GRAFİKLİ - 'Gıda'Enflasyonun İştahını Açtı
Enflasyon sepeti içerisinde gıda ve alkolsüz içeceklerin ağırlığının yüzde 24,25 olmasına karşılık, nisan itibarıyla Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık değişiminin yüzde 44,4'ü gıda ve alkolsüz içecekler grubundan kaynaklandı. Nisan ayındaki yüzde 7,91'lik enflasyona, fiyatları son dönemde artış gösteren gıda grubunun katkısı 3,51 puan oldu.
Son dönemde artış gösteren enflasyonun "baş sorumlusu" olarak öne çıkan gıda grubunun, enflasyon sepeti üzerindeki ağırlığı 2015 için yüzde 24,25 olarak belirlendi.
TÜFE'deki artış nisan itibarıyla yıllık yüzde 7,91 olarak gerçekleşirken, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda ise bu oran yüzde 14,36 oldu. Söz konusu grubun yıllık tüketici enflasyonuna katkısı ise 3,51 puan olarak gerçekleşti. Böylelikle nisan itibarıyla yıllık enflasyonun yüzde 44,4'ü gıda ve alkolsüz içecekler grubundan kaynaklandı.
TÜFE'deki madde ağırlıklarına bakıldığında da ekmeğin tüketici sepetinde yüzde 2,6 ağırlığı bulunuyor. Dana etinin tüketici sepeti içerisindeki ağırlığı ise yüzde 2'yi bulurken, bunu yüzde 0,93 ile tavuk eti, yüzde 0,84 ile beyaz peynir, yüzde 0,70 ile koyun eti, yüzde 0,63 ile ayçiçek yağı izliyor. Patatesin ağırlığı ise yüzde 0,47'yi buluyor.
- Komite, enflasyonun düşürülmesine katkı sağlayacak
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Bakanlar Kuruluna yaptığı son sunumda (27 Nisan 2015), enflasyondaki düşüşün devam etmesi için ihtiyatlı para ve maliye politikalarının sürmesi ve gıda arzına ilişkin önlemlerin devreye girmesinin gerektiğini ifade etti.
Gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin ve oynaklığın TÜFE enflasyonunu olumsuz yönde etkilediğine dikkati çeken Başçı, yılın ikinci yarısında gıda fiyatlarında kısmi bir düzeltme olmasının muhtemel olduğunu belirtti.
Merkez Bankası'nın son açıklanan Enflasyon Raporu'nda (30 Nisan 2015) da gıda enflasyonunun yılın ilk çeyreğinde yüksek seyrinin, tüketici enflasyonundaki düşüşü geciktiren en temel gelişme olduğuna işaret edildi. Yılın ilk çeyreğinde çekirdek enflasyon göstergelerinde yaşanan belirgin iyileşmeye rağmen gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin enflasyondaki düşüş sürecini sınırladığı ifade edilen raporda, hava koşullarının arzı destekleyici yönde olması ve alınabilecek politika tedbirlerinin katkısı ile gıda enflasyonunda önemli bir düşüş alanı bulunduğu, Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi'nin alınmasını önerebileceği önlemlerin gıda enflasyonunun düşürülmesine katkı sağlayabileceği kaydedildi.
Raporda, para politikasındaki temkinli duruşun sürdüğü ve gıda enflasyonunun geçmiş yıllar ortalamasına döndüğü bir görünüm altında tüketici enflasyonundaki yavaşlamanın yılın ikinci yarısında devam edeceğinin tahmin edildiği vurgulanarak, bununla birlikte gıda fiyatlarının enflasyon görünümü üzerinde yukarı yönlü risk oluşturmaya devam ettiği bildirildi.
Baz senaryoya göre, gıda enflasyonundaki yüksek seyrin kısa vadede devam etmesi beklense de yaz aylarında yeni sezon ürünlerinin pazara girmesiyle birlikte gıda fiyatlarında kayda değer bir düzeltme yaşanmasının beklendiği kaydedildi.
- TCMB'den patates fiyatına vurgu
Merkez Bankasının nisan ayı fiyat gelişmeleri raporunda da gıda fiyatlarındaki yukarı yönlü seyrin sürdüğü hatırlatıldı. Raporda, "Bu dönemde aşırı yağış, sel ve don olayları özellikle sera ve açıkta yetişen bazı sebze ürünlerinin arzını olumsuz yönde etkiledi. Nisan ayı özelinde (mevsimsel etkilerden arındırılmış verilerle) taze meyve-sebze fiyatlarındaki artışlar sürmüş, kırmızı ette ise aylık fiyat artışları hız kesmekle birlikte devam etti. Patates fiyatlarındaki yükseliş eğilimi bu dönemde daha da güçlendi, bu üründe ilk dört aydaki fiyat artışı yüzde 80'lere yaklaştı. İşlenmiş gıda grubunda ise buğday fiyatlarında son aylarda izlenen yatay seyre bağlı olarak ekmek ve tahıl ürünleri grubu fiyat artışları zayıf seyretti. Diğer taraftan, ekmek ve tahıl dışı işlenmiş gıda grubundaki nispeten yüksek aylık fiyat artışları grup geneline yayılarak sürdü" ifadelerine yer verildi. Raporda, bu çerçevede tüketim sepetinin yaklaşık yüzde 30'unu oluşturan gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonunun yüzde 14,31'e ulaştığı, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonunun ise yüzde 5,13 olduğu belirtildi.
- Gıda komitesi 2 toplantı gerçekleştirdi
Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi, 9 Aralık 2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Başbakanlık genelgesi ile kuruldu.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında, Ekonomi, Gümrük ve Ticaret, Kalkınma ve Maliye Bakanlıklarının müsteşarları, Hazine Müsteşarı, Merkez Bankası Başkanı ve Türkiye İstatistik Kurumu Başkanının katılımıyla oluşturulan komite, üç ayda bir veya gerektiğinde başkan veya üyelerden birisinin talebi üzerine en geç bir hafta içerisinde toplanacak ve görev alanı ile ilgili konuları görüşerek Ekonomi Koordinasyon Kuruluna raporlayacak.
Komite, gıda ve tarım ürünlerinin kısa ve uzun vadeli arz-talep, ihracat-ithalat ve üretim-tüketim değişimleri ile bu değişimlerin ve dağıtım zincirindeki gelişmelerin fiyatlara olası etkilerini izlemeyi ve değerlendirmeyi, gerekli görülmesi halinde, alınacak tedbirlere ve uygulanacak politikalara ilişkin önerilerde bulunmayı amaçlıyor.
Komite ilk toplantısını 26 Aralık 2014'te, ikincisini de 7 Nisan 2015'te gerçekleştirdi. Komitenin rutin olarak 3 ay sonra, temmuzda yeniden toplanması bekleniyor.