Keçilerin Küpe Davasi 5 Yil Sürdü, Yüksek Mahkeme Bakanligi Hakli Buldu

Bursa’nin Iznik ilçesindeki çiftliginde keçi yetistiriciligi yapan Ahmet Bülent Üçok, kayit altina almak için yapilan küpe uygulamasinin hayvanlara zarar verdigi gerekçesiyle Tarim ve Orman Bakanligi’na dava açti. Küpe takilan küçükbas hayvanlarin otlatma sirasinda çali ve dallara takilarak kulaklarinin yirtilmasina varan sonuçlar olusturdugunu hatirlatan Üçok, küpe yerine baska bir alternatif uygulanmasi gerektigini söyledi.

Tarim ve Orman Bakanligi, açilan davada uygulamanin Avrupa Birligi standartlarina uygun oldugunu savunurken 5 yil sonra gelen Danistay 10. dairesi kararinda, bakanlik hakli bulunarak dava reddedildi. Türkiye’de yapilan hayvanciliginin Avrupa’dakinden farkli oldugunu kaydeden Üçok, Türkiye’deki hayvanlarin merada otlatildigi, Avrupa’da ise kapali alanlarda yetistirildigi belirtti.

Türkiye’deki hayvanlarin otlatma sirasinda küpelerini çesitli etkenlerle bir yerlere sikistirarak çikmaya çalistiklarinda ise yaralandigini savunan Üçok, Avrupa’daki yetistiricilerin bu gibi sorunlari olmadigi ifade etti.

Üçok yaptigi açiklamada kayit altina almak için yapilacak uygulamanin gerekli oldugunu fakat hayvanlara zarar vermemek için baska bir alternatif bulunmasi için temyize gideceklerini belirtti.

“Uygulama gerekli fakat yöntem yanlis”

Özellikle küpe takilan küçükbas hayvanlarin sahada sorun yasadigini anlatan keçi yetistiricisi Ahmet Bülent Üçok, “Küpeler hayvanlari kayit altina almak için kullanilan araçlardan bir tanesi. Hem büyükbas hem de küçükbas hayvanlarda küpe uygulamasi yapiliyor. Kulak küpesi takilarak kayit altinda oluyor, hayvan varligimizin takibi ve hastaliklarin önlenmesi açisindan bu gerekli bir uygulama. Ancak kullanilan yöntem olan kulak küpeleri küçükbas hayvanlarda ve özellikle keçilerde sahada çesitli problemlere neden oluyor. Örnegin bu hayvanlar çalilara, tel örgülere takiliyorlar ve hayvanin kulagini yirtarak düsüyorlar. Dolayisiyla bu durumdan hem hayvanlar hem de küpesi düstügü için kayit altina alma uygulamasi aksiyor. Buna biz daha önce çesitli yollarla itiraz ettik maalesef bir sonuç alamadik. Türkiye genelinde yetistiricilerin bu konuda birçok sikayetleri var. Tarim ve Orman Bakanligi adina sahada görev yapan veteriner hekim, tekniker ve teknisyen arkadaslarin da bu konuda çok yogun sikayetleri olmasina ragmen maalesef bakanlik bu konuda düzenleme adimi atmadi. Daha sonra ben bir dava açtim” seklinde konustu.

Kendi hayvanlarina küpe taktirmadi, bin 200 lira idari para cezasi uygulandi

Kendi yetistirdigi keçilerine küpe taktirmayi reddettigi gerekçesiyle zabit tutularak idari para cezasina tabii tutuldugunu aktaran Üçok, “Bu itirazlarimizdan bir sonuç alamadigimizi görünce ben bakanliga bir yazi yazarak bundan sonra hayvanlarimi mevcut küpeletmeyecegimi bildiren bir yazi yazdim ve bana farkli alternatifler sunmalarini istedim. Bakanliktan gelen arkadaslar hayvanlarimi küpeletmedigimi görünce zabit tuttu ve idari para cezasina çarptirildim. Para cezasini ödedikten sonra yerel bir mahkemede dava açarak cezanin iptal edilmesini istedim. Ayni zamanda da Danistay’a bir dava açarak mevcut uygulamanin iptalini talep eden bir dava açtim. Bu yaklasik 5 yil önce açilmis bir davaydi. Hayvanlara vermis oldugu zarar ve amaçtan sapmis oldugunu belirten gerekçelerimizi sunduk. Alternatif olarak neler kullanilabilecegini anlattik. Sahadan gelen sikayetleri de ilettik. Bakanlik savunmasinda bunun Avrupa Birligi’nde uygulanan bir yöntem oldugunu ve Türkiye’de de bu sekilde uygulanacagini dile getirdi” dedi.

Uygulama Avrupa, yetistiricilik Türk standardi

Türkiye’deki yetistiricilige Avrupa standardinin uygun olmadigini söyleyen Üçok, “Bakanlik sunu hesaplamiyor, Avrupa Birligi ülkelerinde yapilan hayvanlikla, Türkiye’de yapilan hayvancilik farkli. Bizde ‘ekstansif’ dedigimiz dogada meralik alanlarda otlatma yapilirken Avrupa’da daha çok ‘entansif’ denilen kapali ahir besi seklinde tarim uygulaniyor. Kapali ahirda bakilan hayvanlar Türkiye’deki hayvanlara göre daha az yaralaniyor, dolayisiyla sorun da daha düsük oluyor. Bu çok ciddi bir sorun. Biz bunu öngördük ve bakanliktan bu konu için önlem almasini ve degisiklige gitmesini istedik. Fakat bakanlik maalesef bunu yapmadi. ‘Bu küpe zorlandiginda kopar’ seklinde iddialari var. Türk Standartlari Enstitüsü’nde yapilan test sonucunu da dosyaya eklediler. Fakat çok ilginçtir ki testte bile bu konu hakkinda yapilmis bir deney yoktu. Buna ragmen Danistay 10. dairesi maalesef aleyhimize bir karar çikartti ve davayi reddetti. Bu durumda tabi ki temyize gidiyoruz, sonuç almaya çalisacagiz. Maksadimiz hayvanlarin çektikleri aciyi ve sagliklarinin bozulmasinin önüne geçilmesi ve kayitlarinin düzgün sekilde yapilmasini saglanmasi. Plastik küpeler yapilari geregi tek kullanimlik aparatlar. Dolayisiyla yetistirici bunu söküp takamaz. Kayit altina alma amacina hizmet etmiyor” ifadelerini kullandi.

Küpe takilmasi uygun olmayan hayvanlara bilezik uygulamasi

Türkiye’de uygulanan yönetmelikte küpe takilmasi elverisli olmayan hayvanlara bilezik takildigini belirten Üçok, tüm hayvanlarin bu sekilde kayit altina alinabilecegini belirterek, “Mevzuatta kulak yapisi plastik küpe uygulamasina uygun olmayan hayvanlarda, plastik bilezik takilir diye bir sey var. Ama ben bunu hiç görmedim. ‘La mancha’ irki olan keçilerin kulak yapisi çok küçüktür, fakat Türkiye’de bu hayvanlar yok. Belki kulagi kesik veya yarali hayvanlar için böyle bir uygulama yapiliyor olabilir ama ben sahada simdiye kadar hiç görmedim. Daha saglikli yöntemler var, yine kulaga daha küçük küpe uygulanabilir. Elektronik çipler uygulanabilir. Bunlarin maliyeti nasil olsa üreticiden karsilaniyor. Bakanlik bu alternatifleri sunmuyor” dedi.

Danistay reddetti, temyize gidilecek

Danistay 10. dairesi tarafindan reddedilen davada temyize gitmek için hazirlandiklarina dikkat çeken Avukat Erol Çiçek, “Bülent Üçok, kulak küpelerini kullanmayacagini söylemis ve taktirmamis. Hayvanlarin aci çekmesine sebep olan kulak küpelerini çalilara, dallara takilmasini sebep olarak göstermis. Bunun üzerine kendisine idari para cezasi uygulanmis. Bunun mahkemesi hala devam ediyor. Bunun üzerine 2019 yilinda Danistay’a dava açildi. Aradan geçen 5 yilin ardindan dava sonuçlandi ve Danistay davayi reddetti. Hayvanlar kulak küpelerinden ciddi sekilde yaralaniyor ve bunu sadece biz söylemiyoruz birçok üretici ve basina yansiyan demeçlerde de bunu görüyoruz. Biz bunu Danistay’a anlatamadik sanirim. Bizce yönetmelikte uygulanan kulak küpesi uygulamalari bu yaralanmalarin asil sebebi. Su anda Danistay 10. dairesi tarafindan reddedildi. Fakat biz bu davanin temyizini hazirladik. Reddedilme sebebi olarak yapilan uygulamanin Avrupa Birligi mevzuatina uygun oldugu söylendi. Danistay’in burada gözden kaçirdigi çok büyük bir husus var, Avrupa ülkelerinde keçi yetistiriciligi açik alanlarda yapilmiyor. Bizde de tam aksi açik alanlarda yapiliyor. Oradaki kulak küpesi sekli buraya uymayabilir. Bakanligini bunu düzeltmesi lazim. Bakanligin bu kulak küpesi sekli konusunda neden bu kadar israr ettigini bizde anlamis degiliz” seklinde konustu.