Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun Tasarısı

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, bankaların tüketicilerden alacağı ücretler, kredi kartları, maketten satış olarak adlandırılan ön ödemeli konut satışları, pek çok mağduriyete sebep olan kapıdan satış diye bilinen işyeri dışından yapılan satışlar, mesafeli satışlar, yerli ve yabancı turistleri ilgilendiren paket tur ve devre tatil hizmetleri ve aldatıcı reklamların denetimi gibi pekçok konuda "devrim" niteliğinde düzenlemeler içeren ve 76 milyon tüketiciyi ilgilendiren tasarının, yarın TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmeye başlanacağını bildirdi.

Yeni kanunun yürürlüğe girmesiyle tüketicilerin daha ileri seviyede korunmasının sağlanacağını ve hak arama yollarının kolaylaştırılacağını belirten Yazıcı, "Gerek tüketiciye mal ve hizmet sunan firmaların gerekse başta Bakanlığımız olmak üzere kamu kurumları aracılığıyla tüketicilerin bilgilendirilmesine ağırlık verilecek ve sonuçta tüketicilerin işlem yaptığı tüm piyasalarda 'bilinçli tüketici, basiretli tacir' ilkesinin esas alınması sağlanacaktır" ifadelerini kullandı.

- Tasarıdaki bazı önemli maddeler

Tasarıda öne çıkan bazı düzenlemeler hakkında da bilgi veren Yazıcı, tüm tüketici sözleşmelerinin en az 12 punto büyüklüğünde ve okunabilir şekilde düzenleneceğini, evrensel hak olan tüketicilerin bilgilendirilmesi esas alınarak birçok alanda tüketicilerin sözleşme imzalanmadan önce bilgilendirilmesinin zorunlu tutulacağını, tüketiciden talep edilecek her türlü ücret ve masrafa ilişkin hususların, sözleşmenin eki olarak tüketiciye ayrıca verilmesinin zorunlu olacağını kaydetti.

Bankaların, tüketicilerden istedikleri her ücreti değil Bakanlık ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından belirlenecek ücretleri alabileceğini ve tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil edilmeyen bir kredi kartı sunmak zorunda olacaklarını hatırlatan Yazıcı, temerrüt hali de dahil olmak üzere, tüketici işlemlerinde bileşik faiz uygulanmasına son verileceğini ifade etti.

İşyeri dışında yapılan satışlarda ve mesafeli satışlarda 7 gün, devre tatil sözleşmelerinde ise 10 gün olan cayma sürelerinin 14 güne çıkarıldığını belirten Yazıcı, açıklamasında tasarıdaki bazı maddeleri şöyle sıraladı:

"Ön ödemeli konut satışları,tüketici kredisi sözleşmeleri ve finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde tüketicilere 14 günlük, taksitle satış sözleşmelerinde ise borçlar kanununa paralel olarak 7 günlük cayma hakkı getirilmiştir.

Bankacılık alanındaki sözleşmeler, elektrik, su, doğalgaz gibi abonelik sözleşmeleri gibi çok geniş kitleleri ilgilendiren ve genel olarak kullanılmak üzere hazırlanmış sözleşmelerde tüketici aleyhine hükümler yer alması durumunda bu sözleşmeler Bakanlığımız tarafından denetlenecek ve tüketicinin mağdur olması engellenmiş olacak.

Ayıplı mal ve hizmette ihbar mükellefiyeti kaldırılarak tüketiciye sağlanan haklar tüketici lehine genişletilecek.

Tüketici kredisi ve konut finansmanı sözleşmelerinde tüketicinin isteği dışında sigorta yaptırılması uygulamasına son verilecek.

İnşaat firmaları inşaat ruhsatı almadan maketten satış olarak ta bilinen ön ödemeli konut satışı yapamayacak ve tüketicilerin yaşayabileceği mağduriyetlerin önlenmesi amacıyla bina tamamlama sigortası yaptırmak zorunda olacaklar.

Günümüzde 21 milyar lira ticaret hacmine ulaşmış olan ve pazardaki payını her geçen gün arttıran, internet, telefon, katalog gibi yollarla kurulan mesafeli sözleşmeler ayrıntılı olarak düzenleme altına alınmış olacak.

Elektrik, su, doğalgaz, internet, telefon gibi tüm aboneliklerde tüketici, istediği zaman abonelik sözleşmesini feshetme hakkına sahip olacak ve abonelik sözleşmesinin feshi, sözleşmenin kurulmasından daha ağır şartlara bağlanamayacak.

Tüketicilerin ticari reklam yoluyla yanıltılmasını engelleyecek tedbirler etkinleştirilecek ve saldırgan ve aldatıcı nitelikte olan her türlü haksız ticari uygulama yasaklanacak.

Tüketici hakem heyetleri yeniden yapılandırılacak ve tüketicilerimizin haklarını aramaları kolaylaştırılacak. Yeni kanun ile ihtiyaca göre hakem heyeti kurulacak ve başvuru sayısına göre bazı ilçelerde birden fazla hakem heyeti oluşturulması sağlanacak. Tüketici hakem heyetlerinde raportör kadrosu ihdas edilerek daha etkin ve verimli çalışmaları sağlanacak. Tüketicilerimizin liraya kadar olan uyuşmazlıkları için mahkemeler yerine tüketici hakem heyetlerine müracaat edebilmelerine olanak sağlanacak."

Yazıcı, düzenlemelerin hayata geçirilmesiyle tüketicilerin, Avrupa Birliği ülkeleri ve dünyanın gelişmiş diğer ülkelerindeki tüketicilerin sahip olduğu haklara, hatta bazı alanlarda daha ileri düzeyde haklara sahip olacağını kaydetti.