Kurban Kesimi ve Satış Yerlerine Dikkat
Antalya İl Sağlık Müdürü Dr. Ünal Hülür, Kurban Bayramı’nda çok sayıda hayvanın farklı yerlere taşınması, kesim öncesi ve sonrası gereken kontrol ve hijyene uyulmaması durumunda yayılabilecek hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar, yaralanmalar, besin zehirlenmesi ve uygunsuz beslenme gibi sağlık sorunları ile karşılaşabilineceği için halk sağlığı açısından da sosyal bir olay olduğunu bildirdi.
Antalya İl Sağlık Müdürü Dr. Ünal Hülür yaptığı yazılı açıklamada, Kurban Bayramı’nda, çevre ve toplum sağlığının korunması, gıda maddelerinden kaynaklanan bulaşıcı ve salgın hastalıklar ile besin zehirlenmelerinin önlenmesi için kurbanın satışından başlayarak tüketimine kadar geçen sürede hijyenik şartlara uyulması, kesim sonrası atıkların yok edilmesinin son derece önemli olduğunu ifade etti.
KOMİSYONDA İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ DE BULUNUYOR
İbadet maksadıyla kurban kesmek isteyen vatandaşların kurbanlarını dini hükümlere, sağlık şartlarına ve çevre temizliğine uygun bir şekilde bizzat kesmelerine veya vekalet yoluyla kestirmelerine yardımcı olmak ve kurban kesilecek yerleri belirlemek amacıyla oluşturulan İl Kurban Hizmetleri Komisyonu’nda İl Sağlık Müdürlüğü’nün de yer aldığını bildiren Dr. Hülür, zoonotik hastalıkların yaralanmalar gibi hemen ortaya çıkmayacağı için gözden kaçırıldığına dikkat çekti.
Dr. Hülür açıklamasında şunları kaydetti:
”Ama hayvanlardan insanlara bulaşabilecek çok fazla mikroorganizma mevcuttur. Bunlardan bazıları Kist hidatik, Askariyazis, Teniyazis, Giardiyazis, Hidatidozis, Amipli dizanteri gibi parazit hastalıkları, Hepatit A, Hepatit E gibi virüs hastalıkları ve Tifo, Basilli dizanteri, Salmonellozis, Tüberküloz, Brusella, Şarbon gibi bakteri hastalıkları sayılabilir. Zoonozları önlemek için öncelik, hastalıkların hayvanlarda kontrol altına alınmasıdır. Bu nedenle kurbanlık hayvanların veteriner sağlık raporu/menşe şahadetnamesi ve büyükbaş hayvanların kulak küpesinin olmasına dikkat edilmelidir. Kurban olarak satın alınacak hayvanlarda, dini kuralların yanı sıra bakışları ve dış görünümü canlı olmayan, aşırı salya-burun akıntısı olan çevreye aşırı tepkili veya duyarsızlık gibi herhangi bir hastalığı düşündürücü belirtiler bulunmamalıdır. “
Antalya’da kurbanlık hayvanların satış ve kesim yerleri, ilçe belediyeleri ve Büyükşehir Belediyesi’nce belirlendiğini, satın alınan hayvanların kesime kadar evlerde, balkonlarda tutulması hayvanların vurması, çarpması sonucu insanlarda künt ve delici yaralanmalara neden olabildiğini vurgulayan Dr. Hülür, ayrıca hayvan atıklarının yok edilmesinde sorunlar yaşanabildiğini, hayvanların kesilmesi, yüzülmesi, karkasın parçalanması, etin nakli, muhafazası, pişirilmesi ve tüketime sunulması aşamalarında kişisel hijyen kurallarının ihmal edilmemesi gerektiğini ifade etti.
KESİM TECRÜBELİ KİŞİLERCE YAPILMALI
Kesim işleminin mümkünse tecrübeli kişilerce yapılması gerektiğini de hatırlatan Dr. Hülür açıklamasında, “Böylece kesim sırası ve sonrasında oluşabilecek yaralanma ve kazalar en aza indirilebilir. Kesim yapan kişi, hayvandan bulaşabilecek şarbon, bruselloz gibi hastalıklara karşı gerekli tedbirleri (eldiven, çizme giyme, kesik-yaralı el veya parmaklarla etle temas etmemek gibi) almalıdır. Kesim sırasında et ve/veya iç organlarda hastalık belirtisi olabilecek (kötü koku ve koyu renkli kan, göğüs ve karında yapışmalar, su toplanması ve kistik oluşumlar, karaciğer ve dalağın normalden büyük olması vb.) şüpheli durumlarla karşılaşıldığında kurbanın derisi dahil bütün kısımları Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü ve/veya Belediye veterinerlerine muayene ettirilmesi ve veteriner hekimin kararına göre et değerlendirilmelidir” sözlerine yer verdi.
BULAŞICI HASTALIKLAR AÇISINDAN TEHLİKELİ
Kesimi takiben ortaya çıkan kan, mide ve barsak içeriği ile hastalıklı et ve sakatatın köpek gibi hayvanların erişebileceği yerlerde bırakılması, akarsulara atılması ya da karıştırılmasının hem çevre açısından hem de bulaşıcı hastalıklar açısından tehlikeli olduğunu belirten Antalya İl Sağlık Müdürü Dr. Ünal Hülür, şunları kaydetti:
”Belirlenen kesim yerlerinde bu önlemler Belediyelerce alınacaktır. Ancak küçük yerleşim yerlerinde ev bahçelerinde yapılacak kesimlerde kan, mide-bağırsak içeriği ve tüketilmeyecek karaciğer, akciğer gibi organ veya organ kısımları hayvanların ulaşamayacağı şekilde toprak altına derin bir şekilde gömülerek imha edilmelidirler. Et ve et ürünleri saklanma ve pişirilme koşulları, besin değerlerinin korunması ve besin zehirlenmesine yol açabilecek mikroorganizmaların üremesinin önlenmesi açısından önemlidir. Et, kesim sıcaklığında buzdolabına poşet içinde veya büyük parçalar halinde üst üste konulursa etin hava almayan yerlerinde erken bozulma ve kokuşmalar görülür. Bu nedenle kurban etleri, parçalar halinde temiz kaplara konulmalı ve önce güneş görmeyen serin bir yerde, hava alması sağlanarak kesim sıcaklığının oda ısısına düşmesi beklenmeli, daha sonra buzdolabına kaldırılmalıdır. Et ve et ürünlerinin pişirilmesinde haşlama, fırında veya sebzelerle birlikte tencerede pişirme şekli tercih edilmelidir. Etlerin az pişmiş veya çiğ tüketilmesi etin protein ve mineral kalitesini düşüreceği gibi gıda zehirlenmelerine de neden olabilir. Eğer mangalda ızgara yapılacak ise kanser yapıcı madde oluşumunu engellemek için kömürler kor halini aldıktan sonra etler ızgaraya konmalı ve ateşten en az 15 santimetre olmalıdır.”
KRONİK HASTALIĞI OLANLAR DİKKAT ETMELİ
Kurban Bayramı’nda özellikle şişmanlık, yüksek tansiyon, kalp-damar hastalığı, mide-barsak rahatsızlığı ve şeker hastalığı gibi kronik hastalığı olan kişiler ve yaşlıların öğünlerde tüketmesi gereken besin miktarlarını aşmamalarına da dikkat çeken Dr. Hülür, kurban kesim ve satış yerlerinde olabilecek yaralanmalarda Acil Sağlık Hizmetleri (112) aranarak yardım istenebileceğini, bayram süresince oluşabilecek sorunlara müdahale etmek üzere tüm kamu hastanelerinin hizmete hazır durumda olduğunu da bildirdi.