TGDF, 8 Aylik Dis Ticaret Verilerini Açikladi

Türkiye Gida ve Içecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF), tarim, gida ve içecek sektöründe yilin ilk 8 ayina ait dis ticaret verilerini açikladi.



Türkiye Istatistik Kurumu’nun (TÜIK) Dis Ticaret Verileri temel alinarak hazirlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ne göre, bu yilin ilk 8 ayinda tarim, gida ve içecek sektörü geçen yil ayni döneme göre yüzde 4,68 artisla 16,48 milyar dolar ihracat ve yüzde 12,65 artisla 15,54 milyar dolar ithalat yapti.

Özel Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde yayinlanan Dis Ticaret Verileri’ne göre, Agustos 2023 itibariyla aylik temelde ise ihracat geçen yil ayni döneme kiyasla yüzde 5,01 artisla 2 milyar 60 milyon dolar olurken, ithalat ise geçen yil ayni aya göre yüzde 22,52 azalarak 1 milyar 410 milyon dolara geriledi. Agustos ayinda, bugday ithalati yüzde 31,4 artarken, soya fasulyesi ithalati yüzde 20,4 düstü.

Agustos ayinda sigir ithalati ve pirinç ithalatinda büyük artis

Temmuz ayindan sonra Agustos ayinda da en dikkat çekici gelisme sigir ve pirinç ithalatindaki artis oldu. Bu ayda sigir ithalati yüzde 771,4 ve pirinç ithalati yüzde 1620,7 oraninda artti. Yilin ilk 8 ayinda toplam 578,7 milyon dolar tutarinda sigir ithalati yapilirken, sadece Agustos ayindaki sigir ithalatinin tutari 110,6 milyon dolar oldu. Agustos ayindaki sigir ithalatinda en büyük pay 36,9 milyon dolar ile Brezilya’ya ait olurken, bu ülkeyi 27,8 milyon dolarla Uruguay ve 11,4 milyon dolarla Çekya izledi.

Agustos ayinda Dis Ticaret Dengesi fazla verdi

Bu yil Temmuz ayindan sonra Agustos ayinda da tarim, gida ve içecek sektöründe Dis Ticaret Dengesi fazla verdi. Mayis ve Haziran aylarinda açik verdikten sonra Temmuz ayinda 390 milyon dolar fazla veren Dis Ticaret Dengesi, Agustos ayinda da 940 milyon dolar fazla verdi. Her ne kadar Agustos ayinda sektör dis ticaret fazlasi verse de geçen yil Agustos ayinda 1,95 milyar dolar olan dis ticaret fazlasi bu yil ayni ayda yüzde 51,62 gerilemis oldu.

Yilin ilk 8 ayinda birim ihracat degeri geçen yil ayni döneme kiyasla yüzde 1,03 yükselisle, 1.204 dolar/ton oldu. Ithalat birim degeri ise geçen yil ayni dönemle karsilastirildiginda yüzde 12,26 düsüsle, 611 dolar/ton oldu.

Dis ticarette öne çikan ürünler

2023 yilinin ilk 8 ayinda ihracatta öne çikan ürünlerde ilk sirayi 971,4 milyon dolar ile un aldi. Bu ürünü 642,4 milyon dolar ile rafine ayçiçegi yagi ve 539,7 milyon dolar ile findik içi izledi. Bu ürünler, Agustos ayi itibariyla toplam ihracatin yaklasik yüzde 13,06’sini olusturdu.

Ayni dönemde ithalatta ise en fazla ithal edilen ürün 2 milyar 721 milyon dolar ile bugday oldu. Bugdayi 1 milyar 313 milyon dolar ile soya fasulyesi ve 1 milyar 36 milyon dolar ile ham ayçiçegi yagi takip etti. Bu 3 ürün, toplam ithalatin yüzde 32,6’sini olusturdu.

Agustos ayi itibariyla ihracat ve ithalatta durum

Aylik temelde degerlendirildiginde, Agustos ayinda ihracatta öne çikan ürünlerde ilk sirayi 155,8 milyon dolar ile bugday unu alirken, bu ürünü 91,8 milyon dolar ile misir dane ve 80,2 milyon dolar ile rafine ayçiçegi yagi izledi.

Ayni ayda en fazla ithal edilen ürünler ise 153,5 milyon dolar ile bugday, 110,6 milyon dolar ile sigir ve 105,9 milyon dolar ile pirinç olarak siralandi.

Ithalatta Rusya ve Ukrayna ilk siradaki yerini korudu

Bu yilin ilk 8 ayinda yapilan ithalatta ilk sirayi 2 milyar 721 milyon dolar ile bugday aldi. Rusya ve Ukrayna, bugdayin en fazla ithal edildigi ilk iki ülke olmayi sürdürdü. Bu dönemde, Rusya’dan 1 milyar 990,6 milyon dolar ve Ukrayna’dan 689,7 milyon dolar tutarinda bugday ithalati yapildi. Bu iki ülkenin toplam bugday ithalatindaki payi yaklasik yüzde 98,4 oldu.

Aylik temelde bakildiginda ise Agustos ayindaki 153,5 milyon dolarlik bugday ithalatinin 136,6 milyon dolari Rusya’dan yapildi. Rusya’nin ardindan Ukrayna’dan 16,9 milyon dolarlik bugday ithalati yapildi.

Agustos ayi itibariyla yilin ilk 8 ayinda bugdaydan sonra 1 milyar 313,6 milyon dolar tutarinda soya fasulyesi ve 1 milyar 36,9 milyon dolar tutarinda ham ayçiçegi yagi ithal edildi. Soya fasulyesi ithalinde ilk sirayi 788,5 milyon dolar ile Brezilya alirken, bu ülkeyi Ukrayna (386,7 milyon dolar) ve ABD (116,3 milyon dolar) takip etti. Ayçiçegi yaginda ise siralama 667 milyon dolar ile Ukrayna, 353 milyon dolar ile Rusya ve 15,7 milyon dolar ile Bulgaristan oldu.

Türkiye’nin ithalatinda ilk 3 sirada yer alan 3 üründe ithalatin büyük bölümünün Rusya ve Ukrayna’dan yapilmasina devam edildi.

En fazla ihracat ve ithalat yapan sektörler

Bu yilin 8 aylik dis ticaret verileri sektörlere göre incelendiginde; en fazla ihracatin 1 milyar 783 milyon dolar ile seker ve sekerli mamuller sektöründe yapildigi görüldü.

Bu sektörü sirasiyla bitkisel yag sektörü (1 milyar 634 milyon dolar), yas meyve sektörü (1 milyar 268 milyon dolar), makarna sektörü (1 milyar 120 milyon dolar) ve sert kabuklu meyveler sektörü (1 milyar 114 milyon dolar) takip etti.

Seker ve sekerli mamuller sektörünün toplam ihracat içindeki payi yüzde 12,64, bitkisel yag sektörünün yüzde 11,59, yas meyve sektörünün yüzde 8,99, makarna sektörünün yüzde 7,94 ve sert kabuklu meyveler sektörünün yüzde 7,9 oldu.

Yine ayni dönemde en fazla ithalat 4 milyar 39 milyon dolar ile hayvan yemi sektöründe yapildi. Bu sektörün ardindan en fazla ithalat yapan sektörler; un (2 milyar 947 milyon dolar), bitkisel yag (2 milyar 616 milyon dolar), canli hayvan ticareti (598 milyon dolar) ve bakliyat (545 milyon dolar) sektörleri olarak siralandi.

Hayvan yemi sektörünün toplam ithalat içindeki payi yüzde 30,48, un sektörünün yüzde 22,24, bitkisel yag sektörünün yüzde 19,74, canli hayvan ticareti sektörünün yüzde 4,51 ve bakliyat sektörünün yüzde 4,12 oldu.

Ihracatin arttigi ve azaldigi sektörler

Bu yilin ilk 8 ayinda geçen yil ayni döneme kiyasla ihracati deger olarak en fazla artan sektörlerin basinda 413 milyon dolar ile (yüzde 58,37 artis) makarna sektörü geldi. Bu sektörü 208 milyon dolar ile (yüzde 13,17 artis) seker ve sekerli mamuller sektörü, 172 milyon dolar ile (yüzde 11,78 artis) bitkisel yag sektörü, 161 milyon dolar ile (yüzde 28,51artis) sebze sektörü ve 85 milyon dolar ile (yüzde 59,21 artis) tohumculuk sektörü izledi.

Söz konusu dönemde ihracati deger olarak en fazla düsen sektör, 221 milyon dolar ile (yüzde 34,35 düsüs) beyaz et sektörü oldu. Ayrica süt ve süt ürünleri sektörü 211 milyon dolar (yüzde 47,54 düsüs), salça ve konserve sektörü 65 milyon dolar (yüzde 10,73 düsüs), ambalajli su sektörü 26 milyon dolar (yüzde 13,49 düsüs) ve canli hayvan ticareti sektörü 25 milyon dolar (yüzde 36,36 düsüs) geriledi.

Bu yilin ilk 8 ayinda geçen yil ayni döneme göre, ithalati deger olarak en fazla artan sektör 646 milyon dolar ile (yüzde 28,1 artis) un sektörü oldu. Bu sektörün ardindan, canli hayvan ticareti sektörü 517 milyon dolar ile (yüzde 643 artis), pirinç degirmenciligi sektörü 335 milyon dolar (yüzde 1202,8 artis), Bakliyat sektörü 191 milyon dolar ile (yüzde 54 artis) ve kakao ve çikolata sektörü de 118 milyon dolar ile (yüzde 27,7 artis) ithalati deger olarak en fazla artan sektörler olarak siralandi.

Bu dönemde ithalati en çok düsen sektörler ise 236 milyon dolar ile (yüzde 5,5 düsüs) hayvan yemi sektörü, 18 milyon dolar ile (yüzde 4 düsüs) seker ve sekerli mamuller sektörü ve yine 13 milyon dolar ile kurum meyve ve sebze sektörü (yüzde 33,2 düsüs) oldu.

Dis ticarette öne çikan ülkeler

Bu yilin ilk 8 ayinda dis ticaret verileri ülke bazinda degerlendirildiginde; en fazla ihracat yapilan ülke 1 milyar 892 milyon dolar ile Irak oldu. Irak’tan sonra en fazla ihracat, 1 milyar 175 milyon dolar ile Almanya’ya, 1 milyar 117 milyon dolar ile Rusya’ya, 1 milyar 77 milyon dolar ile ABD’ye ve 717 milyon dolar ile Italya’ya yapildi. Yilin ilk 7 ayinda, bu 5 ülkeye yapilan ihracat toplam ihracatin yüzde 36,27’sini olusturdu.

Ayni dönemde ülke bazinda ithalat en fazla 3 milyar 940 milyon dolar ile Rusya’dan yapildi. Bu ülkeyi, 2 milyar 326 milyon dolar ile Ukrayna, 1 milyar 326 milyon dolar ile Brezilya, 712 milyon dolar ile ABD ve 659 milyon dolar ile Malezya izledi. Bu 5 ülkeden yapilan ithalat, toplam ithalatin yüzde 57,67’sini olusturdu.

Türkiye’nin en fazla ithalat yaptigi ilk 2 ülke siralamasinda Rusya ve Ukrayna yerlerini korudu. Bu iki ülkeden yapilan ithalat, toplam ithalatin yüzde 40,32’sine denk düstü.

Türkiye, yilin ilk 8 ayinda en fazla ihracat yaptigi ülkelerden Irak’a un, dondurulmus tavuk eti, kirmizi mercimek; Almanya’ya ambalajli findik, findik içi, kiraz, Rusya’ya ise alabalik, mandalina ve tohumluk ayçiçegi ihraç etti.

Türkiye ayni dönemde en fazla ithalat yaptigi Rusya’dan bugday, dane misir, ham ayçiçegi; Ukrayna’dan bugday, ham ayçiçegi yagi, soya fasulyesi ve Brezilya’dan ise soya fasulyesi, kahve ve sigir ithal etti.

Verilen bilgiye göre, TÜIK’in açikladigi Dis Ticaret Verileri temel alinarak hazirlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ndeki hesaplamalara 01 ve 24 fasillari arasindaki tüm Gümrük Tarife Istatistik Pozisyonu (GTIP) kalemleri ile 29’uncu fasil ve 35’inci fasildan seçili ürünler dâhil edildi.