Erdem: Seçim Kanunu görüşülüyor
Radikal gazetesi yazarlarından Tarhan Erdem dün meclis genel kurulunda görüşülen Seçim Kanunu'na köşesinde değindi.
İşte Tarhan Erdem'in köşe yazısı
Salı gecesi başlayan Seçim Kanunu değişiklik teklifleri Meclis’te görüşülüyor. Temel kanun olarak ele alınmasına karar verilen teklif geçen perşembe günü görüşülmeye başlanmış, maddelere geçilmesi kararlaştırılmıştı. Salı gecesi gece yarısına iki saat kala görüşmeler başladı ve dün sabaha karşı saat 4’te birinci bölümün görüşmesi bitirildi. Dün de kaldığı yerden görüşmeler devam etti.
Seçim hukukunu ve uygulamasını bilen bir kişinin hükümette bulunmaması, görüşmeleri verimsiz kılan nedenlerden biridir. Hükümet adına katılan bakanların sık sık değişmesi, uzlaşma sağlanabilecek ufak sorunları bile çıkmaza sokabilmektedir.
Hükümet, teknolojik gelişmeleri izleyip Seçim Kanunu’nu yenilemekte gecikmiştir. Sorulara verilen cevaplar, iktidarın masasında, seçim tekniğini geliştirme projeleri olduğu izlenimini vermemektedir.
Teklifte önemli düzenlemeler var:
Yüksek Seçim Kurulu’nda (YSK) dört partinin temsilci bulundurması, ‘sandık alanı’ dışında ‘sandık çevresi’ tanımlanması, partilerin ve bağımsız adayların seçim bürosu kurmaları, televizyonlarda seçimin bir gün öncesine kadar propaganda yapılabilmesi, propagandada Türkçe kullanılmasının ‘esas’ alınması, ilan yerlerinin genişlemesi, ‘seçim sandığı’nın plastikten olması, sandık seçmen listesine seçmen eklenme yolunun açılması, ilçe seçim kurullarından YSK’ya elektronik ortamda gönderilen bilgilerin eş zamanlı olarak siyasal partilere gönderilmesi bunlardan bazılarıdır.
Bunlardan önemli olanlardan biri, sandık seçmen listesine seçmen eklenebilme yolunun açılmasıdır. Sonuc değiştirecek kadar ekleme yapılmayacak, ancak gürültüsü, sanki her sandıkta pek çok seçmen, hatta seçmen olmadığı halde listelere eklendiği söylenecek ve bu söylentiye inananlar bulunacaktır.
Listelere ad ekleme dışında görüşmelerde iki husus öne çıktı:
Biri, sandık sayım verilerinin ilçe seçim kurullarına ve birleştirilmiş ilçe sonuçlarının il seçim kurulu ve YSK’ya gönderilmesinde, ‘dijital oynamaların yapıldığına dair ciddi kuşkular’ bugün de varlığını korumaktadır. Siyasi iktidarın seçimi kaybedeceği paniğiyle ‘sandığa her türlü müdahaleyi göze alacağına’ inanan parti sözcüleri vardır. Bunun önlemi olarak, ilçe seçim kurullarının YSK’ya bildirimlerinin eşzamanlı olarak partilere de bildirmesi usulü getirilmiştir.
Üzerinde durulan ikinci husus seçmen kütükleridir. Aşağıdaki cümleler ana muhalefet sözcülerinin son görüşmeler sırasında söylediklerinden alınmıştır:
“Bir evvelki seçimde çok ciddi seçmen kaydırmaları olmuştu”, “ekonomide ve siyasetin finansmanında yaratılan kayıt dışı yapılanmanın seçmen sayısında ve nüfus sayısında da hâlen sürdürüldüğünü görüyoruz”, “TÜİK ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün verileri arasında 5 milyona yakın bir fark varsa burada gerçekten vahim bir tablo var demektir. Bunu hiçbir şekilde görmezden gelemeyiz, geçiştiremeyiz”.
Seçmen kütükleri geçen yerel seçimlerden beri Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine dayanarak YSK’nca düzenlenmektedir. Bu uygulama görüşülen teklifle hukukileştirilebilirdi, hukukileştirilmelidir. Ancak, dört parti temsilcisinin bulunduğu YSK’nın düzenleyeceği listeler seçim öncesinde askıya çıkacak, partilerin ve seçmenlerin itirazına açık olacaktır. Artık partiler yakınma yerine önlem almalıdırlar.
Salı gecesi başlayan Seçim Kanunu değişiklik teklifleri Meclis’te görüşülüyor. Temel kanun olarak ele alınmasına karar verilen teklif geçen perşembe günü görüşülmeye başlanmış, maddelere geçilmesi kararlaştırılmıştı. Salı gecesi gece yarısına iki saat kala görüşmeler başladı ve dün sabaha karşı saat 4’te birinci bölümün görüşmesi bitirildi. Dün de kaldığı yerden görüşmeler devam etti.
Seçim hukukunu ve uygulamasını bilen bir kişinin hükümette bulunmaması, görüşmeleri verimsiz kılan nedenlerden biridir. Hükümet adına katılan bakanların sık sık değişmesi, uzlaşma sağlanabilecek ufak sorunları bile çıkmaza sokabilmektedir.
Hükümet, teknolojik gelişmeleri izleyip Seçim Kanunu’nu yenilemekte gecikmiştir. Sorulara verilen cevaplar, iktidarın masasında, seçim tekniğini geliştirme projeleri olduğu izlenimini vermemektedir.
Teklifte önemli düzenlemeler var:
Yüksek Seçim Kurulu’nda (YSK) dört partinin temsilci bulundurması, ‘sandık alanı’ dışında ‘sandık çevresi’ tanımlanması, partilerin ve bağımsız adayların seçim bürosu kurmaları, televizyonlarda seçimin bir gün öncesine kadar propaganda yapılabilmesi, propagandada Türkçe kullanılmasının ‘esas’ alınması, ilan yerlerinin genişlemesi, ‘seçim sandığı’nın plastikten olması, sandık seçmen listesine seçmen eklenme yolunun açılması, ilçe seçim kurullarından YSK’ya elektronik ortamda gönderilen bilgilerin eş zamanlı olarak siyasal partilere gönderilmesi bunlardan bazılarıdır.
Bunlardan önemli olanlardan biri, sandık seçmen listesine seçmen eklenebilme yolunun açılmasıdır. Sonuc değiştirecek kadar ekleme yapılmayacak, ancak gürültüsü, sanki her sandıkta pek çok seçmen, hatta seçmen olmadığı halde listelere eklendiği söylenecek ve bu söylentiye inananlar bulunacaktır.
Listelere ad ekleme dışında görüşmelerde iki husus öne çıktı:
Biri, sandık sayım verilerinin ilçe seçim kurullarına ve birleştirilmiş ilçe sonuçlarının il seçim kurulu ve YSK’ya gönderilmesinde, ‘dijital oynamaların yapıldığına dair ciddi kuşkular’ bugün de varlığını korumaktadır. Siyasi iktidarın seçimi kaybedeceği paniğiyle ‘sandığa her türlü müdahaleyi göze alacağına’ inanan parti sözcüleri vardır. Bunun önlemi olarak, ilçe seçim kurullarının YSK’ya bildirimlerinin eşzamanlı olarak partilere de bildirmesi usulü getirilmiştir.
Üzerinde durulan ikinci husus seçmen kütükleridir. Aşağıdaki cümleler ana muhalefet sözcülerinin son görüşmeler sırasında söylediklerinden alınmıştır:
“Bir evvelki seçimde çok ciddi seçmen kaydırmaları olmuştu”, “ekonomide ve siyasetin finansmanında yaratılan kayıt dışı yapılanmanın seçmen sayısında ve nüfus sayısında da hâlen sürdürüldüğünü görüyoruz”, “TÜİK ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün verileri arasında 5 milyona yakın bir fark varsa burada gerçekten vahim bir tablo var demektir. Bunu hiçbir şekilde görmezden gelemeyiz, geçiştiremeyiz”.
Seçmen kütükleri geçen yerel seçimlerden beri Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine dayanarak YSK’nca düzenlenmektedir. Bu uygulama görüşülen teklifle hukukileştirilebilirdi, hukukileştirilmelidir. Ancak, dört parti temsilcisinin bulunduğu YSK’nın düzenleyeceği listeler seçim öncesinde askıya çıkacak, partilerin ve seçmenlerin itirazına açık olacaktır. Artık partiler yakınma yerine önlem almalıdırlar.