Tarimsal Girdi Maliyetleri Temmuz'da Yükseldi

Tarim-GFE’nin Temmuz ayinda yillik yüzde 34,32 ilan edildigini kaydeden Çandir, “Bu yillik rakam, geçen yilki yüzde 133,41 düzeyinin dörtte birindedir. Ilan edilen yillik rakamin yüzde 31,31 olan ortalamaya yakin olmasi, gelecekteki düsüs beklentilerini törpülemektedir” dedi.

Temmuz ayi Tarim-GFE’nin alt kalemlerine bakildiginda, tarimda kullanilan mal ve hizmetlerin fiyatlarinda aylikta yüzde 5,71 ve yillikta yüzde 29,17’lik artis oldugunu belirten Baskan Ali Çandir, tohumda yüzde 2,28, enerjide yüzde 23,76, gübrede yüzde 4,30, ilaçta yüzde 1,65, veteriner hizmetlerinde yüzde 18,80, yemde yüzde -0,38 ve diger kalemlerde ise yüzde 8,46’lik degisimlere dikkat çekti. Ayni kalemlerin Temmuz ayindaki yillik degisimlerine bakildiginda, tohumda yüzde 66,78, enerjide yüzde 13,20, gübrede yüzde 2,26, ilaçta yüzde 28,84, veteriner hizmetlerinde yüzde 95,89, yemde yüzde 26,02 ve diger kalemlerde ise yüzde 89,23’lük artis oldugunu kaydeden Çandir, tarimsal yatirima katki saglayan mal ve hizmetlerin fiyatlarinda ise yüzde 11,90, yillik ise yüzde 76,25’lik artis ilan edildigini kaydetti.

Çandir, “Temmuz ayinda Tarim-GFE alt kalemlerinde sira disi rakamlar gözlenmistir. Bunlarin en dikkat çekicisi enerji ve veterinerlik kalemleri olmustur. Enerjide aylik yüzde 23,76’lik rekor artis, yilliktaki yüzde 13,20’lik artisin yaklasik 2 kat üzerinde kalmistir. Aylikta yüzde 18,80 ve yillikta yüzde 95,89 artis ilan edilen veterinerlik hizmetlerindeki artis, hem aylik hem de yillikta rekor olmustur. Aylik olarak yüzde 11,90 artis gösteren yatirimda kullanilan mal ve hizmet kalemi de tüm zamanlarin aylik rekoru olmustur” degerlendirmesinde bulundu.

TÜIK tarafindan Temmuz ayi tarimsal üretici fiyat endeksi Tarim-ÜFE’nin ay yüzde 3,83, yillik yüzde 76,35 ilan edildigini hatirlatan Çandir, “Tarimsal faaliyetlerde bulunanlar açisindan son bir yillik egilim, genel olarak üretici aleyhine seyretmisken Mayis ve Haziran aylarinda aylik ve yillik düzeyde Tarim-GFE, Tarim-ÜFE’nin altinda kalarak üretici lehine dönmüstü. Temmuz ayinda bu durum aylikta yeniden üretici aleyhine dönmüs, yani tarimsal girdi maliyetleri, ürün fiyatlarindan daha yüksek artmaya baslamistir. Önümüzdeki aylarda bu egilimin devam etmesi, üretici kesimin birikmis zararlarini artirmaya devam edecektir” diye konustu.

Yurt disi üretici enflasyonu YD-ÜFE’nin Temmuz’da aylik yüzde 15,34 arttigini, yillik artisini ise yüzde 60,32 oldugunu belirten Çandir, yurt içi üretici enflasyonu YI-ÜFE’nin aylik yüzde 8,23 yillik yüzde 44,50 ilan edildigini kaydetti.

Çandir, “Bu egilimler, genel olarak sektörün geçmisten gelen maliyet yükünü gelecekte de tasimaya devam edecegini göstermektedir. Ancak bu ay özellikle YD-ÜFE rakaminin sira disi yüksek ilan edilmesi, YI-ÜFE rakaminin da sira disi yüksek çikmasina vesile olmustur. Özellikle YD-ÜFE rakaminin Temmuz ayinda ciddi bir yükselis yasamasi, önümüzdeki aylarda önce YI-ÜFE ve sonra da TÜFE rakamlarinda yükselisi tetikleyecektir” degerlendirmesinde bulundu.

Temmuz ayinda üretici kesimdeki bu enflasyonlara karsilik tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylik yüzde 9,49, yillik yüzde 47,83 ilan edildigini belirten Çandir, “Tüketici taraftaki gida enflasyonu ise Temmuz ayinda aylik yüzde 7,71 ve yillik yüzde 60,72 olarak ilan edilmisti. Islenmemis gida enflasyonu ise Temmuz’da aylik yüzde 9,51 ve yillik yüzde 79,71 düzeyinde ilan edilmisti. Yas meyve sebze enflasyonu ise aylik yüzde 17,65 ve yillik 76,53 artis olarak ilan edilmisti. Tüketici taraftaki bu rakamlar; üreticilerin maruz kaldigi maliyet artislarini, bu ay itibariyle tüketiciye yansitabildigini göstermektedir” dedi.