Kilo aldıran 3 hormonu biliyor musunuz?
Kilo almanızın ya da istediğiniz ölçüde kilo verememenizin altında yatan biyo kimyasal sebepler incelendiğind,e karşınıza leptin, ghrelin ve ensülin çıkar. Hormonları iyi tanır ve etkilerini öğrenirseniz hayatınız kolaylaşabilir...
Kalori alımı azaldıkç ; a yani diyet yaparken az yemek yedikç ; e vü ; cudumuzdaki yağlardan salgılanan leptin isimli hormon kanda azalır . Azalan leptin hormonu ise beyindeki iştah merkezini uyararak iştahı artırır ve gıda alınmasını sağlar .
Kilo vermeyi engelleyen hormonlardan birisighrelin hormonudur . Bu hormon mideden salgılanmakta ve kana karışarak beyne ulaşıp yemek yemeyi artırmaktadır . Kilo vermek iç ; in diyet yaparken bu hormon kanda artmakta ve daha fazla kilo verilmesini engellemektedir . Bazı minerallerin eksiklikleri de kilo vermeyi engeller . Omega-3 alımını artırmak kilo vermede faydalı olabilir . Kanda ensü ; lin hormonu yü ; ksek ise kilo vermede sıkıntılar oluşur . Ensü ; lin yü ; ksekliğini azaltmanın ö ; nemli bir yolu şeker yü ; kü ; yü ; ksek olan karbonhidratları yememektir . Beyaz ekmek , şeker , makama , patates , kek , tatlı , ç ; ikolata gibi şeker yü ; kü ; fazla gıdalar ensü ; lin hormonunu kanda iyice artırarak kilo vermenizi ö ; nler . Bu gıdalar yerine tam buğday unundan yapılmış ekmek , kepekli makama , nohut , kuru fasulye , mercimek , bezelye , sebze ve meyvelerle beslenmek gerekir .
Stres şekeri dü ; şü ; rü ; r!
Stresli kişilerde stres hormonu dediğimiz kortizol artmaya başlar ve artan kortizol hormonu da kan şekerini yü ; kseltir .
Hipotiroidili hastalarda selenyum desteği almak T4 hormonunun T3 ' e dö ; nü ; şü ; mü ; nü ; artırarak dokulardaki tiroit azlığını veya metabolizma yavaşlamasını artırmaya faydalı olabilir . Bu nedenle selenyum ö ; lç ; ü ; mü ; yaptırınız . Eksiklik varsa size selenyum desteği gerekebilir . Yukarıdaki ö ; nlemlere rağmen kilo veremeyen kişilerde altta yatan diğer nedenleri araştırmak gerekir . Bunlar depresyon , stres , uyku bozuklukları , bazı mineral ve vitamin eksiklikleri ve gıda alerjileri olabilir . Ö ; zellikle selenyum , ç ; inko ve demir eksikliği varsa bunların tedavisi kilo vermeniz aç ; ısından ç ; ok ö ; nemlidir . Bazen TSH hormonu normal olduğu halde kilo veremeyen hastalarda anti-TPO antikoru yü ; ksek olabilir .
Ö ; zetle ; tiroit yetmezliği olan kişiler kilo veremiyorsa şu nedenler araştırılmalıdır :
1 . İlaç ; yeterince alınıyor mu? TSH dü ; zeyini 1-1 . 5 ' a indirerek kilo verme sağlanabilir .
2 . Gıda alerjisi olup olmadığını araştırmak gerekir .
3 . Ensü ; lin yü ; ksek ise ona yö ; nelik tedaviler uygulanır .
4 . Kalori azaltılması yeterli mi?
5 . Selenyum , B vitamini , yağ asitleri , magnezyum ve kalsiyum eksikliğiniz varsa kilo veremezsiniz .
6 . Stres varsa ö ; nlenmelidir .
7 . Kanda anti-TPO antikoruna bakılır . Yü ; ksek ise ona yö ; nelik tetkik ve tedaviler yapılır .
Yemek konusunda ezberinizi bozun!
Aslında yemeye başlamamız , daha ç ; ok ö ; ğrenilmiş bir olaydır . Yemeğin sonlandırılması ise hormonlarla sağlanır . Yemek yedikten sonra midenin şişerek gerilmesi ve bağırsaklardan salgılanan hormonlar doygunluk hissi yaratarak yemeği sonlandırır . Alınan gıdanın iç ; eriği de tokluk hissinde etkili olur . Proteinler daha fazla tokluk hissi verirken , yağlar fazla doygunluk sağlamaz . Tersine , yemeğin yağlı olması , yemeğin tadını artırarak daha fazla yemek yenmesine yol aç ; ar . Posalı gıdalar ise kişileri daha fazla tok tutar .
Gıda alımının başlaması , devam etmesi ve sonlandırılması vü ; cudumuzdan beynimize gelen bazı uyarıların etkisiyle olur . Bu sinyal veya uyanlardan bazıları şunlardır :
Beynimizin hipotalamus bö ; lgesinden salgılanan bazı hormonların iştah ü ; zerinde yaptığı etkiler .
Yemek yiyince kanda artan ensü ; lin hormonunun beyinde yaptığı etkiler .
Yağ dokularından salgılanan ve beyne etki eden teptin hormonu .
Kan şekerinin azalması veya artması beyne etki ederek iştahı azattır veya artırır .
Vü ; cudumuzdaki sinir dokularıyla beyne ulaştırılan iştah ile ilgili bazı sinyaller .
Mide ve bağırsaklardan salgılanan bazı hormonların beyne etki etmesi .
Kandaki şeker dü ; zeyinde geç ; ici bir azalma , beyindeki bazı bö ; lgeleri harekete geç ; irerek yeme davranışını başlatmaktadır . Ancak kandaki şeker dü ; şü ; klü ; ğü ; nü ; n beyin tarafından nasıl saptandığı henü ; z tam olarak bilinmemektedir .
Tü ; m bu sinyallerin karmaşık etkisiyle gıda alımında dü ; zenleme ve bö ; ylece yeme davranışı oluşur . Bu sinyallerdeki kü ; ç ; ü ; k bir hata , aşırı beslenmeye yol aç ; arak kilo alınmasına neden olmaktadır . Beynimizin hipotalamus bö ; lgesinde , iştahın dü ; zenlenmesinde rol alan hormonlar daha yeni ortaya ç ; ıkarılabilmiştir , ancak her geç ; en gü ; n bu bö ; lgeden salgılanan yeni bir hormon saptanmaktadır .
Beyni muttu ve doygun hissettiren hormon serotonindir!
İştah ve uykunun dü ; zenlenmesinde rol oynayan ç ; ok ö ; nemli bir hormon olan serotonin beyinde salgılanır . Yediğimiz karbonhidratlar ensü ; lin salgılanmasını uyarırken , serotonin hormonunda da geç ; ici olarak aşırı bir salınmaya neden olurlar . Beyinde serotonin azalınca tatlı şeylere hü ; cum eder , tatlı yemek isteriz ; ö ; zellikle ç ; ikolatada bol bulunan triptofan isimli aminoasit beyinde serotonine dö ; nü ; şerek mutluluk verir . Atıştırma ile pankreas bezinden ensü ; lin salınır ve bu ensü ; lin serotoninin geç ; ici olarak yü ; kselmesini sağlar . Bö ; ylece fazla kilolular iç ; in bir tuzak olan bu atıştırmalar kilo almaya neden olur .
Unutmayın ki dü ; zenli uyku şart . . .
Bu nedenle ensü ; lin ve serotoninin kontrol altına alınması kilo kaybı aç ; ısından ç ; ok ö ; nemlidir . Stresli durumlarda da beyindeki serotonin azalır ve daha fazla serotonine ihtiyaç ; duyulduğundan atıştırmalar başlar . Bu nedenle kilo vermek isteyen kişiler dü ; zenli bir serotonin salgısı iç ; in dü ; zenli uyumalı ve stresten uzak durmalıdır . Aşırı kilolu kişilerde Tip 2 diabetes mellitus dediğimiz erişkin tipi şeker hastalığı oluşma riski normal kilolu kişilere gö ; re 4 kat daha fazladır .
Tip 2 diyabeti hastaların yü ; zde 60-90 ' 1 şişmandır . Orta derecede şişman kişilerde normal kilolu kişilere gö ; re şeker hastalığı gö ; rü ; lme riski 30-40 kat daha fazladır . Şişman kişilerde şeker hastalığı gelişimine neden olan 3 esas neden vardır ve bunlar kandaki ensü ; lin hormonunun yü ; ksekliği ve etki gö ; sterememesi , kanda yağların fazla olması ve yağ hü ; crelerinden şeker hastalığı yapan bazı hormonların fazla salgılanmasıdır . Ayrıca şişmanlık derecesi arttıkç ; a , şişmanlık sü ; resi uzadıkç ; a ve hızlı kilo artımı durumunda şeker hastalığına yakalanma riski artar . Vü ; cuttaki yağların mide ve iç ; organların etrafında toplandığı erkek tipi şişmanlık , şeker hastalığı yö ; nü ; nden daha bü ; yü ; k risk taşır ve bu tip şişmanlar şeker hastalığına daha kolay yakalanırlar .
Şişman kişiler şeker hastalığı gelişimi ö ; nlemek iç ; ki ideal kiloya kadar zayıflamalı , sağlıklı beslenmeli yani lifli sebze ve meyveyi fazla , unlu ve şekerli gıdaları az tü ; ketmeli , sıvı yağ yemeli ve ayrıca her gü ; n en az 30 dakika yü ; rü ; yü ; ş yapmalıdır .
Haber Tü ; rk