılamış, Çin ise Filipinler'in tek taraflı başlattığı tahkim sürecini kabul etmediğini belirtmişti. Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, 'BM Daimi Tahkim Mahkemesi'nin kararı, bizim için bağlacıyı nitelikte değildir' ifadesi kullanılmıştı.

Petrol, doğalgaz ve balıkçılık açısından zengin kaynaklara sahip Güney Çin Denizi'ndeki ada ve adacıklar, Tayvan, Çin, Brunei, Malezya, Vietnam ve Filipinler arasında uzun süredir tartışma konusu. Çin, Güney Çin Denizi'nin tamamı üzerinde hak iddia ediyor.

Mahkemeye yaptığı başvuruda bölgedeki adacıkların kime ait olduğu tartışmasını gündeme getirmeyen Filipinler, mahkemeden bunların adacık değil, 'kayalıklar' olduğunu açıklamasını talep etmişti. Hem Çin'in hem de Filipinler'in taraf olduğu BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne göre (UNCLOS) insanların oturmasına elverişli olmayan veya kendilerine özgü ekonomik yaşamı bulunmayan kayalıkların münhasır ekonomik bölgeleri veya kıta sahanlıkları olamıyor.
Kaynak: AA