Çin törpü yaptı, kâr satışı kısa sürdü

SILA ÖZÇELİK

Kur savaşının en iddialı iki oyuncusu Çin ile Brezilya’dan salı günü gelen salvolar, aşırı bol küresel likidite ile şişen emtia ve hisse senedi balonuna oynayan yatırımcılara yaradı. Brezilya’nın iki hafta geçmeden yabancı sermaye girişine vergiyi bir kez daha arttırarak yüzde 6’ya çıkarması, Çin Merkez Bankası’nın (PBOC) ise 3 yıl aradan sonra hiç beklenmedik şekilde faiz artırımına gitmesi küresel piyasalara ‘kâr satışı molası’ verdirdi.
PBOC’nin Salı günü faiz arttırımının küresel ekonominin yeni motoru Çin’in büyümesini yavaşlatacağı endişeleri ile yaşanan satışların ardından İMKB 100 endeksi güne kan kaybı ile uyandı. Asya borsaları ise yüzde 1’in üzerinde eksiden kapanarak iki haftanın en düşük seviyesine geriledi. MSCI Dünya Endeksi ise yüzde 1,5 kan kaybetti. Ancak satış baskısı kısa sürdü. 

İMKB son anda eksiye geçti
ABD Merkez Bankası’nın (FED) dün açıklanan ekonomik görünüm raporu “Bej Kitap” öncesi parasal gevşeme planları tekrar gündeme oturdu. FED’in 1 trilyon dolarlık yeni tahvil alımına giderek yeni likitide dalgası yaratacağı beklentisi ile Avrupa artıya döndü. ABD borsaları Yahoo ve Boeing’in iyi bilançoları ile yukarıda açıldı. Lira/dolar paritesi 1,4250’nin altına düştü. Ancak İMKB 100 son dakikada günü yüzde 0,68 düşüşle kapattı. Bir anlamda Çin’in faiz artırımı kar realizasyonu için fırsat kollayan küresel kurnaz yatırımcıya yaradı. Ancak, önümüzdeki dönem kâr satışlarına daha fazla gebe gibi görünüyor. Çünkü ABD kasım ayı merkez bankası (FED) toplantısından yeni tahvil alımları yönünde çıkması beklenen karar piyasaları daha fazla paraya boğacak. Bu da yeniden şişen varlıklarda Çin’in neden olduğuna benzer düzeltmeleri beraberinde getirebilir. 

Satış dalgaları yolda 
Uzmanlara göre Çin’in hamlesi gibi beklenmedik gelişmeler önümüzdeki dönemde piyasalarda daha fazla kâr satışlarına neden olabilir. Yatırımcılar ‘boğa’ trendinde olsa da küresel para politikalarındaki en ufak gelişmeyi tıpkı Çin’de olduğu gibi atlamayacak. Heleki ABD’nin dün açıklanan Bej Kitap raporunda vurgu yapılan güçsüz büyüme üzerine FED’in yeni kantitatif gevşeme programı için kolları sıvayacağı düşünülürse önümüzdeki dönem varlık fiyatlarını daha da şişirecek yeni bir bol likidite dalgası yola çıkacak. Avrupa Merkez Bankası’na da üyeleri tarafından tahvil alımlarına devam etmesi yönündeki baskılar başarılı olursa, Avrupa da paranın kemerlerini kısa vadede sıkacak gibi görünmüyor. Yeniden bollaşan likidite ortamında ise yatırımcı bulduğu ilk fırsatta satışa giderek kârını realize etmeye bakacak. 

Bol kredi dağıttı 
Çin’de son iki yıl içinde MI tipi para arzı yüzde 56, M2 tipi para arzı yüzde 53 arttı. Soğutma çabalarına rağmen iki oran da yıllık bazda yüzde 20’den fazla büyüdü. 2009’da bankalar 10 trilyon yuana yakın yeni kredi çıkardı. Bu yıl ise Çinli bankaların 8 trilyon yuan kredi vermeleri bekleniyor.