BTÜ Denizcilik Fakültesi Gemi Kazalarina Karsi Uyardi

Amerika Birlesik Devletleri’nin Baltimore kentindeki Francis ScottKey Köprüsü’nü yikan gemi kazasinin ayrintilari ortaya çikmaya devam ederken, Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) Denizcilik Fakültesi Dekani Prof. Dr. Erinç Dobrucali, ardi ardinda yasanan kazalari degerlendirdi. Kisa bir süre önce Bursa’nin Karacabey ilçesinin kuzeyinde gemi battigini ve Kocaeli Evyaport Limani’nda ciddi bir gemi kazasinin da yasandigini hatirlatan Prof. Dr. Dobrucali, kazalarin nedeninin kalifiye ve yetismis insan faktörüne bagli olmasinin yaninda, yasli gemi filolarinin durumunun da olabilecegini vurguladi. Ancak ABD’de yasanan kazanin büyük bir talihsizlikolabilecegini dile getiren Erinç Dobrucali, “Bu gemi, yaklasik 3 futbol sahasi büyüklügünde ve içinde 22 mürettebati var, sürati de kanal geçisi göz önüne alindiginda yüksek degil. Gemide güç sistemi tamamen çöktügü için bu büyüklükteki bir gemide ani reaksiyon vermek güçlesebilmektedir. Köprüye bu kadar yakinken yapilabilecek acil durum senaryolarindan biri de demir atip gemiyi durdurmak, kaptan onu da yapmis ancak köprüyle gemi arasinda çok kisa bir mesafe oldugu için bu da çözüm olmamis” dedi.

“Kilavuz kaptanlarin önemi”

Büyük tonajli gemilerin dar sular, bogaz geçisleri gibi riskli bölgelerden geçerken kilavuz kaptan ile geçmesi gerektiginin altini çizen Prof. Dr. Erinç Dobrucali, “Bu tip riskli bölgelerden geçerken iki önemli tecrübe birlesir; biri gemi kaptani, gemisini tanir. Digeri kilavuz kaptan, riskli bölgeyi tanir. Ayrica gemilerde karsilasilabilecek acil durumlardan dümen kitlenmesi gibi bir durumda dümen sistemini kontrol edebilmek için yedekleri bulunur. Geminin güç beslemesi kesildigindedümeni yekedairesindenhidrolik olarak ya da hidrolik sistem de sikintiliysa manuel olarak çevirebilirsiniz. Bunlari açik denizde rahatlikla uygulayabilirsiniz. Ancak bogaz, dar kanal geçisi gibi veya limana avara/aborda olma gibi durumlarda, bu boyutlarda gemilerin kilavuzlar vasitasiyla yanastirilip dar kanallardan geçirilmesi gerekir. Kilavuz detayinin atlanmasi nedeniyle pek çok kaza meydana gelebiliyor” diye konustu.

30 yasini doldurmus bakimsiz gemilere dikkat

Bir geminin ömrünün yaklasik 30 sene oldugunu ifade eden Prof. Dr. Dobrucali, “30 yasini geçmis gemilerin kazalara sebebiyet verme riskleri oldukça yüksek olabiliyor. Ticari gemiler 2-3 senede bir tersanelerde havuzlanarakbakima aliniyor. Ancak30 seneyi doldurmus gemilerin genis kapsamli modernizasyona alinmasi lazim. Aksi takdirde bu tür gemiler de kazaya davetiye çikarabilir” ifadelerini kullandi.

“Mürettebatin kaliteli egitimi ve dikkati çok önemli”

Kazalarin yasanmamasi için yetismis insan kaynaginin çok önemli oldugunu anlatan Dobrucali, “Gemilerin emniyetli seyir yapabilmesinin yolu kaliteli ve tecrübeli mürettebattan geçiyor. Gemiler tonlarca agirliginda, alti serbestlik derecesinde hareket edebilenyüzen araçlardir. Geminin emniyetli seyriyle ilgili birçok sistem var ve personelin bunlari tanimasi, acil bir durumda uygulanacak senaryolara hakim olmasi gerekir. Örnegin; Istanbul Bogazi’nda dümeni kilitlenip, sahildeki bir yaliya dogru yönelen gemide hangi acil senaryolarin uygulanmasi gerektigiyle alakali mürettebatin ani refleks vermesi lazim. Ya da gemi makinelerinden olagan disi bir ses geldigi zaman bunu fark edebiliyor olmasi sart. Yani isin en önemli noktasi, dikkatli ve kaliteli yetismis insan kaynagi Biz de BTÜ Denizcilik Fakültesi bünyesinde tüm bu dikkat ve özeni tasiyabilecek mezunlar vererek hem geminin insa asamasinda hem de seyir aninda olabilecek ihmalleri önleyebilmek adina ögrencilerimizi en iyi sekilde yetistirmeye ve denizcilik kültürünü onlara asilamaya çalisiyoruz” dedi.