Meclis maratonunda yaşananlar
TBMM Genel Kurulunda, Anayasa değişikliği teklifi ile ilgili görüşmeler dün ve bugün de sürdü. Teklifin bugün YAŞ kararları ve Anayasa Mahkemesi'ni düzenleyen 16-17 ve 18. maddeleri ele alındı ve oylaması yapıldı.
Buna gö ; re , askeri yargı , askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yü ; rü ; tü ; lecek . Askeri mahkemeler , asker kişiler tarafından işlenen askeri suç ; lar ile bunların asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve gö ; revleriyle ilgili olarak işledikleri suç ; lara ait davalara bakmakla gö ; revli olacak .
Devletin gü ; venliğine , anayasal dü ; zene ve dü ; zenin işleyişine karşı suç ; lara ait davalar her durumda adliye mahkemelerinde gö ; rü ; lecek .
Siviller , savaş hali dışında askeri mahkemelerde yargılanamayacak .
CHP ' NİN , Ü ; NİVERSİTE Ö ; ĞRENCİLERİNİN SORUNLARINA İLİŞKİN ARAŞTIRMA Ö ; NERGELERİNİN BUGÜ ; N GÖ ; RÜ ; ŞÜ ; LMESİNİ İÇ ; EREN GRUP Ö ; NERİSİ KABUL EDİLMEDİ
CHP ' nin , ü ; niversite ö ; ğrencilerinin sorunlarına ilişkin araştırma ö ; nergelerinin TBMM Genel Kurulunda bugü ; n gö ; rü ; şü ; lmesini iç ; eren grup ö ; nerisi kabul edilmedi .
Ö ; neri lehinde sö ; z alan CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalç ; ınkaya , devletin eğitimden ' ' elini ç ; ektiğini ' ' , parası olanın okuyabildiği bir sistemin olduğunu ö ; ne sü ; rdü ; .
Ailelerin ü ; niversitede okuyan ç ; ocukları iç ; in yılda 3 milyar lira harcamak zorunda kaldıklarını ifade eden Yalç ; ınkaya , ö ; ğrencilerin , eğitimden barınmaya , yemekten ulaşıma kadar bir ç ; ok sorunlarına değindi .
CHP ' li Yalç ; ınkaya , devletin ö ; ğrencilere verdiği burs ve kredinin yetersiz olduğunu savunarak , kalacak yer bulamayan ü ; niversite ö ; ğrencilerinin tarikat ve cemaat yurtlarına mahkum edildiğini sö ; yledi .
Devletin 35 milyar lirayı TOKİ ' ye aktardığını belirten Yalç ; ınkaya , ' ' Devlet bunun 10 ' da 1 ' ini yurt yapımı iç ; in harcasa , ö ; ğrencilerin barınma sorunu kalmaz ' ' dedi .
Ö ; nerinin aleyhinde konuşan Bağımsız Eskişehir Milletvekili Tayfun İç ; li , Tü ; rkiye ' nin gü ; ndemi ile AK Parti ' nin gü ; ndeminin ç ; ok farklı olduğunu ileri sü ; rdü ; .
' ' Mutfak yanıyor , tencereler kaynamıyor ' ' diyen İç ; li , ' ' Anayasa değişikliğiyle memurlara ve işç ; ilere para verilecek ' ' diye lafların empoze edildiğini , ancak bunun doğru olmadığını kaydetti .
MHP Eskişehir Milletvekili Beytullah Asil de ö ; nerinin lehinde yaptığı konuşmada , ü ; niversite ö ; ğrencilerinin , ' ' ekonomik anlamda girdi olarak gö ; rü ; ldü ; ğü ; nü ; ' ' ifade etti .
Ü ; niversite genç ; liğinin beslenme ve barınma ihtiyacının karşılanmadığını iddia eden Asil , yerleşkelerin dü ; zenli ve planlı yapılmadığını sö ; yledi .
AK Parti Van Milletvekili Kerem Altun ise ö ; nerinin aleyhindeki konuşmasında , yü ; ksek ö ; ğrenimi ve nitelik ve nicelik olarak desteklediklerini belirtti .
Eğitimi en ö ; nemli alanlardan birisi olarak belirlediklerini ve bu ç ; erç ; evede ç ; alışma yaptıklarını ifade eden Altun , 2002 yılında 7 , 5 milyar lira olan Milli Eğitim Bakanlığı bü ; tç ; esini , 2010 ' da 28 , 2 milyar liraya ç ; ıkardıklarını anlattı .
Kerem Altun , ü ; niversite ö ; ğrencilerine verilen kredi miktarını yü ; kselttiklerini ve yurtların kapasitelerini artırdıklarını kaydetti .
Konuşmaların ardından , yapılan oylamada , CHP ' nin grup ö ; nerisi kabul edilmedi .
TBMM Genel Kurulunda daha sonra Anayasa Değişikliği teklifinin 16 . maddesinin gö ; rü ; şmelerine geç ; ildi .
CHP ' Lİ BARATALI : SULTAN RECEP TAYYİP ERDOĞAN ANAYASASI KABUL EDİLİRSE , TÜ ; RKİYE , TOTALİTER REJİME DÖ ; NÜ ; ŞECEKTİR
TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin , askeri yargının gö ; rev alanını yeniden belirleyen 16 . maddesi ü ; zerinde gö ; rü ; şmeler devam ediyor .
Madde ü ; zerinde CHP Grubunun gö ; rü ; şlerini dile getiren İzmir Milletvekili Bü ; lent Baratalı , Tü ; rkiye ' de anayasaları , ' ' vesayet anayasaları ' ' olarak nitelendirdi ve anayasaların , gü ; cü ; elinde bulunduranlar tarafından yapıldığını sö ; yledi .
Anayasanın , her sorunu ç ; ö ; zeceğini sö ; ylemenin , sorunları basite indirgemek olduğunu ifade eden Baratalı , Anayasa değişikliklerinde konsensü ; s aranması gerektiğini belirtti . Baratalı , Gü ; ney Afrika ' da , anayasa yapma sü ; recinin 7 yıl sü ; rdü ; ğü ; nü ; ve vatandaşların sü ; rece 2 milyon ö ; nergeyle katıldığını anlattı .
Baratalı , ' ' Sultan Recep Tayyip Erdoğan anayasası kabul edilirse , Tü ; rkiye , totaliter rejime dö ; nü ; şecektir . Bu değişiklikle amaç ; ; totaliter rejim yolundaki engelleri kaldırmaktır ' ' gö ; rü ; şü ; nü ; savundu .
MHP Mersin Milletvekili Behiç ; Ç ; elik , uzlaşılmadan hazırlanan anayasa değişikliklerinin , kamu vicdanında ve hukuk normlarında kabul gö ; rmeyeceğini ifade etti .
Ç ; elik , ' ' lekeli aç ; ılım siyasetinin hayata geç ; irilmesine yol aç ; acak anayasa değişikliklerinin , ö ; ncelik sıralamasında aşağılara yer aldığını ' ' ö ; ne sü ; rerek , ü ; lke gü ; ndeminin , yoksulluk , yolsuzluk , aç ; lık , terö ; r ve ekonomik gerilemeler olduğunu vurguladı . Ç ; elik , ' ' Anayasa değişikliklerinden ziyade , insanları iş gü ; ç ; sahibi yapmanın , karınlarını doyurmanın , temel mesele olarak tartışılması daha anlamlıdır ' ' dedi .
' ' BÜ ; TÜ ; N OLARAK DEĞİŞTİRİLMESİ , Ö ; N KOŞULUMUZ ' '
BDP Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Binici , Almanya ' da sadece savaş zamanında askeri mahkemelerin kurulduğunu , Danimarka , Hollanda , Finlandiya ' da bu mahkemelerin olmadığını , 1993 ' te Ç ; ek Cumhuriyeti ' nde ise askeri mahkemelerin gö ; revlerini , sivil mahkemeye devrettiğini sö ; yledi .
Askeri mahkemelerin , sadece askeri personelin disiplin suç ; larına bakması gerektiğini , askeri gö ; rev tanımının geniş olduğunu belirten Binici , askeri suç ; ları tanımlayan maddenin kapsamının daraltılmasını istedi .
Binici , Anayasanın bir bü ; tü ; n olarak değiştirilmesinin , vazgeç ; ilmez ö ; n koşulları olduğunu dile getirdi .
Madde ü ; zerinde AK Parti Grubu adına sö ; z alan Kastamonu Milletvekili Hakkı Kö ; ylü ; , AİHM ' in , sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasından dolayı bir ç ; ok kararı bulunduğuna işaret etti . Kö ; ylü ; , Katılım Ortaklığı Belgelerinde de askeri mahkemelerinin yetkisinin , askeri personelin yargılanmasıyla sınırlanması isteminin olduğunu anlattı .
Kö ; ylü ; , AİHM kararları ve uluslararası sö ; zleşmeler dikkate alındığında , askeri mahkemelerin gö ; rev alanlarının daraltmasının aç ; ıkç ; a ortaya ç ; ıktığını vurguladı .
DSP Denizli Milletvekili Hasan Erç ; elebi de ordu ve yargının yıpratıldığını savunarak , ' ' Başka bir Tü ; rk ordusu ve yargısı yok ' ' dedi .
Madde ü ; zerinde gö ; rü ; şmeler devam ediyor .
TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin 16 . maddesi ü ; zerindeki gö ; rü ; şmeler sü ; rü ; yor .
MHP ' nin , madde ü ; zerinde gö ; rü ; şmelerin uzatılmasına yö ; nelik verdiği ö ; nergenin gerekç ; esinin okunmasının ardından , AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş , sö ; z konusu gerekç ; ede partilerine yö ; nelik hakaret iç ; eren ifadelerin bulunduğunu belirterek itiraz etti . Yerinden sö ; z alan AK Parti Grup Başkanvekili Suat Kılıç ; , ö ; nergenin gerekç ; esinde kullanılan dilin , temiz dil kavramı ile ö ; rtü ; şmediğini ifade etti . Gerekç ; enin , partilerine yö ; nelik hakaret iç ; erdiğini , bunun İç ; tü ; zü ; kle de bağdaşmadığını belirten Kılıç ; , bu ö ; nergelerin altında imzaları bulunan milletvekillerinin , İç ; tü ; zü ; ğü ; istismar ettiğini sö ; yledi .
MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır ise ö ; nergenin gerekç ; esinde hakaret iç ; eren ifade bulunmadığını belirtti .
' ' DİNLENME İMKANI VAR ' '
Daha sonra TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu , milletvekillerinin dinlenme sü ; releri ile ilgili bir soruyu yanıtladı . Kuzu , kamu kurumlarında gö ; rev yapan memurların toplam ç ; alışma saatleriyle kıyaslandığında , milletvekillerinin dinlenme iç ; in yeterli zamanı olduğunun gö ; rü ; leceğini sö ; yledi . Kuzu , ' ' Gece saat 3 ' te , 4 ' te enerjimiz yerinde olmalı ki kavga ediyoruz . Demek ki dinlenmeye ihtiyacımız yok ' ' dedi .
Milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Milli Savunma Bakanı Vecdi Gö ; nü ; l de askeri okullardan ç ; ıkarılan ö ; ğrencilerin tazminat konusuna değindi . Gö ; nü ; l , komisyondan geç ; en bir kanun tasarısı ile bu tazminatların yü ; zde 40 ' a kadar dü ; şü ; rü ; lmesinin ö ; ngö ; rü ; ldü ; ğü ; nü ; ifade etti .
Bakan Gö ; nü ; l , Anayasa değişikliği teklifinin Genel Kurula gelmeden ö ; nce Komisyondan geç ; tiğini hatırlatarak , Genelkurmay Başkanlığı temsilcilerinin de gö ; rü ; şlerinin alındığını ifade etti .
Gö ; nü ; l , başka bir soruyu yanıtlarken , suç ; unsuru taşıyan emir ve talimatlara ilişkin olarak şunları sö ; yledi :
' ' Anayasanın 137 . maddesinde kamu hizmetinde herhangi bir sıfat ile ç ; alışmakta olan kimsenin , ü ; stü ; nden aldığı suç ; teşkil eden emri hiç ; bir suretle yerine getiremeyeceği hü ; kü ; m altına alınmıştır . Maddenin son fıkrasında ise askeri hizmetlerin gö ; rü ; lmesi iç ; in kanunla gö ; sterilen istisnaların saklı olduğu belirtilmiştir . TSK İç ; Hizmetler Kanunu ' nun 14 . maddesinde ise astın amirine mutlak suretle itaate mecbur olduğu , aldığı emri vaktinde yapacağı , değiştiremeyeceği belirtilmiş , icradan doğan sorumluluğun emri verene ait olacağı hü ; kü ; m altına alınmıştır . Ceza hukukundaki ceza sorumluluğunu kaldıran nedenler incelendiğinde , emrin hukuka uygunluğunun denetlenmesinin kanun tarafından engellendiği hallerde , bu emrin yerine getirilmesinden , emri verenin sorumluğu olduğunun dü ; zenlendiği gö ; rü ; lecektir . Uluslararası mahkeme kararlarında da askeri mahkemelerin askeri disiplin nedeniyle muhafaza edildiği gö ; rü ; lmü ; ştü ; r . ' '
18 . 45 TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin 16 . maddesinin oylamasına geç ; ildi .
Teklifin 16 . maddesiyle , Anayasanın ' ' Askeri Yargı ' ' başlıklı 145 . maddesinde değişiklik yapılıyor . Askeri yargının gö ; rev alanı yeniden belirleniyor .
Buna gö ; re , askeri yargı , askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yü ; rü ; tü ; lecek . Askeri mahkemeler , asker kişiler tarafından işlenen askeri suç ; lar ile bunların asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve gö ; revleriyle ilgili olarak işledikleri suç ; lara ait davalara bakmakla gö ; revli olacak .
Devletin gü ; venliğine , anayasal dü ; zene ve dü ; zenin işleyişine karşı suç ; lara ait davalar her durumda adliye mahkemelerinde gö ; rü ; lecek .
Siviller , savaş hali dışında askeri mahkemelerde yargılanamayacak .
19 . 20 Anayasa değişikliği teklifinin 16 . maddesine 337 kabul , 70 ret oyu verildi .
TBMM Genel Kurulundaki gizli oylamaya 407 milletvekili katıldı . Oylamada 337 kabul , 70 ret oy kullanıldı .
Teklifin 16 . maddesiyle , Anayasanın ' ' Askeri Yargı ' ' başlıklı 145 . maddesinde değişiklik yapılıyor . Askeri yargının gö ; rev alanı yeniden belirleniyor .
Buna gö ; re , askeri yargı , askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yü ; rü ; tü ; lecek . Askeri mahkemeler , asker kişiler tarafından işlenen askeri suç ; lar ile bunların asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve gö ; revleriyle ilgili olarak işledikleri suç ; lara ait davalara bakmakla gö ; revli olacak .
Devletin gü ; venliğine , anayasal dü ; zene ve dü ; zenin işleyişine karşı suç ; lara ait davalar her durumda adliye mahkemelerinde gö ; rü ; lecek .
Siviller , savaş hali dışında askeri mahkemelerde yargılanamayacak .
17 . MADDE GÖ ; RÜ ; ŞÜ ; LMESİNE GEÇ ; İLDİ
TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin , Anayasa Mahkemesinin yapısına ilişkin dü ; zenlemeler iç ; eren 17 . maddesinin gö ; rü ; şmelerine başlandı .
Genel Kurulda , 16 . maddenin oylamasının ardından yarım saat yemek arası verildi .
Aranın ardından , Anayasada , Anayasa Mahkemesinin kuruluşunu dü ; zenleyen 146 . maddede değişiklik yapan 17 . maddenin gö ; rü ; şmelerine geç ; ildi .
Madde , 11 asıl 4 yedek ü ; yeli olan Anayasa Mahkemesinin asıl ü ; ye sayısını , 17 ' ye ç ; ıkartıyor .
17 . MADDENİN GİZLİ OYLAMASI
TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin 17 . maddesinin gizli oylamasına geç ; ildi .
Teklifin 17 . maddesinde , Anayasa Mahkemesinin kuruluşunu dü ; zenleyen 146 . maddede değişiklik ö ; ngö ; rü ; lü ; yor .
Buna gö ; re , halen 11 asıl 4 yedek ü ; yeli olan Anayasa Mahkemesi , 17 asıl ü ; yeden oluşacak . TBMM , 2 ü ; yeyi , Sayıştay Genel Kurulunun gö ; sterdiği 3 ' er aday arasından ; 1 ü ; yeyi baro başkanlarının avukatlar arasından gö ; stereceği 3 aday arasından gizli oylamayla seç ; ecek .
Cumhurbaşkanı ; 3 ü ; yeyi Yargıtay , 2 ü ; yeyi Danıştay , 1 ü ; yeyi Askeri Yargıtay , 1 ü ; yeyi Askeri Yü ; ksek İdare Mahkemesince gö ; sterilecek 3 ' er aday iç ; inden ; en az ikisi hukukç ; u olmak ü ; zre 3 ü ; yeyi ise YÖ ; K ' ü ; n kendi ü ; yesi olmayan yü ; ksek ö ; ğretim kurumları ö ; ğretim ü ; yeleri arasından gö ; stereceği 3 ' er aday iç ; inden seç ; ecek . Cumhurbaşkanı , 4 ü ; yeyi de ü ; st kademe yö ; neticileri , serbest avukatlar , 1 . sınıf hakim ve savcılar ile en az 5 yıl raportö ; rlü ; k yapmış Anayasa Mahkemesi raportö ; rleri arasından seç ; ecek .
Teklifte , ilgili yü ; ksek yargı organları ile barolardan Anayasa Mahkemesi ü ; yeliğine aday gö ; sterilecek kişilerin seç ; im sü ; recine ilişkin dü ; zenlemeler de yer alıyor .
Anayasa Mahkemesi ü ; yeleri arasından , gizli oyla ve ü ; ye tamsayısının salt ç ; oğunluğu ile 4 yıl iç ; in bir başkan ve iki başkanvekili seç ; ilecek . Gö ; rev sü ; resi bitenler yeniden seç ; ilebilecek .
Anayasa Mahkemesi ü ; yeliğiyle ilgili olarak Yargıtay , Danıştay , Askeri Yargıtay , Askeri Yü ; ksek İdare Mahkemesi ve Sayıştay genel kurullarınca yapılacak aday gö ; sterme seç ; imlerinde uygulanacak temel prensipler , YÖ ; K Genel Kurulu tarafından yapılacak aday gö ; sterme seç ; imlerinde de uygulanacak .
00 . 30 17 . Maddenin oy kullanma sü ; resi sona erdi . Madde ile ilgili oy sayımı yapılıyor .
00 . 45 OYLAMA SONUCU
Anayasa değişikliği teklifinin 17 . maddesine 331 kabul , 72 ret oyu verildi .
TBMM Genel Kurulundaki gizli oylamaya 407 milletvekili katıldı . Oylamada 331 kabul , 72 ret oyu kullanıldı . 2 oy boş ç ; ıkarken , 2 oy da geç ; ersiz sayıldı .
Maddeyle , Anayasa Mahkemesinin kuruluşunu dü ; zenleyen 146 . maddede değişiklik ö ; ngö ; rü ; lü ; yor .
Buna gö ; re , halen 11 asıl 4 yedek ü ; yeli olan Anayasa Mahkemesi , 17 asıl ü ; yeden oluşacak . TBMM , 2 ü ; yeyi , Sayıştay Genel Kurulunun gö ; sterdiği 3 ' er aday arasından ; 1 ü ; yeyi baro başkanlarının avukatlar arasından gö ; stereceği 3 aday arasından gizli oylamayla seç ; ecek .
Cumhurbaşkanı ; 3 ü ; yeyi Yargıtay , 2 ü ; yeyi Danıştay , 1 ü ; yeyi Askeri Yargıtay , 1 ü ; yeyi Askeri Yü ; ksek İdare Mahkemesince gö ; sterilecek 3 ' er aday iç ; inden ; en az ikisi hukukç ; u olmak ü ; zre 3 ü ; yeyi ise YÖ ; K ' ü ; n kendi ü ; yesi olmayan yü ; ksek ö ; ğretim kurumları ö ; ğretim ü ; yeleri arasından gö ; stereceği 3 ' er aday iç ; inden seç ; ecek . Cumhurbaşkanı , 4 ü ; yeyi de ü ; st kademe yö ; neticileri , serbest avukatlar , 1 . sınıf hakim ve savcılar ile en az 5 yıl raportö ; rlü ; k yapmış Anayasa Mahkemesi raportö ; rleri arasından seç ; ecek .
Teklifte , ilgili yü ; ksek yargı organları ile barolardan Anayasa Mahkemesi ü ; yeliğine aday gö ; sterilecek kişilerin seç ; im sü ; recine ilişkin dü ; zenlemeler de yer alıyor .
Anayasa Mahkemesi ü ; yeleri arasından , gizli oyla ve ü ; ye tamsayısının salt ç ; oğunluğu ile 4 yıl iç ; in bir başkan ve iki başkanvekili seç ; ilecek . Gö ; rev sü ; resi bitenler yeniden seç ; ilebilecek .
Anayasa Mahkemesi ü ; yeliğiyle ilgili olarak Yargıtay , Danıştay , Askeri Yargıtay , Askeri Yü ; ksek İdare Mahkemesi ve Sayıştay genel kurullarınca yapılacak aday gö ; sterme seç ; imlerinde uygulanacak temel prensipler , YÖ ; K Genel Kurulu tarafından yapılacak aday gö ; sterme seç ; imlerinde de uygulanacak .
ANAYASA MAHKEMESİ Ü ; YELERİNİN GÖ ; REV SÜ ; RELERİNE İLİŞKİN 18 . MADDESİNİN GÖ ; RÜ ; ŞMELERİNE BAŞLANDI
TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin , Anayasa Mahkemesi ü ; yelerinin gö ; rev sü ; relerine ilişkin 18 . maddesinin gö ; rü ; şmelerine başlandı .
Genel Kurul , bugü ; n gü ; ndemindeki son madde olan 18 . maddeyi gö ; rü ; şerek , oylayacak .
Madde , Anayasa Mahkemesi ü ; yelerinin gö ; rev sü ; resine limit getiriyor . Ü ; yeler , 12 yıl iç ; in seç ; ilecek . Bir kişi 2 defa ü ; yeliğe seç ; ilemeyecek . 12 yıldan ö ; nce yaş sınırını dolduran ü ; ye emekliye ayrılacak .
03 . 15 18 . Madde iç ; in 70 ret oyuna karşılık 335 kabul oyu verildi .
Meclis Genel kurulu bugü ; n sabah 11 . 30 ' da ç ; alışmalarına başlamak ü ; zere gö ; rü ; şmelere son verildi .
Devletin gü ; venliğine , anayasal dü ; zene ve dü ; zenin işleyişine karşı suç ; lara ait davalar her durumda adliye mahkemelerinde gö ; rü ; lecek .
Siviller , savaş hali dışında askeri mahkemelerde yargılanamayacak .
CHP ' NİN , Ü ; NİVERSİTE Ö ; ĞRENCİLERİNİN SORUNLARINA İLİŞKİN ARAŞTIRMA Ö ; NERGELERİNİN BUGÜ ; N GÖ ; RÜ ; ŞÜ ; LMESİNİ İÇ ; EREN GRUP Ö ; NERİSİ KABUL EDİLMEDİ
CHP ' nin , ü ; niversite ö ; ğrencilerinin sorunlarına ilişkin araştırma ö ; nergelerinin TBMM Genel Kurulunda bugü ; n gö ; rü ; şü ; lmesini iç ; eren grup ö ; nerisi kabul edilmedi .
Ö ; neri lehinde sö ; z alan CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalç ; ınkaya , devletin eğitimden ' ' elini ç ; ektiğini ' ' , parası olanın okuyabildiği bir sistemin olduğunu ö ; ne sü ; rdü ; .
Ailelerin ü ; niversitede okuyan ç ; ocukları iç ; in yılda 3 milyar lira harcamak zorunda kaldıklarını ifade eden Yalç ; ınkaya , ö ; ğrencilerin , eğitimden barınmaya , yemekten ulaşıma kadar bir ç ; ok sorunlarına değindi .
CHP ' li Yalç ; ınkaya , devletin ö ; ğrencilere verdiği burs ve kredinin yetersiz olduğunu savunarak , kalacak yer bulamayan ü ; niversite ö ; ğrencilerinin tarikat ve cemaat yurtlarına mahkum edildiğini sö ; yledi .
Devletin 35 milyar lirayı TOKİ ' ye aktardığını belirten Yalç ; ınkaya , ' ' Devlet bunun 10 ' da 1 ' ini yurt yapımı iç ; in harcasa , ö ; ğrencilerin barınma sorunu kalmaz ' ' dedi .
Ö ; nerinin aleyhinde konuşan Bağımsız Eskişehir Milletvekili Tayfun İç ; li , Tü ; rkiye ' nin gü ; ndemi ile AK Parti ' nin gü ; ndeminin ç ; ok farklı olduğunu ileri sü ; rdü ; .
' ' Mutfak yanıyor , tencereler kaynamıyor ' ' diyen İç ; li , ' ' Anayasa değişikliğiyle memurlara ve işç ; ilere para verilecek ' ' diye lafların empoze edildiğini , ancak bunun doğru olmadığını kaydetti .
MHP Eskişehir Milletvekili Beytullah Asil de ö ; nerinin lehinde yaptığı konuşmada , ü ; niversite ö ; ğrencilerinin , ' ' ekonomik anlamda girdi olarak gö ; rü ; ldü ; ğü ; nü ; ' ' ifade etti .
Ü ; niversite genç ; liğinin beslenme ve barınma ihtiyacının karşılanmadığını iddia eden Asil , yerleşkelerin dü ; zenli ve planlı yapılmadığını sö ; yledi .
AK Parti Van Milletvekili Kerem Altun ise ö ; nerinin aleyhindeki konuşmasında , yü ; ksek ö ; ğrenimi ve nitelik ve nicelik olarak desteklediklerini belirtti .
Eğitimi en ö ; nemli alanlardan birisi olarak belirlediklerini ve bu ç ; erç ; evede ç ; alışma yaptıklarını ifade eden Altun , 2002 yılında 7 , 5 milyar lira olan Milli Eğitim Bakanlığı bü ; tç ; esini , 2010 ' da 28 , 2 milyar liraya ç ; ıkardıklarını anlattı .
Kerem Altun , ü ; niversite ö ; ğrencilerine verilen kredi miktarını yü ; kselttiklerini ve yurtların kapasitelerini artırdıklarını kaydetti .
Konuşmaların ardından , yapılan oylamada , CHP ' nin grup ö ; nerisi kabul edilmedi .
TBMM Genel Kurulunda daha sonra Anayasa Değişikliği teklifinin 16 . maddesinin gö ; rü ; şmelerine geç ; ildi .
CHP ' Lİ BARATALI : SULTAN RECEP TAYYİP ERDOĞAN ANAYASASI KABUL EDİLİRSE , TÜ ; RKİYE , TOTALİTER REJİME DÖ ; NÜ ; ŞECEKTİR
TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin , askeri yargının gö ; rev alanını yeniden belirleyen 16 . maddesi ü ; zerinde gö ; rü ; şmeler devam ediyor .
Madde ü ; zerinde CHP Grubunun gö ; rü ; şlerini dile getiren İzmir Milletvekili Bü ; lent Baratalı , Tü ; rkiye ' de anayasaları , ' ' vesayet anayasaları ' ' olarak nitelendirdi ve anayasaların , gü ; cü ; elinde bulunduranlar tarafından yapıldığını sö ; yledi .
Anayasanın , her sorunu ç ; ö ; zeceğini sö ; ylemenin , sorunları basite indirgemek olduğunu ifade eden Baratalı , Anayasa değişikliklerinde konsensü ; s aranması gerektiğini belirtti . Baratalı , Gü ; ney Afrika ' da , anayasa yapma sü ; recinin 7 yıl sü ; rdü ; ğü ; nü ; ve vatandaşların sü ; rece 2 milyon ö ; nergeyle katıldığını anlattı .
Baratalı , ' ' Sultan Recep Tayyip Erdoğan anayasası kabul edilirse , Tü ; rkiye , totaliter rejime dö ; nü ; şecektir . Bu değişiklikle amaç ; ; totaliter rejim yolundaki engelleri kaldırmaktır ' ' gö ; rü ; şü ; nü ; savundu .
MHP Mersin Milletvekili Behiç ; Ç ; elik , uzlaşılmadan hazırlanan anayasa değişikliklerinin , kamu vicdanında ve hukuk normlarında kabul gö ; rmeyeceğini ifade etti .
Ç ; elik , ' ' lekeli aç ; ılım siyasetinin hayata geç ; irilmesine yol aç ; acak anayasa değişikliklerinin , ö ; ncelik sıralamasında aşağılara yer aldığını ' ' ö ; ne sü ; rerek , ü ; lke gü ; ndeminin , yoksulluk , yolsuzluk , aç ; lık , terö ; r ve ekonomik gerilemeler olduğunu vurguladı . Ç ; elik , ' ' Anayasa değişikliklerinden ziyade , insanları iş gü ; ç ; sahibi yapmanın , karınlarını doyurmanın , temel mesele olarak tartışılması daha anlamlıdır ' ' dedi .
' ' BÜ ; TÜ ; N OLARAK DEĞİŞTİRİLMESİ , Ö ; N KOŞULUMUZ ' '
BDP Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Binici , Almanya ' da sadece savaş zamanında askeri mahkemelerin kurulduğunu , Danimarka , Hollanda , Finlandiya ' da bu mahkemelerin olmadığını , 1993 ' te Ç ; ek Cumhuriyeti ' nde ise askeri mahkemelerin gö ; revlerini , sivil mahkemeye devrettiğini sö ; yledi .
Askeri mahkemelerin , sadece askeri personelin disiplin suç ; larına bakması gerektiğini , askeri gö ; rev tanımının geniş olduğunu belirten Binici , askeri suç ; ları tanımlayan maddenin kapsamının daraltılmasını istedi .
Binici , Anayasanın bir bü ; tü ; n olarak değiştirilmesinin , vazgeç ; ilmez ö ; n koşulları olduğunu dile getirdi .
Madde ü ; zerinde AK Parti Grubu adına sö ; z alan Kastamonu Milletvekili Hakkı Kö ; ylü ; , AİHM ' in , sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasından dolayı bir ç ; ok kararı bulunduğuna işaret etti . Kö ; ylü ; , Katılım Ortaklığı Belgelerinde de askeri mahkemelerinin yetkisinin , askeri personelin yargılanmasıyla sınırlanması isteminin olduğunu anlattı .
Kö ; ylü ; , AİHM kararları ve uluslararası sö ; zleşmeler dikkate alındığında , askeri mahkemelerin gö ; rev alanlarının daraltmasının aç ; ıkç ; a ortaya ç ; ıktığını vurguladı .
DSP Denizli Milletvekili Hasan Erç ; elebi de ordu ve yargının yıpratıldığını savunarak , ' ' Başka bir Tü ; rk ordusu ve yargısı yok ' ' dedi .
Madde ü ; zerinde gö ; rü ; şmeler devam ediyor .
TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin 16 . maddesi ü ; zerindeki gö ; rü ; şmeler sü ; rü ; yor .
MHP ' nin , madde ü ; zerinde gö ; rü ; şmelerin uzatılmasına yö ; nelik verdiği ö ; nergenin gerekç ; esinin okunmasının ardından , AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş , sö ; z konusu gerekç ; ede partilerine yö ; nelik hakaret iç ; eren ifadelerin bulunduğunu belirterek itiraz etti . Yerinden sö ; z alan AK Parti Grup Başkanvekili Suat Kılıç ; , ö ; nergenin gerekç ; esinde kullanılan dilin , temiz dil kavramı ile ö ; rtü ; şmediğini ifade etti . Gerekç ; enin , partilerine yö ; nelik hakaret iç ; erdiğini , bunun İç ; tü ; zü ; kle de bağdaşmadığını belirten Kılıç ; , bu ö ; nergelerin altında imzaları bulunan milletvekillerinin , İç ; tü ; zü ; ğü ; istismar ettiğini sö ; yledi .
MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır ise ö ; nergenin gerekç ; esinde hakaret iç ; eren ifade bulunmadığını belirtti .
' ' DİNLENME İMKANI VAR ' '
Daha sonra TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu , milletvekillerinin dinlenme sü ; releri ile ilgili bir soruyu yanıtladı . Kuzu , kamu kurumlarında gö ; rev yapan memurların toplam ç ; alışma saatleriyle kıyaslandığında , milletvekillerinin dinlenme iç ; in yeterli zamanı olduğunun gö ; rü ; leceğini sö ; yledi . Kuzu , ' ' Gece saat 3 ' te , 4 ' te enerjimiz yerinde olmalı ki kavga ediyoruz . Demek ki dinlenmeye ihtiyacımız yok ' ' dedi .
Milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Milli Savunma Bakanı Vecdi Gö ; nü ; l de askeri okullardan ç ; ıkarılan ö ; ğrencilerin tazminat konusuna değindi . Gö ; nü ; l , komisyondan geç ; en bir kanun tasarısı ile bu tazminatların yü ; zde 40 ' a kadar dü ; şü ; rü ; lmesinin ö ; ngö ; rü ; ldü ; ğü ; nü ; ifade etti .
Bakan Gö ; nü ; l , Anayasa değişikliği teklifinin Genel Kurula gelmeden ö ; nce Komisyondan geç ; tiğini hatırlatarak , Genelkurmay Başkanlığı temsilcilerinin de gö ; rü ; şlerinin alındığını ifade etti .
Gö ; nü ; l , başka bir soruyu yanıtlarken , suç ; unsuru taşıyan emir ve talimatlara ilişkin olarak şunları sö ; yledi :
' ' Anayasanın 137 . maddesinde kamu hizmetinde herhangi bir sıfat ile ç ; alışmakta olan kimsenin , ü ; stü ; nden aldığı suç ; teşkil eden emri hiç ; bir suretle yerine getiremeyeceği hü ; kü ; m altına alınmıştır . Maddenin son fıkrasında ise askeri hizmetlerin gö ; rü ; lmesi iç ; in kanunla gö ; sterilen istisnaların saklı olduğu belirtilmiştir . TSK İç ; Hizmetler Kanunu ' nun 14 . maddesinde ise astın amirine mutlak suretle itaate mecbur olduğu , aldığı emri vaktinde yapacağı , değiştiremeyeceği belirtilmiş , icradan doğan sorumluluğun emri verene ait olacağı hü ; kü ; m altına alınmıştır . Ceza hukukundaki ceza sorumluluğunu kaldıran nedenler incelendiğinde , emrin hukuka uygunluğunun denetlenmesinin kanun tarafından engellendiği hallerde , bu emrin yerine getirilmesinden , emri verenin sorumluğu olduğunun dü ; zenlendiği gö ; rü ; lecektir . Uluslararası mahkeme kararlarında da askeri mahkemelerin askeri disiplin nedeniyle muhafaza edildiği gö ; rü ; lmü ; ştü ; r . ' '
18 . 45 TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin 16 . maddesinin oylamasına geç ; ildi .
Teklifin 16 . maddesiyle , Anayasanın ' ' Askeri Yargı ' ' başlıklı 145 . maddesinde değişiklik yapılıyor . Askeri yargının gö ; rev alanı yeniden belirleniyor .
Buna gö ; re , askeri yargı , askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yü ; rü ; tü ; lecek . Askeri mahkemeler , asker kişiler tarafından işlenen askeri suç ; lar ile bunların asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve gö ; revleriyle ilgili olarak işledikleri suç ; lara ait davalara bakmakla gö ; revli olacak .
Devletin gü ; venliğine , anayasal dü ; zene ve dü ; zenin işleyişine karşı suç ; lara ait davalar her durumda adliye mahkemelerinde gö ; rü ; lecek .
Siviller , savaş hali dışında askeri mahkemelerde yargılanamayacak .
19 . 20 Anayasa değişikliği teklifinin 16 . maddesine 337 kabul , 70 ret oyu verildi .
TBMM Genel Kurulundaki gizli oylamaya 407 milletvekili katıldı . Oylamada 337 kabul , 70 ret oy kullanıldı .
Teklifin 16 . maddesiyle , Anayasanın ' ' Askeri Yargı ' ' başlıklı 145 . maddesinde değişiklik yapılıyor . Askeri yargının gö ; rev alanı yeniden belirleniyor .
Buna gö ; re , askeri yargı , askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yü ; rü ; tü ; lecek . Askeri mahkemeler , asker kişiler tarafından işlenen askeri suç ; lar ile bunların asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve gö ; revleriyle ilgili olarak işledikleri suç ; lara ait davalara bakmakla gö ; revli olacak .
Devletin gü ; venliğine , anayasal dü ; zene ve dü ; zenin işleyişine karşı suç ; lara ait davalar her durumda adliye mahkemelerinde gö ; rü ; lecek .
Siviller , savaş hali dışında askeri mahkemelerde yargılanamayacak .
17 . MADDE GÖ ; RÜ ; ŞÜ ; LMESİNE GEÇ ; İLDİ
TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin , Anayasa Mahkemesinin yapısına ilişkin dü ; zenlemeler iç ; eren 17 . maddesinin gö ; rü ; şmelerine başlandı .
Genel Kurulda , 16 . maddenin oylamasının ardından yarım saat yemek arası verildi .
Aranın ardından , Anayasada , Anayasa Mahkemesinin kuruluşunu dü ; zenleyen 146 . maddede değişiklik yapan 17 . maddenin gö ; rü ; şmelerine geç ; ildi .
Madde , 11 asıl 4 yedek ü ; yeli olan Anayasa Mahkemesinin asıl ü ; ye sayısını , 17 ' ye ç ; ıkartıyor .
17 . MADDENİN GİZLİ OYLAMASI
TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin 17 . maddesinin gizli oylamasına geç ; ildi .
Teklifin 17 . maddesinde , Anayasa Mahkemesinin kuruluşunu dü ; zenleyen 146 . maddede değişiklik ö ; ngö ; rü ; lü ; yor .
Buna gö ; re , halen 11 asıl 4 yedek ü ; yeli olan Anayasa Mahkemesi , 17 asıl ü ; yeden oluşacak . TBMM , 2 ü ; yeyi , Sayıştay Genel Kurulunun gö ; sterdiği 3 ' er aday arasından ; 1 ü ; yeyi baro başkanlarının avukatlar arasından gö ; stereceği 3 aday arasından gizli oylamayla seç ; ecek .
Cumhurbaşkanı ; 3 ü ; yeyi Yargıtay , 2 ü ; yeyi Danıştay , 1 ü ; yeyi Askeri Yargıtay , 1 ü ; yeyi Askeri Yü ; ksek İdare Mahkemesince gö ; sterilecek 3 ' er aday iç ; inden ; en az ikisi hukukç ; u olmak ü ; zre 3 ü ; yeyi ise YÖ ; K ' ü ; n kendi ü ; yesi olmayan yü ; ksek ö ; ğretim kurumları ö ; ğretim ü ; yeleri arasından gö ; stereceği 3 ' er aday iç ; inden seç ; ecek . Cumhurbaşkanı , 4 ü ; yeyi de ü ; st kademe yö ; neticileri , serbest avukatlar , 1 . sınıf hakim ve savcılar ile en az 5 yıl raportö ; rlü ; k yapmış Anayasa Mahkemesi raportö ; rleri arasından seç ; ecek .
Teklifte , ilgili yü ; ksek yargı organları ile barolardan Anayasa Mahkemesi ü ; yeliğine aday gö ; sterilecek kişilerin seç ; im sü ; recine ilişkin dü ; zenlemeler de yer alıyor .
Anayasa Mahkemesi ü ; yeleri arasından , gizli oyla ve ü ; ye tamsayısının salt ç ; oğunluğu ile 4 yıl iç ; in bir başkan ve iki başkanvekili seç ; ilecek . Gö ; rev sü ; resi bitenler yeniden seç ; ilebilecek .
Anayasa Mahkemesi ü ; yeliğiyle ilgili olarak Yargıtay , Danıştay , Askeri Yargıtay , Askeri Yü ; ksek İdare Mahkemesi ve Sayıştay genel kurullarınca yapılacak aday gö ; sterme seç ; imlerinde uygulanacak temel prensipler , YÖ ; K Genel Kurulu tarafından yapılacak aday gö ; sterme seç ; imlerinde de uygulanacak .
00 . 30 17 . Maddenin oy kullanma sü ; resi sona erdi . Madde ile ilgili oy sayımı yapılıyor .
00 . 45 OYLAMA SONUCU
Anayasa değişikliği teklifinin 17 . maddesine 331 kabul , 72 ret oyu verildi .
TBMM Genel Kurulundaki gizli oylamaya 407 milletvekili katıldı . Oylamada 331 kabul , 72 ret oyu kullanıldı . 2 oy boş ç ; ıkarken , 2 oy da geç ; ersiz sayıldı .
Maddeyle , Anayasa Mahkemesinin kuruluşunu dü ; zenleyen 146 . maddede değişiklik ö ; ngö ; rü ; lü ; yor .
Buna gö ; re , halen 11 asıl 4 yedek ü ; yeli olan Anayasa Mahkemesi , 17 asıl ü ; yeden oluşacak . TBMM , 2 ü ; yeyi , Sayıştay Genel Kurulunun gö ; sterdiği 3 ' er aday arasından ; 1 ü ; yeyi baro başkanlarının avukatlar arasından gö ; stereceği 3 aday arasından gizli oylamayla seç ; ecek .
Cumhurbaşkanı ; 3 ü ; yeyi Yargıtay , 2 ü ; yeyi Danıştay , 1 ü ; yeyi Askeri Yargıtay , 1 ü ; yeyi Askeri Yü ; ksek İdare Mahkemesince gö ; sterilecek 3 ' er aday iç ; inden ; en az ikisi hukukç ; u olmak ü ; zre 3 ü ; yeyi ise YÖ ; K ' ü ; n kendi ü ; yesi olmayan yü ; ksek ö ; ğretim kurumları ö ; ğretim ü ; yeleri arasından gö ; stereceği 3 ' er aday iç ; inden seç ; ecek . Cumhurbaşkanı , 4 ü ; yeyi de ü ; st kademe yö ; neticileri , serbest avukatlar , 1 . sınıf hakim ve savcılar ile en az 5 yıl raportö ; rlü ; k yapmış Anayasa Mahkemesi raportö ; rleri arasından seç ; ecek .
Teklifte , ilgili yü ; ksek yargı organları ile barolardan Anayasa Mahkemesi ü ; yeliğine aday gö ; sterilecek kişilerin seç ; im sü ; recine ilişkin dü ; zenlemeler de yer alıyor .
Anayasa Mahkemesi ü ; yeleri arasından , gizli oyla ve ü ; ye tamsayısının salt ç ; oğunluğu ile 4 yıl iç ; in bir başkan ve iki başkanvekili seç ; ilecek . Gö ; rev sü ; resi bitenler yeniden seç ; ilebilecek .
Anayasa Mahkemesi ü ; yeliğiyle ilgili olarak Yargıtay , Danıştay , Askeri Yargıtay , Askeri Yü ; ksek İdare Mahkemesi ve Sayıştay genel kurullarınca yapılacak aday gö ; sterme seç ; imlerinde uygulanacak temel prensipler , YÖ ; K Genel Kurulu tarafından yapılacak aday gö ; sterme seç ; imlerinde de uygulanacak .
ANAYASA MAHKEMESİ Ü ; YELERİNİN GÖ ; REV SÜ ; RELERİNE İLİŞKİN 18 . MADDESİNİN GÖ ; RÜ ; ŞMELERİNE BAŞLANDI
TBMM Genel Kurulunda , Anayasa değişikliği teklifinin , Anayasa Mahkemesi ü ; yelerinin gö ; rev sü ; relerine ilişkin 18 . maddesinin gö ; rü ; şmelerine başlandı .
Genel Kurul , bugü ; n gü ; ndemindeki son madde olan 18 . maddeyi gö ; rü ; şerek , oylayacak .
Madde , Anayasa Mahkemesi ü ; yelerinin gö ; rev sü ; resine limit getiriyor . Ü ; yeler , 12 yıl iç ; in seç ; ilecek . Bir kişi 2 defa ü ; yeliğe seç ; ilemeyecek . 12 yıldan ö ; nce yaş sınırını dolduran ü ; ye emekliye ayrılacak .
03 . 15 18 . Madde iç ; in 70 ret oyuna karşılık 335 kabul oyu verildi .
Meclis Genel kurulu bugü ; n sabah 11 . 30 ' da ç ; alışmalarına başlamak ü ; zere gö ; rü ; şmelere son verildi .