Yüzyılın En Önemli Arkeolojik Buluntusu

Muğla'nın Milas ilçesindeki Karia Kralı Hekatomnos'un mezarında incelemelerde bulunan Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Özgür Özarslan, dünya tarih kamuoyunun kazıyı merakla takip ettiğini söyledi.
Hisarbaşı Mahallesi'nde ilk olarak definecilerin keşfettiği alanda başlatılan kazının ardından önemli buluntular çıkmaya başladı. Kusursuz bir güzellik taşıyan kral mezarında Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Özgür Özarslan ile Kültür ve Müzeler Genel Müdürü Murat Süslü incelemelerde bulundu. Öğle saatlerinde kazı alanına gelen Özarslan'a, Milas Müze Müdürlüğü yetkilileri bilgi verdi. Yerin yaklaşık 12 metre altına açılan tek kişilik tünele giren müsteşar yardımcısı, incelemesinin ardından
basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.Gördükleri karşısında heyecanlandığını dile getiren Özarslan, kazının yüzyılın en önemli arkeolojik buluntusu olduğunu, dünya tarih kamuoyunun merakla buradan gelecek haberleri takip ettiğini ifade etti.
Son derece etkileyici ve muhteşem bir eser olduğunu anlatan Özarslan, şöyle konuştu: "Karia Satrabı Mausolos'un babası Hekatomnos'a ait 2400 yılına ait bir mezar. Aşağıda doğal ve insan tahribatı var. Öncelikle bunlar ele alınacak. Tabii ki bu şekliyle lahitin gün yüzüne çıkarılması son derece önemli. Çünkü çok büyük bir işçilik var ve üstelik el değmemiş lahit. İstanbul arkeoloji müzelerinde Büyük İskender adıyla ifade edilen İskender lahitinin bir benzeri olabilecek şekilde. Son derece estetik bir
güzelliğe sahip. Öncelikle kurtarılması gerekli. Bunu bakanlığımız öncelikleri arasına aldı. Bu alandaki kamulaştırma çalışmaları da eş zamanlı olarak bitirilecek."
Eserin bulunduğu alanın kamulaştırılarak ziyarete açık bir hale getirileceğini anlatan Özarslan, "Milas'ın yer üstündeki değerleriyle olduğu kadar toprak altından çıkan değerleriyle de önemli bir merkez haline geldiğini söyledi.
Özarslan, şehrin sivil mimarisinin son derece güzel olduğunu ancak bunun yanında antik döneme ait bu tür eserlerde gün yüzüne çıktıkça Milas'ın önemli bir kültür ve tarih merkezi haline geleceğini anlattı. İnşallah bu tür eserleri gelecekte buraya bir müze yapılıp daha iyi ortamlarda koruyacaklarını anlatan Özarslan, "bu eserleri sergileme fırsatımız olacak. Lahit mezara iniş çıkış şu an zor. Yapılacak çalışmalar öncelikli olarak bakanlığımız tarafından ele alınacak. Arkeoloji dünyasına hayırlı olsun
diyorum. Bu olay sadece bakanlığın yerel idarelerin yapacağı bir olay değil. Bu eserler ortak bir bilinçle korunacak eserler. Eserlere halkımız da sahip çıkmalıdır" dedi.
Meslek yaşantısı boyunca böylesine güzel bir eserle karşılaşmadığını anlatan Müzeler Genel Müdürü Süslü de eserle ilgili detaylı bilgi verdi.
Lahitin ebatları itibariyle ilgi çekici olduğunu anlatan Süslü, şunları söyledi: "Lahit 2 metre 75 santim uzunluğunda, 2 metre 15 santim genişliğinde 1 metre 85 santim yüksekliğinde devasa ve birinci sınıf mermer işçiliğiyle dört yüzü birden kabartmalarla işlenmiş günümüzden 2400 yıl önceye ait olan bir oda mezar içinde. Bu oda mezarın üzerinde bir tapınak söz konusu. Bu eserin en ilgi çekici kısmı ise dünyanın yedi harikasından birisi olan Bodrum'daki mozolenin esas sahibi olan onun anısına yapılmış
Karia Satrabı Mausolos'un babasının mezarı olarak yapılmış bir kral mezarı. Son derece itinalı olan işçilik duvarlardan da görünmekte."
Buralarda zaman zaman altın bezemeler olduğunu anlatan Süslü, sözlerine şöyle devam etti: "Bu bölgedeki kamulaştırmalarla birlikte çalışmalar genişleyecek. Milas'a yeni bir müze yapılmasıyla ilgili TKİ ile birlikte ortak bir çalışmamız var ve bu yıl içinde müze inşaatına başlanacak. Lahit mezar alanına haftaya sayı bakanımızda gelerek incelemelerde bulunacak. Eserin orijinal olarak yerinde sergilenmesi en mantıklısı. Milas'ta yerin altı kadar yerin üzeri de önemli. Milas'ı arkeoloji turizmine, tarih
turizmine kazandıracağız."
Milas Kaymakamı Mehmet Bahattin Atçı da "bir bilimsel çalışma neticesinde eser ortaya çıksaydı daha iyi olacaktı. İlçe olarak arzumuz, yeterli bir müzenin bir an önce hizmete sunulması. Bilimsel çalışmaya konu edilip gün yüzüne çıkarılmasını istiyoruz" dedi.
Müsteşar Yardımcısı ve beraberindekiler daha sonra çevrede incelemelerde bulundu.
TARİHÇESİ
Yunan yazarı ve ünlü Karya Kralı Mausolos'un babası olan Hekataios, M.Ö. 395'de öldü. Siyasi merkez olarak bugünkü Milas ilçesini kullandı. Öldükten sonra oğlu Kral Mausolos siyasi merkezi Bodrum'a taşıdı. Pers istilası sırasında İonları Perslere karşı ayaklanmaktan vazgeçirmeye çalıştı. M.Ö. 494 yılında İonlar Perslerle anlaşma yapmak zorunda kalınca Pers satrabına gönderilen elçiler arasında yer aldı ve satrabı ikna ederek İonia kentlerinin yeniden eski yasal konumlarına kavuşmasını sağladı.
Hekataios'un bilinen iki yapıtından biri Genelogiai (Soyağaçları) ya da öteki adıyla Historiai (Tarihçeler).
Öte yandan, Ges Periodos ya da öteki adıyla Periegesis (Dünya Turu) adlı yapıtından günümüze ulaşan parçaların sayısı 300'ü geçiyor. Bu yapıt biri Avrupa'yı öteki Asya'yı (Mısır ve Kuzey Afrika'yla birlikte) kapsayan iki bölüm olarak yazılmış. Hekataios, Eski Yunan tarihçileri için hiçbir zaman çekiciliğini kaybetmeyen coğrafya ve etnografya alanlarında genellikle öncü olarak kabul edilir. M.Ö. V. yüzyılda yaşamış tarihçi Herodotos, Hekataios'un yapıtını geniş ölçüde kullanmış ama adından yalnızca
eleştirecek bir konu bulunduğunda söz etmiştir.
(MH-HO-Y)