'Vergito Bir Teshis Degil Semptomdur'

Vertigonun kisinin günlük hayat aktivitelerini yapmasini ciddi oranda engelleyebildigini, hayat kalitesini olumsuz etkiledigini belirten Medicana Çamlica Hastanesi Kulak Burun Bogaz Uzmani Op. Dr. Senel Alkir, “Genellikle aniden gelisen vertigo, kiside kendisinin veya çevresinin döndügüne dair bir algi ve his olusturur. Kaynaklandigi hastaliga bagli olarak vertigoya bazen bulanti hissi, kusma, dengesizlik, kulaklarda dolgunluk, çinlama, isitme kaybi gibi semptomlar da eslik edebilir. Kisa süreli olabildigi gibi uzun süreli olarak devam eden vertigoda hareket ettikçe bas dönmesi artabiliyor” dedi.



Vertigoya neden olabilecek hastaliklar

Vertigoya neden olan hastaliklar arasinda ilk sirada kulak ile ilgili hastaliklarin yer aldigini vurgulayan Op. Dr. Senel Alkir, “Iç kulak kristallerinin yerinden oynamasi olarak tanimlanabilen pozisyonel vertigo (BPPV: Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo), denge sinirinin iltihaplanmasi sonucu ortaya çikan vestibüler nörit, iç kulak sivi basincinin artmasi seklinde tanimlanan Meniere hastaligi ve benzeri hastaliklarda ilk bulgu vertigodur. Vertigonun bas hareketleri ile ortaya çikmasi durumunda pozisyonel vertigo, bir üst solunum yolu enfeksiyonu sonrasi ortaya çikan ve uzun süren siddetli vertigo ataklari varliginda vestibüler nörit (iç kulak iltihabi), kulakta çinlama ve basinç hissi ile birlikte bas dönmesi oldugunda ise Meniere hastaligindan süphelenilir. Detayli inceleme kulak burun bogaz hekimi tarafindan gerçeklestirilir. Merkezi sinir sistemi ile ilgili vertigo nedenleri arasinda ilk sirayi migren almaktadir. Beyinde ve diger denge organlarinda veya sinirlerinde hasara neden olabilecek akut veya kronik hastaliklarda (multipl skleroz vb.) ve beyin, beyincik veya beyin sapini tutan damar tikanikligi veya tümöral olusum varliginda ilk semptom vertigo olabilir. Merkezi sinir sistemi kaynakli vertigolarda uyusma, karincalanma, felç veya siddetli bas agrisi gibi eslik eden semptomlar olabilir. Ayirici tani nöroloji hekimi tarafindan yapilir. Kan basinci düzensizlikleri, diyabet, boyun damar tikanikliklari, kalp ritim ve kapakçik bozukluklari, anksiyete, stres ve üzüntü gibi bir çok faktör de vertigoya neden olabilir. Vertigo ile basvuran hastanin sistematik olarak degerlendirilmesi bu nedenle büyük önem tasir. Hastalarin bas dönmesi kaynakli düsme, çarpma gibi yaralanmalara sebebiyet verecek kazalardan korunmasi için dikkatli olmasi tavsiye edilir” dedi.



Tedavi yaklasimi

Vertigo yasayan kisinin öyküsünün çok detayli bir sekilde kayit altina alinmasinin önemli oldugunun altini çizen Op. Dr. Senel Alkir, “Vertigo, çesitli hareketler, ilaçlar, altta yatan sebebe bagli olarak yapilabilecek cerrahi müdahaleler ile tedavisi mümkün olan bir hastaliktir. Bazi durumlarda yalnizca dinlenme ile bile sonuç alinabilir. Vertigo tedavisi için yapilan fiziki muayene, testler ya da alinan hasta öyküsüyle nasil bir yol izlenecegine karar verilir. Çarpma ya da yaralanmalar sonucu ortaya çikan vertigo, altta yatan baska bir hastalik yoksa kendiliginden iyilesebilmektedir. Vertigo muayenesi sirasinda hastaligin nelerden kaynaklandigi bulunarak tedavi uygulanir. Örnegin hasta beyinden kaynakli durumlarda nörolojiye, stres gibi psikolojik kaynakli durumlar varsa psikiyatriye yönlendirilebilir” seklinde konustu.



Vertigo yasayanlar nelere dikkat etmelidir?

“Vertigo hastalarinin aniden karsilasabilecekleri bas dönmesi sebebiyle genel olarak almalari gereken bazi önlemler vardir” diyen Alkir, tavsiyelerini söyle sürdürdü:

“Örnegin vertigo hastalarinin yüksege çikmasi ya da yüksekte çalismasi tehlikeli olabilir. Bir anlik dengenin kaybolmasi, özellikle yüksekte çalisan insanlar için ciddi yaralanmalara hatta ölüme sebebiyet verebilir. Ayrica vertigo hastalari mümkün oldugunca tehlikeli cihaz veya is makinesi kullanmamalidir. Vertigo hastalarinin bas dönmesi sonucu kazalara sebebiyet verebilecek bir ortamda yaninda birinin bulunmasi kazalarin önüne geçmeye yardimci olacaktir. Vertigo stresten ve uyku düzeninden de etkilenen bir hastaliktir. Bu nedenle vertigosu olanlar, stressiz ve sakin bir yasam sürmenin yaninda, uyku düzenine ve yeterince dinlenmeye dikkat etmelidir. Uyku kalitesini artirmak için sessiz ve karanlik bir ortamda, vücudun ihtiyaci kadar uyumaya özen gösterilmelidir. Uykuya dalmayi güçlestirecek çay, kahve gibi kafeinli içeceklerin uykudan önce tüketilmemesi önerilir. Saglikli bir beslenme düzeni de bagisiklik sistemi üzerinde etkili oldugu için özellikle enfeksiyon kaynakli vertigonun önlenmesi için faydali olabilir. Sagliksiz gidalar tüketme, düzensiz ve gereginden az ya da fazla yemek yeme, sigara ve alkol tüketimi gibi kötü aliskanliklar terk edilmelidir. Bunun yerine saglikli gidalar tüketilmeli ve bol su içilmelidir. Spor hem fiziksel hem de psikolojik hastaliklarin önlenmesinde ve hafifletilmesinde büyük bir etkiye sahiptir. Ancak vertigo hastalari ani hareketten ve agir sporlardan kaçinmalidir. Bunun yerine doktorun önerdigi hafif egzersizler ve nefes alistirmalari tercih edilmelidir.”