Dünya Bankasi Türkiye Ülke Direktörü Lopez Depremin Ekonomik Boyutunu Degerlendirdi
9’uncu Sürdürülebilir Finans Forumu’nda 6 Subat depreminin maliyetleri ve finans sektörünün dis kaynak temininde sürdürülebilir kalkinma odagi konulari ele alindi. Forumda konusan Dünya Bankasi Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez, mevcut evlerin güçlendirilmesi konusunda toplamda 500 milyar dolar harcanmasi gerektigini belirtti.
Forumun temasi Finans sektörünün dis kaynak temininde sürdürülebilir kalkinma odagi ve 6 Subat depremleri” oldu. Depreme dirençli ve yesil kentleri olusturmak ile afet bölgesinin kalkinmasi için sürdürülebilir kaynaklara erisim konulari islendi. Forum, Borsa Istanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun, Dünya Bankasi Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez ve SKD Türkiye Yönetim Kurulu Baskani Ebru Dildar Edin’in açilis konusmalariyla basladi.
Depremin Türkiye’ye olusturdugu maliyetlere deginen konusmacilar, depremin ekonomiye yükünün 2023 yilinin ilk yarisinda milli gelirin yüzde 9’una denk geldigini belirttiler. Ayrica Türkiye ve Suriye’de yasanan depremin bu yilin ilk yarisinda yasanan ekonomik kaybin 2011 yilindan beri yasanan kayiplarin arasinda en yüksegi oldugu belirtildi.
“Mevcut evleri dayanikli hale getirmek için yarim trilyon dolar harcamak gerekiyor”
Türkiye’de bulunan mevcut evlerin dayaniklastirilmasi konusunu ele alan Dünya Bankasi Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez, “Türkiye’de bulunan mevcut konutlari dirençli hale getirmek istesek maliyeti toplam 465 milyar dolar olur. Yaklasik yarim trilyon dolar yani gayri safi milli hasilanin yüzde 50’sinden fazlasini bahsediyoruz. Tabi ki bunu finanse etmek gerçekten zor. Dogal afetler disinda iklim degisikligini maliyeti azaltma konusunda baktigimizda Türkiye’de 600 milyar dolarin üzerinde bir maliyet olusuyor. 100 milyar dolar bir deprem 500 milyar dolar mevcut evlerin dayanikli hale getirilmesi ve iklim degisikligini azaltma konusunda da 500 milyar dolar yani toplamda maliyet 1 trilyon dolarin üzerine çikmis oluyor. Bu durumda maliyetimiz gayri safi milli hasilanin tamami demek oluyor.
“Türkiye ve Suriye’de yasanan depremler 2023 yilinin ilk yarisinda toplamda 91 milyar dolarlik ekonomik kayip olusturdu”
Dogal afetler sonrasi ekonomik götürülerden bahseden Is Dünyasi ve Sürdürülebilir Kalkinma Dernegi (SKD) Türkiye Yönetim Kurulu Baskani Ebru Dildar Edin, “Dogal afetler sonrasi ekonomik götürüleri gözle görülür derecede artiyor. Dünyada 2023 yilinin ilk yarisinda dogal afetlerden kaynakli ekonomik kayiplar 194 milyar dolari buldu. Ne yazik ki bunun 91 milyar dolari da subat ayinda Türkiye ve Suriye’de yasanan depremler olusturdu. Bu yilin ilk yarisindaki ekonomik kayiplar tüm zamanlarin en yüksek 5’inci 2011 den beri ise en yüksek kayip olarak tarihe geçti. Söz konusu maliyet simdiden küresel çapta yillik toplam ortalama maliyetin yüzde 60’ina denk geliyor” dedi.
“Depremin yükü 2023 milli gelirin yüzde 9’una denk”
Dildar Edin, “2023 Kahramanmaras ve Hatay depremlerinin Türkiye ekonomisi üzerinde toplam yükünün en önemli bileseni konut hasari olusturuyor. Bunun orani yüzde 54.9 yani 57 milyar dolara denk geliyor. Ikinci agirliktaki hasar kaybi ise kamu alt yapi ve hizmet binalarindaki yikim buda yaklasik 13 milyar dolar. Konut haricinde özel kesim hasari ise yaklasik 12 milyar dolar. Hepsini topladigimizda yaklasik 2023 milli gelirinin yüzde 9’una denk geliyor. Dünya bankasi, Türkiye deprem sonrasi iyilesme ve yeniden imar projesi kapsaminda 1 milyar dolarlik finansman destegi verdi. Dünya bankasinin mevcut programina ilaveten yeni operasyonlar ile birlikte 35 milyar dolara finansman paketini deprem bölgesinde rehabilitasyon yesil dönüsüm basta olmak üzere reel sektörün yeni yatirimlarina kullanilmasi bekleniyor” seklinde konustu.