Gül'ün görev süresi için kafalar karışık

Cumhurbaşkanının görev süresinin "5 yıl mı, 7 yıl mı" olduğu konusu Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün "belirsizliğin giderilmesi gerekir" açıklamasıyla yeniden alevlendi. Ankara'da, Gül'ün görev süresindeki belirsizliğin giderilmesi için "anayasaya geçici madde eklenir", "TBMM Başkanlığı fiili süreç başlatır" veya "YSK takvimi belirler" biçiminde üç yol konuşuluyor. Ak Parti içinde Gül'ün görev süresi konusunda tam bir fikir birliği bulunmuyor. Muhalefet ise Gül'ün görev süresinin 5 yıl olduğu konusunda net bir tavır sergiliyor.
Gül'ün görev süresine ilişkin belirsizliği gidereceği konuşulan üç yol şöyle:
ANAYASAYA GEÇİCİ MADDE: İktidar ve muhalefet Gül'ün görev süresinin 5 yıl olduğu konusunda ısrar ederse 1 Ekim'de toplanacak olan TBMM, cumhurbaşkanının görev süresine ilişkin anayasa değişikliği yapar. 2007'de yapılan anayasa değişikliğindeki "Cumhurbaşkanının 5 yıllığına seçileceği" hükmü doğrultusunda anayasaya geçici madde eklenir. Geçici maddede, "2007'de yapılan değişiklik mevcut cumhurbaşkanının süresini kapsar" şeklinde ifade yer alır. Böylece Gül'ün süresi 5 yıl olur.
MECLİS BAŞKANLIĞI SÜRECİ BAŞLATIR: 5 yılda ısrar halinde devreye TBMM Başkanlığı girer ve Gül'ün 5 yıllık süresi dolduğu zaman yeni cumhurbaşkanı seçimi için başvuru takvimini açıklayarak fiili süreci başlatır. İktidar ve muhalefet uzlaştığı için itiraz olmaz ve Gül'ün süresi 5 yılla sınırlanmış olur.
YSK BELİRLER: Cumhurbaşkanının görev süresi konusunda herhangi bir anayasa değişikliği veya bir seçim süreci başlatılmazsa, inisiyatifi YSK alır. YSK, intikal hükümlerini dikkate alarak cumhurbaşkanı seçim takvimini başlattığını kamuoyuna duyurur ve böylece seçim süreci başlar.

 

Parti temsilcileri nasıl yorumluyor?
Ak Parti Grup Başkan Vekili Mustafa Elitaş: Buna karar vermesi gereken YSK'dır. Süreci başlatması gereken TBMM Başkanlığı'dır. Şu anda TBMM gündeminde cumhurbaşkanının nasıl seçileceğini düzenleyen yasa tasarısı var. Bu yasalaştıktan sonra yetki YSK'ya geçecek. Sayın Gül, yürürlükteki yasaya göre seçilmiştir. Cumhurbaşkanı makamının erken seçimi yoktur. Görev süresi uzatılamaz, kısaltılamaz. 

Chirac örneği var
Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu: Görev süresi 7 yıldır. Çünkü 7 yıllığına seçtik. Fransa Cumhurbaşkanı Chirac, 2000 öncesinde 7 yıllığına seçildi. 2000'de anayasa değişti, süre 5 yıla indi ama Chirac 7 sene görev yaptı. Dolayısıyla örnek de var. Mesala görev süresini 7'den 5'e indirmeyip de 7'den 8'e çıkarsaydık, 8 diyecekler miydi? Mantık yok. İktidar ve muhalefet anlaşıyorsa, anayasa değişikliğinden başka çare yok. 

Kişisel kanaatim 7 yıl
Ayhan Sefer Üstün (TBMM Anayasa Komisyonu'nun Ak Partili Üyesi): Sayın Gül'ün süresi şahsi kanaatime göre 7 yıldır. İntikal hükümleri vardır. TBMM kendi görev süresini kısaltabilir ama cumhurbaşkanının görev süresinde takvim belirleyemez. Seçimin nasıl yapılacağına ilişkin takvimi başlatacak olan YSK'dır. YSK nasıl belirleyecek? İntikal hükümlerine göre. Sayın Gül'ün seçildiği andaki hukuk ne ise o geçerli olmalı.

Süre elbette 5 yıldır
CHP Grup Başkan Vekili Muharrem İnce: Arınç, 16 Şubat'ta cumhurbaşkanı-nın görev süresinin 7 yıl olduğunu savunan demeçler verdi. 15 Ağustos'ta ise 5 yıl olduğunu savunuyor. Bu, Türkiye'nin değil, AKP'nin parti içi tartışmasına döndü. İçeride dengeler değişiyor, 7 yılı savunanlar 5 yılı savunuyor oluyor. Bir numaralı kurum parti içi tartışmayla zedeleniyor. Bizim görüşümüz elbetteki cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıldır.

AKP'deki post kavgası
MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural: Başbakan "2011 son seçimim olacak, bırakacağım" diyor. Görünen o ki AKP içerisinde cumhurbaşkanlığı ve başbakanlık konusunda bir post kavgası var. Arınç da müdahil oluyor, "5 yıl olsun aradan ben gelirim" diye. Bunlar aralarında siyasal kavga olduğunu ortaya koymaktadır. Bana göre cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıldır.

 

Tartışma nereden çıktı?
Cumhurbaşkanının görev süresi tartışması, cumhurbaşkanının halk tarafından 5 yıllık süre için seçilmesini öngören anayasa değişikliğinin 31 Mayıs 2007'de TBMM'de kabul edilmesine dayanıyor. Bu değişiklik, 30 Ekim 2007'de referandumda kabul edildikten sonra yürürlüğe girdi. Bu arada 28 Ağustos 2007'de Abdullah Gül cumhurbaşkanı seçildi. Gül'ün seçildiği tarihte cumhurbaşkanının  7 yıl için seçileceğini öngören eski düzenleme yürürlükteydi. 30 Ekim 2007'de yürürlüğe giren anayasa değişikliği içinde mevcut Cumhurbaşkanı Gül'ün görev süresine ilişkin herhangi bir sınırlama bulunmaması tartışmaya yol açtı.