Asya kendi güvenlik ve işbirliği teşkilatını canlandırıyor (Analiz )
İran'ın nükleer sorunu, İsrail'in insani yardım gemisine düzenlediği operasyon ve Kore krizi gibi üç önemli gündemin ağırlığı ile İstanbul'da toplan
Rusya ' nın çok kutuplu dünya talebi ile eş zamanlı olarak Türkiye ' nin son yıllarda geliştirdiği sıfır sorunlu dış politika anlayışı , Asya bölgesinde yeni işbirliklerinin kapısını araladı . ABD ve NATO ' nun tek yönlü müdahalesinden çok , bölge ülkelerinin inisiyatif üstlenmesi bölgede dev sorunların çözümünde alternatif oluşturuyor . Rusya ve Çin ' in birlikte Kore krizine müdahalesi , Türkiye ' nin Brezilya ile birlikte İran nükleer sorununa çözüm üretmesi , Ankara ' nın Hindistan-Pakistan ve Afganistan üçgeninde sorunların çözümünde aracı olması , Ortadoğu sorunlarının çözümünde Rusya ve Türkiye ' nin geliştirdiği farklı politikalar son dönemde ortaya konan çabalardan bir kaçı .
2002 yılında Kazakistan ' ın öncülüğünde Almatı ' da yapılan Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi ' nde kabul edilen ' Almatı Senedi ' ile örgütleşen Asya ' da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı ( AİGK-CICA ) 7-9 Haziran ' da İstanbul ' da üçüncü kez devlet ve hükümet başkanlarını bir araya getiriyor . Asya ' da geniş bir coğrafyada işbirliği ve güven hedefleyen örgüt , Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ' nın ( AGİT ) Asya versiyonunu oluşturacak .
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan zirve öncesi ağırlaşan gündem nedeni ile Rusya Başbakanı Vladimir Putin ' i telefonla arayarak zirveye davet etmesi önemli . Mayıs ayında Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev ' in Ankara ziyaretinde nükleer santral anlaşmasından vizelerin kaldırılmasına kadar 17 anlaşma imzalayan Türkiye ve Rusya , Asya ' da oluşacak yeni güvenlik perspektifinde birlikte hareket edecek . Son dönemde ekonomik , siyasi ve kültürel alanda hızla gelişen Rusya-Türkiye ortaklığı , bölgesel ve uluslararası sorunların çözümüne yeni bir ivme kazandıracak .
Putin ' in Türkiye ziyaretinde ikili ilişkilerden çok uluslar arası ve bölgesel sorunların ele alınması bekleniyor . 8 Haziran ' da İstanbul ' da olması beklenen Rusya Başbakanı , Erdoğan ' ın dışında zirveye katılacak liderlerle de ikili görüşmeler gerçekleştirecek . Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ' ün ev sahipliğinde yapılacak zirveye Putin ' in yanı sıra İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad , Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas , Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai , Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev , Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev , Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç , Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ve Kırgızistan ' ın geçici Cumhurbaşkanı Roza Otunbayeva ile birlikte ondan fazla lider katılıyor .
Asya ' da ikili sorunların bulunduğu ülkeleri aynı çatı altında birleştiren örgüt kendi sorunlarını tartışacak . Zirvenin ana gündemini İsrail ' in Filistin ' e insani yardım götüren filoya yönelik saldırısı ve dokuz Türk ' ü öldürmesi ile ilgili sorun oluşturacak . Zirveden İsrail ' e yönelik bir kınama kararı çıkması bekleniyor . Gazze halkına yönelik ablukanın kaldırılması ve Doğu Kudüs başkent olacak şekilde Filistin devletinin kurulması hedefi Moskova ve Ankara ' nın örtüşen dış politika yaklaşımları .
İran ' ın nükleer programının sonlandırılmasına yönelik yaptırımlar ve Türkiye-Brezilya öncülüğünde imzalanan uranyum takas anlaşması da zirvede ele alınacak . Uranyum takas anlaşmasını dikkate alan Moskova , İran ' a yaptırım kararının Güvenlik Konseyi ' nde oylanması konusunda aceleci değil . Moskova , İran ' ın uranyum zenginleştirme programına devam edecek olması ve gizli bir kısım nükleer çalışmalarının ortaya çıkmış olması nedeni ile yeni yaptırımlara yeşil ışık yaktı . Medvedev son olarak Tahran ' ı uluslararası toplumun sesini dinlemeye davet etti ve istemeyerek de olsa bu yola baş vurduklarını açıkladı . Putin ' in İstanbul ziyareti İran nükleer sorununun yaptırımlara başvurulmaksızın çözümü açısından son fırsat olabilir .
Rusya-Gürcistan savaşı , Hindistan-Pakistan problemi , Kuzey-Güney Kore krizi , Kırgızistan ' da hükümet değişimi ve Orta Asya ' nın güvenliği , Suriye-İsrail sorunu , örgüte üye olması beklenen Irak ' ta istikrarın sağlanması ve Afganistan ' ın yeniden yapılanmasında sağlanacak katkılar Asya ' lı liderlerin kafa yorması gereken konular arasında yer alıyor .