Avrupa'ya inanan yok

Yapılan araştırmalara göre Avrupa Birliği ülkelerinin hazırladığı verilere olan güvenin yok olduğu tespit edildi.

Avrupa Birliği maliye bakanları, geçtiğimiz günlerde oynanmış istatistiklerle yıllardır kendilerini kandıran Yunanistan'ı uyarmıştı. İngiliz Financial Times gazetesinin anketine göre Amerika, Fransa, Almanya ve İtalya'da kamu kuruluşlarının yayınladıkları verilere güven kalmadı. İngiltere'de ise insanların sadece yüzde 9'u istatistiklere siyasi müdahale olmadığına inanıyor.

Küresel krizde ekonomisi büyük yara alan Yunanistan, üyesi olduğu Avrupa Birliği'ni üzerinde oynadığı istatistiklerle yanıltınca yeni bir tartışma başladı. Brüksel, Atina'dan Maliye Bakanlığı'na bağlı İstatistik Ofisi NSSG'yi tamamen bağımsız hale getirmesini isterken, uzmanlar resmi veriler üzerindeki gölgenin bu şekilde de giderilemeyeceğini belirtiyor. Komşudaki istatistik krizi daha önce Brezilya'da yaşanan enflasyon rakamlarına devlet müdahalesinin benzeri olarak görülüyor. Brezilya, skandalın ortaya çıkmasından sonra enflasyon verilerinin tespit ve açıklama görevini özel bir kuruluşa devretmek zorunda kalmıştı. İngiliz Financial Times gazetesinin son anketi de kamu kuruluşlarının yayınladıkları ekonomik verilere sokaktaki insanın güveninin kalmadığını gösteriyor. Ankete İngiltere'den katılanların sadece yüzde 9'u istatistiklere siyasi müdahale olmadığına inandığını kaydetti. Amerika, Fransa, Almanya, İspanya ve İtalya'da da halkın rakamlara itimadı yok.

İstatistik ofisini özerk bir kuruma dönüştürme sözü veren Yunanistan, AB istatistik kurumu Eurostat'ı ikna etmiş görünmüyor. Eurostat, hükümetlerin rakamlara karışmaması için üye ülkelerin istatistik ofislerini denetleme yetkisi de istiyor. Ekonomik verilerin siyasi müdahalelere açık olduğu tartışması zaman zaman ülkemizde de yapılıyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) eski başkanlarından Sıddık Ensari, görev yaptığı 1996-1998 döneminde yüksek çıkan enflasyon rakamlarından dolayı siyasilerden ikaz aldığını, buna rağmen müdahaleye izin vermediğini kaydediyor. Ensari'ye göre, istatistik kurumlarının bu tür şaibelerden uzak kalması için idari özerklikten ziyade bilimsel özerklik tesis edilmeli.

Yunanistan'a özerklik şartı koyan AB ülkelerinin istatistik ofislerinden sadece ikisi tamamen bağımsız kuruluş olarak faaliyet gösteriyor. Diğer ülkelerde ise ilgili bakanlıklara bağlı olan ofisler, istatistik hazırlamada bilimsel ve metodolojik açıdan bağımsız. Eski TÜİK başkanı Doç. Dr. Mehmet Akif Bakır, Avrupa'daki bu yapıya işaret edip idari özerkliğin şart olmadığı görüşünde. Bakır, "Her ne kadar bu ofisler idari açıdan bağımlı olsalar da gerekli düzenlemelerle hükümet müdahalelerine karşı güçlü durabilmeleri sağlanmış." diyor. Ekonomist Mahfi Eğilmez ise bağımsız kurumlar listesinin en başında kamu istatistik kurumlarının bulunması gerektiğini söylüyor. Eğilmez, "Toplumda istatistiklere olan güvensizlik bu şekilde aşılabilir." diyor.