Bakan Atalay: Anayasa değişikliği ile vatandaş devlete karşı korunaklı konuma geliyor
İçişleri Bakanı Beşir Atalay, 12 Eylül'de halk oylamasına sunulacak anayasa değişiklik paketinin çok önemli değişiklikler içerdiğini, ancak bunun en ö
Yenimahalle Kaymakamlığı tarafından organize edilen sohbet ve iftar programına katılan İçişleri Bakanı Beşir Atalay, 12 Eylül'de halk oylamasına sunulacak anayasa değişiklik paketini anlattı. Bakan Beşir Atalay, referandumun bir partiyi ya da bir kesimi değil herkesi ilgilendirdiğini ifade etti. Atalay, "Anayasa paketindeki değişiklikler çok önemli maddeler içeriyor. Kamu ve özel sektörde çalışan herkes buna katılabilir, düşüncelerini ifade edebilir. Anayasalar ülkenin yönetimini belirler ve anayasa ülkenin yönetimini belirleyen ana kurallardır. Türkiye'de 1960 ve 1980 anayasaları ihtilal döneminde hazırlanmış ve seçilenler tarafından değil atananlar tarafından yapılmıştır. Mevcut anayasa baskı ve temel hak ve özgürlükleri kısıtlayan halkı baskı altına alan bir yapıya sahiptir." diye konuştu.
Bakan Atalay, 2002'den itibaren anayasa değişikliği yapmak istediklerini hatırlatarak, 2008'de köklü bir değişiklik gündeme getirdiklerini, ancak kapatma davası nedeniyle bunu gerçekleştiremediklerini vurguladı. Türkiye'nin referandumlara alışık olmadığına işaret eden Bakan Atalay, "Ancak referandumlar çok önemli ve demokratik bir sistemdir. Bu paketle hiçkimseden bir şey alınmıyor, aksine herkese bir şeyler veriliyor." şeklinde konuştu.
Bakan Atalay, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 'egemenlik kayıtsız şartsız milletin' yazısı bulunduğunu fakat bunun böyle olmadığını belirterek, "Mevcut sistemde milletin iradesi yönetime yeterince yansıyamıyor. Milletin oyları her zaman belirleyici değildir. Seçimler yapılır vatandaş sandığa gider ama vatandaşın seçtiği milletvekilleri istediği değişikliği yapamıyor." ifadesini kullandı.
Bakan Atalay başörtüsü düzenlemesiyle ilgili örneği hatırlatarak, "411 kişinin oyu ile değişiklik yapacaksın, ama yukarıya gidecek 7 kişi olmaz derse bu olmaz. Böyle demokrasi olmaz. Bunun için 12 Eylül'de oylayacağımız değişiklikler halkın iradesini artırıyor." çağrısında bulundu.
Anayasa değşikliğinin içeriğine değinen Bakan Atalay, bu paketin içeriğinin halk tarafından yeterince anlaşılmadığını ifade etti. Bakan Atalay, Anayasa Mahkemesi'nin yapısını değiştiren maddeyi anlatarak, bu değişiklikle yüksek mahkemenin hem yapısını hem de üye sayısının değiştiğini belirterek, "11 üye 17'ye çıkıyor. Görev süreleri 12 yılla sınırlanıyor. Mahkeme iki daire halinde çalışacak. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi seviyesine yükseltiliyor. Türkiye'de vatandaş hakkını alamazsa AİHM'ye gidiyor. Türkiye, Rusya'dan sonra AİHM'e en çok başvuran ülke. Bu değişiklikle vatandaşlarımız haklarını AİHM'e gitmeden burada arayabilecek." diye belirtti.
Bakan Atalay, diğer bir önemli değişikliğin ise meclis başkanı, genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanlarının görevleriyle ilgili suçlarda Yüce Divan yolu olduğunu kaydetti.
Bakan Atalay, başka bir önemli değişikliğin ise HSYK'da olduğunu belirterek, "Bundan sonra hakim ve savcılar kendileri seçecek. Hükümet üye göndermiyor. 10 kişiyi hakim ve savcılar seçiyor. Üç kişiyi Yargıtay, iki kişiyi ise Sayıştay seçiyor. Burada bir kast sistemi vardı. Onun için Yargıtay üyeleri rahatsızlar. Bu değişiklik daha demokratik ve çağdaştır. 3 daire halinde çalışıyor. Bakan sadece genel kurula katılacak. Bu değişiklik Avrupa Birliği ve Venedik Komisyonu kriterlerine göre belirledik." şeklinde konuştu.
Yüksek Askeri Şura kararlarını düzenleyen maddeye de değinen Bakan Atalay, "Bu paketin en önemli ayaklarından birisi de YAŞ kararlarını yargıya açıyor olması. Bugüne kadar yargıya kapalıydı, bu da çok vahimdir. İhraç edilen bir personel yargıya gidemiyor, hakkını arayamıyordu. Başka kurumlarda işe giremiyor. Bu istisna da kaldırılıyor." dedi.
12 Eylül darbesini yapanların yargılanmasını engelleyen geçici 15. Madde'ye de dikkat çeken Bakan Atalay, bu değişiklikle 12 Eylül'ü yapanlara yargı yolu açılacağını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: "O günün tasarrufları yargıya taşınabilecek. Bu paket sembolik, anlamı şu olacak: Türkiye'de bir daha kimse darbelere heveslenmesin, cezalandırılır, çeteler kurup ihtilal yapma hevesine girmesin. Türkiye, çetelerle yönetilemez. Türkiye'nin yönetimini vatandaşın oyu belirler, vatandaş belirler."
Bakan Atalay konuşmasının ardından sohbet toplantısına gelenlerin referandumla ilgili sorularına cevap verdi.