Gübrede İran Dopingi
Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliği Genel Müdürü Güvendi: (İran'a uygulanan ambargonun kaldırılması) Bu olumlu gelişme sayesinde İran'daki bağlı ortaklığımız Razi Petrokimya'nın ürünlerinin uluslararası piyasalarda daha rahat ve piyasa fiyatlarında satılması bize güç katacak' 'Yeni pazarlara ulaşmanın yanı sıra ihracattaki taşıma maliyetlerinin düşecek olması ve para transferlerindeki kolaylıkların, satış karlılığımıza pozitif katkılar sağlamasını bekliyoruz' 'Razi Petrokimya'da kazandığımız uluslararası tecrübe ve öz güven sayesinde ham madde kaynağına sahip ülkelerde yeni yatırım arayışlarına devam ediyoruz. Özellikle fosfatlı ürünler grubunda uzun süredir devam eden yeni bir yatırım arayışını da en kısa zamanda realize edebilmeyi hedefliyoruz'
MERVE ÖZLEM ÇAKIR - MEHTAP YILMAZ - Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliği (Tarım Kredi) Genel Müdürü İrfan Güvendi, Gübre Fabrikaları Türk Anonim Şirketinin (GÜBRETAŞ) İran’daki ortaklığı Razi Petrokimya'nın, ambargoların kaldırılmasıyla ürünlerini uluslararası piyasalarda daha rahat ve piyasa fiyatlarında satmasının şirkete güç katacağını belirterek, 'Yeni pazarlara ulaşmanın yanı sıra ihracattaki taşıma maliyetlerinin düşecek olması ve para transferlerindeki kolaylıkların, satış karlılığımıza pozitif katkılar sağlamasını bekliyoruz' dedi.
Güvendi, İran'a yönelik ambargoların kaldırılmasının, bu ülkede yatırımı bulunan Tarım Kredi'ye bağlı GÜBRETAŞ'a nasıl yansıyacağı ve şirketin gelecek dönemdeki projelerine ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
GÜBRETAŞ olarak 2008 yılında İran'da yaklaşık 656,4 milyon dolar değerindeki Razi Petrokimya yatırımıyla Türkiye'nin yurt dışındaki en büyük sanayi yatırımını gerçekleştirdiklerini hatırlatan Güvendi, tesisi satın aldıklarında kapasite kullanım oranlarının düşük olduğunu ve bazı ünitelerin çalışır durumda bulunmadığını anlattı. Tesisi devraldıktan sonra rehabilitasyon faaliyetine giriştiklerini anlatan Güvendi, çalışmayan bazı bölümleri işletmeye alarak kapasite kullanım oranını yükselttiklerini söyledi.
Güvendi, 2010'da Razi Petrokimya bünyesinde İstanbul merkezli Raintrade Dış Ticaret AŞ firmasını kurduklarını, 2012 yılında da İran'da tesislerin hemen yanı başındaki Arya Phosphoric firmasını da satın alarak Razi Petrokimya’nın bünyesine kattıklarını, Arya firmasının da yıllık 126 bin ton fosforik asit üretim kapasitesine sahip bir şirket olduğunu kaydetti. Razi Petrokimya ürünlerinin yaklaşık yüzde 75-80'inin ihraç edildiğine dikkati çeken Güvendi, yüzde 20'sinin de İran iç pazarına sunulduğunu ifade etti.
- 'Kapasite kullanım oranları yükselecek'
Ağırlıklı olarak Uzakdoğu ülkelerine ihracat gerçekleştirdiklerine değinen Güvendi, her yıl 50-100 bin ton üre gübresini de Türkiye'deki çiftçilerin kullanımına sunduklarını dile getirdi. Önceki dönemde de Razi Petrokimya'nın, ürünlerin çoğunu ihraç ederek İran ekonomisi için katma değer oluşturan şirketlerden biri olduğunun altını çizen Güvendi, 'Ambargo döneminde Razi Petrokimya’da en çok şu iki sorunla karşılaşıyorduk. Biri Razi Petrokimya ürünlerinin ihracında gemi temini zorluğu ve navlun maliyetlerinin yüksekliği, ikincisi de sanayi üretiminin sürdürülebilirliği ve tesis yatırımları açısından ihtiyaç duyulan yedek parça ve ekipmanın karşılanmasındaki tedarik zorlukları. Uluslararası ambargonun kaldırılması sayesinde, lojistik ve navlun gibi taşıma maliyetlerindeki düşüşle yedek parça teminindeki kolaylıklar tesislerimizdeki üretim verimliliğini de yükseltecek' diye konuştu.
Güvendi, üretim aşamasında zaman zaman yaşanan ham madde teminiyle ilgili zorlukların da orta vadede aşılmasıyla kapasite kullanım oranlarının daha da yükseleceğine işaret ederek, şunları kaydetti:
'Bu olumlu gelişme sayesinde İran'daki bağlı ortaklığımızın ürünlerini uluslararası piyasalarda daha rahat ve piyasa fiyatlarında satılması da bize güç katacak. Yeni pazarlara ulaşmanın yanı sıra ihracattaki taşıma maliyetlerinin düşecek olması ve para transferlerindeki kolaylıkların, satış karlılığımıza pozitif katkılar sağlamasını bekliyoruz. Böylece İran'daki bağlı ortaklığımızın ciro ve karlılığının artmasının yanı sıra İran'la ilgili risk algısının değişecek olması ve risk primlerinin düşmesi de dolaylı olarak Razi Petrokimya'nın değerini yükseltecektir. Tüm bu gelişmeler, GÜBRETAŞ’ın 2008 yılında gerçekleştirdiği bu uluslararası girişimle ne kadar isabetli bir yatırıma imza attığının göstergesi oldu. Geçtiğimiz yazdan bu yana İran'la varılan uluslararası anlaşma sonrası Borsa’daki (BİST) yatırımcının ilgisiyle hisse değerimizdeki artış ve hisselerimizdeki yabancı yatırımcı payının da şirket açısından tarihi seviyelere çıkması da GÜBRETAŞ açısından güzel yansımalardır.'
- 'Yeni yatırım arayışı'
Güvendi, Razi Petrokimya'da kazandıkları uluslararası tecrübe ve öz güven sayesinde ham madde kaynağına sahip ülkelerde yeni yatırım arayışlarına devam ettiklerine dikkati çekerek, özellikle fosfatlı ürünler grubunda uzun süredir devam eden yeni bir yatırım arayışını da en kısa zamanda realize etmeyi hedeflediklerini söyledi.
Bu ülkelerin arasında Fas, Cezayir ve Ürdün'ün yer aldığı bilgisini veren Güvendi, fosfat bazlı üretim yatırım hedefinin, GÜBRETAŞ açısından 2016 yılının öncelikli gündemleri arasında yerini koruduğunu söyledi.
Güvendi, İran ambargosunun kalkmasının iki ülke arasındaki ilişkiler açısından ekonomi ve güvenlik perspektifinden bakıldığında pozitif sonuçları olacağını belirterek, 'İran'da petrokimya ve doğalgaz sektörlerinde önemli iş fırsatları bulunduğunu düşünüyorum. Bir de özellikle uluslararası finans sistemine entegrasyon açısından Türkiye’nin bankacılık alanındaki birikimi de İran konusunda fırsat oluşturabilir' değerlendirmesinde bulundu.
- 'KDV indiriminin etkisi olacak'
Gübre satışları ve KDV indiriminin sektöre etkisine de değinen Güvendi, GÜBRETAŞ'ın, 2015 yılını üretimde yüzde 32'lik bir artışla tamamladığını, şirketin yeni tesislerinde deneme üretiminin başlamasıyla üretim miktarının 697 bin ton olarak gerçekleştiğini bildirdi.
Güvendi, satışlarda ise üçüncü çeyrek sonu itibarıyla bir önceki yıla oranla yüzde 6,8 önde olan GÜBRETAŞ'ın, son çeyrekte gübrede KDV indirimi beklentisinin etkisiyle 2015 yılını toplam 1 milyon 665 bin ton satışla tamamladığına dikkati çekerek, 'Bu miktar, 2014’teki satış miktarına oranla yüzde 5,3’lük bir azalma anlamına geliyor. 1 Ocak 2016’da Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu kararı sonucu gübrede KDV’nin yüzde 1’e indirilmesinin etkisiyle ilkbahar sezonuna yönelik gübre talebinin hareketleneceğini düşünüyoruz' ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA
Güvendi, İran'a yönelik ambargoların kaldırılmasının, bu ülkede yatırımı bulunan Tarım Kredi'ye bağlı GÜBRETAŞ'a nasıl yansıyacağı ve şirketin gelecek dönemdeki projelerine ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
GÜBRETAŞ olarak 2008 yılında İran'da yaklaşık 656,4 milyon dolar değerindeki Razi Petrokimya yatırımıyla Türkiye'nin yurt dışındaki en büyük sanayi yatırımını gerçekleştirdiklerini hatırlatan Güvendi, tesisi satın aldıklarında kapasite kullanım oranlarının düşük olduğunu ve bazı ünitelerin çalışır durumda bulunmadığını anlattı. Tesisi devraldıktan sonra rehabilitasyon faaliyetine giriştiklerini anlatan Güvendi, çalışmayan bazı bölümleri işletmeye alarak kapasite kullanım oranını yükselttiklerini söyledi.
Güvendi, 2010'da Razi Petrokimya bünyesinde İstanbul merkezli Raintrade Dış Ticaret AŞ firmasını kurduklarını, 2012 yılında da İran'da tesislerin hemen yanı başındaki Arya Phosphoric firmasını da satın alarak Razi Petrokimya’nın bünyesine kattıklarını, Arya firmasının da yıllık 126 bin ton fosforik asit üretim kapasitesine sahip bir şirket olduğunu kaydetti. Razi Petrokimya ürünlerinin yaklaşık yüzde 75-80'inin ihraç edildiğine dikkati çeken Güvendi, yüzde 20'sinin de İran iç pazarına sunulduğunu ifade etti.
- 'Kapasite kullanım oranları yükselecek'
Ağırlıklı olarak Uzakdoğu ülkelerine ihracat gerçekleştirdiklerine değinen Güvendi, her yıl 50-100 bin ton üre gübresini de Türkiye'deki çiftçilerin kullanımına sunduklarını dile getirdi. Önceki dönemde de Razi Petrokimya'nın, ürünlerin çoğunu ihraç ederek İran ekonomisi için katma değer oluşturan şirketlerden biri olduğunun altını çizen Güvendi, 'Ambargo döneminde Razi Petrokimya’da en çok şu iki sorunla karşılaşıyorduk. Biri Razi Petrokimya ürünlerinin ihracında gemi temini zorluğu ve navlun maliyetlerinin yüksekliği, ikincisi de sanayi üretiminin sürdürülebilirliği ve tesis yatırımları açısından ihtiyaç duyulan yedek parça ve ekipmanın karşılanmasındaki tedarik zorlukları. Uluslararası ambargonun kaldırılması sayesinde, lojistik ve navlun gibi taşıma maliyetlerindeki düşüşle yedek parça teminindeki kolaylıklar tesislerimizdeki üretim verimliliğini de yükseltecek' diye konuştu.
Güvendi, üretim aşamasında zaman zaman yaşanan ham madde teminiyle ilgili zorlukların da orta vadede aşılmasıyla kapasite kullanım oranlarının daha da yükseleceğine işaret ederek, şunları kaydetti:
'Bu olumlu gelişme sayesinde İran'daki bağlı ortaklığımızın ürünlerini uluslararası piyasalarda daha rahat ve piyasa fiyatlarında satılması da bize güç katacak. Yeni pazarlara ulaşmanın yanı sıra ihracattaki taşıma maliyetlerinin düşecek olması ve para transferlerindeki kolaylıkların, satış karlılığımıza pozitif katkılar sağlamasını bekliyoruz. Böylece İran'daki bağlı ortaklığımızın ciro ve karlılığının artmasının yanı sıra İran'la ilgili risk algısının değişecek olması ve risk primlerinin düşmesi de dolaylı olarak Razi Petrokimya'nın değerini yükseltecektir. Tüm bu gelişmeler, GÜBRETAŞ’ın 2008 yılında gerçekleştirdiği bu uluslararası girişimle ne kadar isabetli bir yatırıma imza attığının göstergesi oldu. Geçtiğimiz yazdan bu yana İran'la varılan uluslararası anlaşma sonrası Borsa’daki (BİST) yatırımcının ilgisiyle hisse değerimizdeki artış ve hisselerimizdeki yabancı yatırımcı payının da şirket açısından tarihi seviyelere çıkması da GÜBRETAŞ açısından güzel yansımalardır.'
- 'Yeni yatırım arayışı'
Güvendi, Razi Petrokimya'da kazandıkları uluslararası tecrübe ve öz güven sayesinde ham madde kaynağına sahip ülkelerde yeni yatırım arayışlarına devam ettiklerine dikkati çekerek, özellikle fosfatlı ürünler grubunda uzun süredir devam eden yeni bir yatırım arayışını da en kısa zamanda realize etmeyi hedeflediklerini söyledi.
Bu ülkelerin arasında Fas, Cezayir ve Ürdün'ün yer aldığı bilgisini veren Güvendi, fosfat bazlı üretim yatırım hedefinin, GÜBRETAŞ açısından 2016 yılının öncelikli gündemleri arasında yerini koruduğunu söyledi.
Güvendi, İran ambargosunun kalkmasının iki ülke arasındaki ilişkiler açısından ekonomi ve güvenlik perspektifinden bakıldığında pozitif sonuçları olacağını belirterek, 'İran'da petrokimya ve doğalgaz sektörlerinde önemli iş fırsatları bulunduğunu düşünüyorum. Bir de özellikle uluslararası finans sistemine entegrasyon açısından Türkiye’nin bankacılık alanındaki birikimi de İran konusunda fırsat oluşturabilir' değerlendirmesinde bulundu.
- 'KDV indiriminin etkisi olacak'
Gübre satışları ve KDV indiriminin sektöre etkisine de değinen Güvendi, GÜBRETAŞ'ın, 2015 yılını üretimde yüzde 32'lik bir artışla tamamladığını, şirketin yeni tesislerinde deneme üretiminin başlamasıyla üretim miktarının 697 bin ton olarak gerçekleştiğini bildirdi.
Güvendi, satışlarda ise üçüncü çeyrek sonu itibarıyla bir önceki yıla oranla yüzde 6,8 önde olan GÜBRETAŞ'ın, son çeyrekte gübrede KDV indirimi beklentisinin etkisiyle 2015 yılını toplam 1 milyon 665 bin ton satışla tamamladığına dikkati çekerek, 'Bu miktar, 2014’teki satış miktarına oranla yüzde 5,3’lük bir azalma anlamına geliyor. 1 Ocak 2016’da Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu kararı sonucu gübrede KDV’nin yüzde 1’e indirilmesinin etkisiyle ilkbahar sezonuna yönelik gübre talebinin hareketleneceğini düşünüyoruz' ifadelerini kullandı.