Küresel Isinma, Çiglarin Düsme Zamanini Degistirdi
Edebiyat Fakültesi Cografya Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoglu, geçmis yillarda mart ayinda meydana gelen çig olaylarinin, küresel isinmanin etkisiyle ocak ayinin sonlarinda gerçeklesmeye basladigini söyledi.
Konuyla ilgili açiklamada bulunan Prof. Dr. Faruk Alaeddinoglu, havalarin isinmasina bagli olarak subat sonu veya mart ayi baslarinda düsen çiglarin küresel isinmaya bagli olarak zaman degistirdigine dikkat çekti. Çig kopmalarinin normal bir doga olayi oldugunu vurgulayan Prof. Dr. Alaeddinoglu, bu durumun faciaya yol açmamasi için de gerekli tedbirlerin alinmasi gerektigini bildirdi.
“Çiglar dogal olaylardir”
Alaeddinoglu, Van Gölü Havzasi’nin sicaklik ortalamasinin her yil artigini belirtti.
Havza çevresinin yüksek daglarla kapli olmasindan dolayi yagislarin kar seklinde düsmesinin dogal oldugunu ifade eden Alaeddinoglu, “Düsen kar yagisinin çig olarak bir felakete dönüsmesi, zamansal olarak farklilasiyor. Bir defa çiglar her zaman olur. Bizim taniklik etmedigimiz bütün alanlarda da olur. Ancak beseri faaliyetin zarar görmesiyle birlikte gündeme gelir. Yoksa çiglar dogal olaylardir. Son dönemde temelde degisen iki sey var. Bunlardan bir tanesi çigin zaman farkliligi basladi.
Sicakliklardaki artis kis aylarin daralmasina neden oldu. Eskiden kasim-mart aylari arasinda kis belirleyici olurken, bugün ise bunun böyle olmadigini görüyoruz. Bu mevsimde havanin ve topragin isindigina taniklik ediyoruz. Bu da egimli alanlarda topragin üzerindeki kar örtüsünün çözüldügünü dolayisiyla egim dogrusu akisa geçtigini görüyoruz” dedi.
“Küresel isinmanin bir yansimasi”
Geçmiste mart ayinda yasanan çig olaylarinin günümüzde ocak ayinin sonlarinda gerçeklesmeye basladigina dikkat çeken Alaeddinoglu, “Bu durum küresel isinmanin bir yansimasidir. Ortam sicakligindaki artisin yüzeyde olusturdugu etkilerdir. Dolayisiyla subat ayinin sonunda degil de subat aylarinin basinda çig felaketlerinin varligini yönetmek durumunda kaliyoruz. Dünyada bununla mücadelede örnekler var. Çig, hayatin bir gerçegidir. Kar yagisi, egim varsa ve oradan yol da geçiyorsa çigin bu yolu kapatmasi dogaldir. Bu durumda yetkililer o kar kütlesini tespit edebilirler. O kar kütlesi kontrollü bir sekilde asagi indirilebilir. Dolayisiyla bir felaket olma noktasinda insanlarin zarar görmeyecegi bir ortam olusturulmus olur” diye konustu.
Heyelan veya çigin düsme riskinin oldugu yamaçlara ev yapilmasinin önüne geçilmesi gerektigini de dile getiren Alaeddinoglu, yetkililerin bu konuda bilim insanlarinin destegini alarak havzada bir çalisma yapmasi gerektigini kaydetti.