Maliye Bakanlığı’ndan Çydd’ye İlişkin Açıklama

Maliye Bakanlığı’ndan, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) ile ilgili yoğunlaşan haberlere ilişkin yapılan açıklamada, “Son günlerde ÇYDD’ye ilişkin bilgi eksikliğinden kaynaklı bazı haberlerin yoğun bir şekilde yapıldığı görülmektedir. Dernek ve vakıf faaliyetlerine ilişkin bu teknik açıklamanın kamuoyu ile paylaşılması zaruri görülmüştür. Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca, dernek ve vakıflar tüzel kişilikleri itibarıyla kurumlar vergisinin konusuna girmediğinden, bunların kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmamaktadır. Dolayısıyla, dernek ve vakıflara yapılan bağışlar nedeniyle vergilendirme yapılması mümkün değildir. Ancak, Kurumlar Vergisi Kanununun 2/5 inci maddesi uyarınca, dernek veya vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve şirket veya kooperatif şeklinde yürütülmeyen ticari, sınai ve zirai işletmeler ile benzer nitelikteki yabancı işletmeler “iktisadi işletme” adı altında kurumlar vergisine tabi tutulmaktadır.

Dernek ve vakıflarda olduğu gibi Devlete, İl Özel İdarelerine, Belediyelere veya diğer kamu idarelerine ait veya bağlı aynı nitelikteki işletmelerde “İktisadi Kamu Kuruluşu” adı altında kurumlar vergisine tabi tutulmaktadır. Kurumlar Vergisi Kanununun 2/6’ncı maddesine göre, “İktisadi Kamu Kuruluşu” ile “iktisadi işletmelerin” kazanç amacı gütmemeleri, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmaması, mal ve hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kar edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesi, bunların kurumlar vergisi mükellefi kabul edilerek vergilendirilmelerine mani değildir” denildi.

Açıklamada, 1 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğine yer verilerek, “İktisadi işletmenin unsurları, ticari faaliyetin de temel özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı ya da hizmet ifaları gibi faaliyetleridir. Kanun, bu gibi halleri tek tek saymak yerine, dernek ya da vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsama almıştır” ifadeleri kullandı.

Bir dernek veya vakfa bağlı iktisadi işletmenin varlığından bahsedilebilmesi için, iktisadi işletmenin maddeleri açıklamada şöyle sıralandı:
“1- Dernek veya vakfa sermaye veya idari bakımdan bağlı olması,
2- Sermaye şirketi veya kooperatif şeklinde kurulmamış olması,
3- Ticari, sınai veya zirai alanda devamlı olarak faaliyette bulunulması gerekmektedir.

Devamlı olarak faaliyette bulunmaktan kasıt, bir hesap dönemi içerisinde ticari mahiyet arz eden işlemlerin birden fazla yapılmasıdır.

Yukarıda yer verilen açıklamalar ışığında, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği tarafından gelir elde etme amacı çerçevesinde gerçekleştirilen kermes faaliyeti ile çelenk hizmetlerinin sürekli nitelik arz ettiği, dolayısıyla derneğe bağlı iktisadi işletmenin oluştuğu kabul edilerek, anılan “iktisadi işletme” nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi işlemi kanun ve ilgili mevzuat gereğidir. Söz konusu faaliyetlerin herhangi bir kamu kuruluşu, İl Özel İdaresi veya Belediye tarafından yapılması halinde de aynı şekilde vergileme yapılmaktadır. Türkiye Kızılay Derneğine bağlı olarak mükellefiyet tesis ettirilerek kurumlar vergisi ödemekte olan iktisadi işletmeler konuya ilişkin örnek olarak verilebilir.”