Ortadoğu’nun Kırılma Noktası: Türkiye–İsrail Geriliminin Suriye Boyutu

Ortadoğu'da son dönemde yaşanan gelişmeler, Türkiye ile İsrail arasında Suriye sahasında doğrudan bir karşılaşma ihtimalini gündeme taşıyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı hedef alan açıklamaları ve İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz'ın Türkiye'ye yönelik sözleri, iki ülke arasında tansiyonun yükseldiğini gösteriyor.

Türkiye, İran'a Benzemez

İsrail bugüne kadar Lübnan, Suriye, Irak ve İran dahil olmak üzere bölgedeki birçok ülkenin sınırlarına girerek operasyonlar düzenledi. Bu operasyonların ortak noktası, İsrail'in güvenlik gerekçesiyle “önleyici saldırı” doktrinini benimsemesiydi. Ancak Türkiye'nin bu listeye eklenme ihtimali, Ortadoğu denklemi açısından çok daha farklı bir sonuç doğurur.

Türkiye, yalnızca bölgesel bir aktör değil; NATO üyesi, güçlü kara, hava ve deniz kuvvetlerine sahip bir ülke. Aynı zamanda İstail ile sınırdaş. Türkiye, İsrail ile hem Suriye üzerinden sınırdaş hem de deniz üzerinden. Dolayısıyla olası bir sürtüşme yalnızca birkaç füze atışına indirgenemez; deniz unsurları, hava operasyonları ve kara gücü üzerinden çok boyutlu bir çatışma senaryosuna dönüşebilir. Bu da sürecin birkaç günle sınırlı kalmayacağını, bölgesel dengeleri değiştirecek bir kırılmaya yol açabileceğini gösteriyor. Ve Türkiye'nin tarihine bakarsak savaşları bitirmeden durmayacağını da biliriz.

Tabut Köşesi: Suriye

Türkiye ile İsrail'in karşı karşıya gelme ihtimalinin en muhtemel sahnesi Suriye. Çünkü hem Türkiye'nin sınır güvenliği gerekçesiyle bölgede üsleri ve askeri varlığı bulunuyor, hem de İsrail özellikle Golan Tepeleri üzerinden Suriye içinde operasyonlarını sürdürüyor.

Bu tabloda, Suriye topraklarında bir Türk üssünün hedef alınması ya da İsrail hedeflerinin Türkiye tarafından karşılık görmesi, iki ülke ilişkilerini hızla çatışma zeminine taşıyabilir. Benzer senaryolar geçmişte ABD–İran veya İsrail–Hizbullah arasında yaşansa da, Türkiye'nin aktör olarak devreye girmesi bölgesel dengeyi çok daha geniş ölçekte etkiler.

Olası Sonuçlar
1. Askeri Boyut: Türkiye ile İsrail arasında doğrudan bir askeri karşılaşma, bölgedeki diğer aktörleri (ABD, Rusya, İran) de sahaya çeker. Bu, sınırlı bir çatışmadan ziyade daha geniş kapsamlı bir güvenlik krizine dönüşebilir.
2. Diplomatik Boyut: NATO üyeliği nedeniyle Türkiye'nin çatışmaya sürüklenmesi, Batı başkentlerinde farklı tepkilere yol açar. İsrail'in ABD desteğini alması muhtemel, ancak Avrupa ülkelerinin tutumu daha temkinli olabilir.
3. Ekonomik Boyut: Doğu Akdeniz'de enerji projeleri, deniz ticaret yolları ve bölgesel işbirliği girişimleri doğrudan etkilenir. Bu durum yalnızca Türkiye ve İsrail'i değil, Yunanistan, Mısır ve Kıbrıs Rum Yönetimi gibi aktörleri de sürecin parçası haline getirir.

Kudüs'ün Umudu: Türkiye

Türkiye ile İsrail arasında Suriye merkezli bir gerilim ihtimali, bölgeyi yeni bir kırılma noktasına taşıyabilir. İsrail'in geçmişte farklı ülkelerde uyguladığı taktikler, Türkiye söz konusu olduğunda aynı sonuçları vermeyecektir. Çünkü Türkiye'nin hem askeri kapasitesi hem de diplomatik konumu, böyle bir senaryoyu çok daha karmaşık hale getirir.

Bu nedenle önümüzdeki dönemde Ankara ve Tel Aviv arasındaki açıklamaların, yalnızca diplomatik restleşme mi yoksa sahada gerçek bir karşılaşmaya hazırlık mı olduğu, bölgedeki en kritik sorulardan biri olmaya devam edecek. Ama şunu söylemek isterim ki yıllardan beri takip ettiğimiz Recep Tayyip Erdoğan'ı birazcık tanımışsak, Netanyahu'nun bu sözlerini ne unutacak biri ne de Kudüs'ü onların eline bırakacak biri. Bizler Tayyip Erdoğan'ın Kudüs'te namaz kılmasına şahit olacağız.