Ardahan'da Nadir Bitkilerin Korunması Projesi

Doğal Hayatı Koruma vakfı proje sorumlusu Sezgin Esen, İHA muhabirine yapmış olduğu açıklamada, Doğal Hayatı Koruma Derneği, il çevre Orman müdürlüğü, Yalova Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi ve Artvin Orman Fakültesi İşbirliği ve BTC desteği ile yürüttükleri projeye Temmuz 2007 de başlandığını ve çalışmaların Aralık 2010 yılına kadar devam edeceğini söyledi.
Proje kapsamında Ardahan'a özgü 5 nadir endemik tür (Şerit Çiçeği, Kafkas zambağı, Artvin zambağı, Filbahri ve Çıldır zambağı) belirlendiğini bunların ilk önce döküm çalışması ile risk durumları, yetişme ortamları ve varlık yoğunluklarının saptandığını daha sonra bu türlerin doğal yayılış alanlarından alınan tohum, soğan ve çeliklerle İl Çevre ve Orman Müdürlüğü'nün Güzçimeni köyü fidanlık sahasında kurulan üretim alanında üretim teknikleri belirlenerek üretimleri başarılı bir şekilde gerçekleştirildiğini açıkladı.
Esen doğada sınırlı sayıda bulunan bu türlerin üretiminde başarı sağlanmasının ardından popülasyon yoğunluklarının artırılmasına yönelik ekim çalışmalarının gerçekleştirildiğini ve ilk olarak ta 12 Ekimde Posof'ta 40 adet Filbahri ve 200 adet Kafkas zambağı, 13 Ekimde 20 adet Artvin zambağı Bağdeşen köyü Bülbülan yaylası yakınlarında toprakla buluşturulmuştur dedi. Daha sonra 26 Ekimde 930 adet Şerit çiçeği Bağdeşen köyü Kinzi Kalesi yakınlarında toprakla buluşturulduğunu ve en son olarak ta 30 Ekim tarihinde Aktaş gölü kıyısında 200 adet Çıldır zambağının ekimi tamamlandığını söyledi.
Esen, Bern sözleşmesi ile ülkemizin korumayı taahhüt ettiği (şerit çiçeği), bilinen tek yayılış alanının Posof ilçesi olduğu bilinen (Kafkas Filbahrisi yâda Duğur gülü) adını Çıldır ilçesinden alan Çıldır zambağı, bir zamanlar Ardahan coğrafyasında yayılış imkânı bulup daha sonra bulunamayan ve şimdi bu ekimler sayesinde tekrar bu coğrafyada çiçek açma şansı bulan Artvin zambağı ve Ardahan'ın simgesi seçilen Kafkas zambağının doğal ortamlarında birkaç yüzle ifade edilen sayılar ile yaşama şansı bulurlarken şimdi ise yapılan bu çalışmalar ile azda olsa sayılarını arttırabilmek ve en önemlisi Ardahan'ın birer değeri olan bu türlerin korunmasına yönelik bir farkındalık oluşturarak gelecek nesillere bu değerleri koruyarak aktarmak adına yapılan çalışmaların büyük öneminin olduğunu kaydetti.
Esen türlerin çoğaltılarak doğaya kazandırılması çok büyük bir olay olsa da bu türlerin korunması için yeterli olmadığını bizim olduğu kadar gelecek nesillerinde olan bu türlerin sahiplenilmesi, ilgili kurumlar ve halk tarafından korunmasıyla ancak gerçek bir korumadan söz edebiliriz. Bunun için öncelikli olarak bu türlerin ve diğer değerlerin farkındalıkların oluşması gerektiğini ve bu farkındalığın oluşabilmesi için proje kapsamında 4 kez çalıştay yapılarak yerel yöneticiler ve halka Ardahan ve Ardahan'ın sahip olduğu bu değerler hakkında konferans vererek vatandaşları bilgilendirdiklerini kaydetti. Esen il çevre ve orman müdürlüğü ile ''Karlı Yaylaların saklı bahçesi Ardahan'ın doğal bitkileri'' adı verilen resimli kitaptan 2000 adet bastırıldığını ve dağıtıldığını söyledi.
Esen, bitkilerin toprakla buluşturulması esnasında Ardahan Üniversitesinden gönüllü öğrencilerin katılımı sağlandığı ve bu şekilde yaklaşık 100 öğrenciye ulaşarak bu ekimler sırasındaki aktivitelerle öğrencilere adeta bir doğa eğitimi verilmiş ve öğrencilerdeki gelişen farkındalık aktivite öncesi ve sonrasında yapılan anketle ölçülerek tespit edildiğini kaydetti.