İran'ın 'Azeri açılımı' vizeyle birlikte geldi

İran bakanlar kurulu Azerbaycan ile şu ana kadar uygulanan vize rejiminin tek taraflı olarak kaldırılmasını kabul etti.

Bakanlar kurulunun dışişleri bakanı Muttaki'nin teklifi ile aldığı ve İran devlet başka yardımcısı Muhemmed Rıza Rahimi tarafından onaylanan karara göre, İran'a giriş sırasında Azerbaycan Cumhuriyeti uyruklularından (Nehçivan dahil) vize istenmeyecek.

İran dışişleri bakanı Mottaki geçen hafta İran'da bir basın toplantısı düzenleyerek Türkiye ile vize rejiminin kaldırıldığını, Azerbaycan ile de benzer bir adımın atılacağını açıklamıştı.

Bakü İran'ın bu adımı konusunda şu ana kadar bir açıklama yapmadı. Musavat gazetesinin haberine göre bakanlar kurulu ve dışişleri bakanlığı yetkilileri bu konuda kendilerine henüz resmi bir bilgi ulaşmadığı için açıklama yapamayacaklarını ifade ettiler.

"AZERİ AÇILIMI"

Azeri uzmanlar son dönemde bölgedeki jeopolitik gelişmelerde yaşanan hareketliliğe dikkat çekiyor ve İran'ın bu önemli adımının arkasında ileriye dönük hesapların olduğunu savunuyor. Azerbaycan'ın İran eski elçisi Elyar Seferli bu adımın çok önemli sonuçlar doğuracağını ve İran -Azerbaycan ilişkilerinin geliştirilmesi için bir an önce Azerbaycan iktidarının da İran'a vizeyi kaldırması gerektiğini ifade ediyor.

Özellikle de Azerbaycan'ın Nahçivan bölgesi açısından vize rejiminin kaldırılması büyük önem arzediyor.Birinci Karabağ savaşı ile beraber Azerbaycan'dan tecrid olan Nahçivan'a şimdiye kadar sadece havayolları ile ulaşmak mümkün olmaktaydı. Son dönemde İran üzerinden otobüs seferleri yapılmağa başlasa da, ülkenin diğer bölgelerindeki Azerilerin vize alma zorunluluğu olması ve Nahçivan'da bulunanların belli bir süre için İran üzerinden Azerbaycan'a geçebilmesi sorunun devam etmesi anlamına gelmekteydi.

Öte yandan, Türkiye'nin "Kürt açılımına" paralel olarak İran'ın "Azeri açılımına" gitmesi her iki ülkenin en önemli iç sorununu çözme çabası olarak da değerlendiriliyor.

İRAN AZERİLERİ

Etnik bir mozaik olan ve 90 dil ve lehçe konuşulan İran'daki "Güney Azerbaycan Türkleri", yerleştikleri coğrafyanın büyüklüğü, ülkenin siyasi hayatındaki etkinlikleri, nüfuslarının yoğunluğu ve İran tarihinin dönemeçlerindeki belirleyici rolleri nedeniyle ayrıcalıklı bir konumda..

25-30 milyon nüfuslarıyla, Farslarla birlikte İran'ın en güçlü topluluğu olan Azeri Türkleri, 1979 İran İslam devriminin ardından İran'da yükselen etnik milliyetçilikten olumsuz yönde etkilendi. Zamanla İran Azerileri arasında Türk ve Azerbaycan kimliği çerçevesinde yeni bir siyasi arayış doğdu.

Azerbaycan'la İran rejimi ve özellikle Ahmedinejad arasında da ciddi sorunlar vardı. Bu sorunun temelinde 2006 Mayıs ayında Türklere hakaret eden karikatür ve sonrasında yaşananlar; Ahmedinejad'ın hakaret edenleri cezalandırmak yerine Azerbaycan Türklerinin itirazlarını kanlı şekilde bastırması bulunmaktaydı.