Çölyak Hastalari Için Güvenli Ve Yasakli Besinler
Çölyak hastaliginin tek tedavi yönteminin glütensiz beslenme oldugunu hatirlatan Pediatri Diyetisyeni Yrd. Doç. Dr. Sabiha Gökçen Zeybek, dogru planlanmamis glütensiz beslenme programi ile yetersiz enerji ve besin ögesi almanin çocuklarda büyüme ve gelisme geriligine neden olabilecegi uyarisinda bulundu.
Kronik bir hastalik olan çölyaka karsi glütensiz yasam öneren Yrd. Doç. Dr. Sabiha Gökçen Zeybek, hatsaligin tamamen tedavi edilmesi için herhangi bir ilaç tedavisi bulunmayan hastaligin, sadece glütenden uzak beslenme yöntemiyle kontrol altinda tutulabildigini ifade etti.
Bugday, arpa, çavdar ve yulafin içerisinde bulunan glüten adli proteinin sindirilememesi sonucu ince bagirsaklarda meydana gelen glüten enteropatisi ya da glüten hassasiyetinin halk arasinda Çölyak olarak bilindigini söyleyen Yrd. Doç. Dr. Zeybek, hastalikta beslenmenin önemine degindi.
Çölyak hastalari için hangi besinler güvenli, hangileri yasakli
Yrd. Doç. Dr. Sabiha Gökçen Zeybek, yasam boyu özel bir beslenme programina tabi olmasi gereken çölyak hastalari için güvenli ve yasakli besinler hakkinda açiklamalarda bulundu.
Yrd. Doç. Dr. Zeybek, tüm sebze, meyve ve bakliyatlar, katkisiz kati ve sivi yaglar, yumurta, bal, reçel, zeytin, katkisiz ve daha önce unla kizartilmis bir yagda isleme tabi tutulmamis et, tavuk ve balik, una batirilmamis konserve çesitleri, misir, pirinç, patatesin kendisi ve unlari, evde çekilmis baharatlar, kinoa, karabugday, amaranth, teff ile özel glütensiz ürünlerin çölyak hastalari için güvenli besinler olarak kabul edildigi bilgisini paylasti.
Yasakli besinlerle ilgili de bilgi veren Yrd. Doç. Dr. Zeybek, “Çölyak hastalari arpa, bugday, çavdar ve yulaf katkili ürünler, galeta ununa ve una batirilarak hazirlanan tavuk, balik gibi et ürünleri, glüten içeren hazir çorba, köfte, çikolata, puding, sakiz, ketçap, mayonez, dondurma, tuzlu, soslu kuru yemislerden uzak durmalidir” dedi.
Glütensiz beslenme büyüme ve gelisme geriligi nedeni olmasin
Glütensiz besinlerin zenginlestirilemedikleri sürece özellikle posa, vitamin ve mineraller yönünden yetersiz hale geldigini anlatan Yrd. Doç. Dr. Zeybek, bu nedenle uzun dönem glütensiz beslenen çölyakli bireylerde folat, niasin, B12 vitamini ve posa yetersizlikleri görüldügünü anlatti.
Özellikle çocuklarda, dogru planlanmamis glütensiz beslenme programi ile yetersiz enerji ve besin ögesi almanin büyüme ve gelisme geriligine neden olabilecegine de dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Zeybek, bu nedenle hazirlanan beslenme programlarinda bu durumun da göz önünde bulundurulmasi gerektigini hatirlatti.
“Yeterli ve dengeli, bireye özgü dogru planlanmis glütensiz diyet ile besin ögesi yetersizligi ve çocuklarda büyüme ve gelisme geriligi önlenebilmektedir” diyen Yrd. Doç. Dr. Zeybek, diyetin posa, vitamin ve mineral içerigi dogal glütensiz tahillar ile desteklenmesi gerektigini dile getirdi.
Beslenme süreci, alaninda uzman diyetisyenler esliginde yönetilmeli
Kisa veya uzun dönemli enerji ve besin ögesi eksikliklerinin önlenmesinde, bireye özgü yeterli ve dengeli, dogru planlanmis glütensiz beslenme modeli olusturmanin önemine deginen Yrd. Doç. Dr. Sabiha Gökçen Zeybek, bunun için alaninda uzman diyetisyenler ile sürecin yönetilmesi gerektigini belirtti.
Yrd. Doç. Dr. Zeybek, çölyak tanisi alan çocuklarda beslenme için dikkat edilmesi gerekenleri “Çocuklarda çölyak için erken tani, büyüme ve gelismenin yakalanmasinda, uzun dönem komplikasyonlarin önlenmesinde önemlidir. Besinlerin etiket bilgilerinde glüten içerigi mutlaka sorgulanmali, pisirme ve hazirlik asamasinda güvenli gidalarin glütenli gidalarla bulas olmamasina dikkat edilmelidir. Ek olarak ilaç, sampuan, krem ve kozmetik ürünler dikkatli kullanilmalidir. Bazi kisilerde çok düsük miktardaki glüten bile klinik belirtilere neden olacagindan, çapraz kontaminasyon riskinin en aza indirilmesi için gerekli önlemler alinmalidir” sözleri ile ifade etti.
Çölyak hassasiyeti veya hassasiyetle ilgili süpheleri olan herkes doktora basvurmali
Yakin Dogu Üniversitesi Hastanesi’nde alaninda deneyimli, uzman hekim ve diyetisyenlerin yaninda tani ve tedavi için gerekli tüm teknolojik donanimin da yer aldigini belirten Yrd. Doç. Dr. Sabiha Gökçen Zeybek, çölyak hassasiyeti veya hassasiyetle ilgili süpheleri olan herkesin mutlaka doktora basvurmasi gerektigini söyledi.