Yagislarin Yüzde 50 Azaldigi Aksaray'da Kuraklik Çanlari Çaliyor
Nüfusunun yüzde 80’inin tarim ve hayvanciliktan geçimini sagladigi Aksaray’da kuraklik çanlari çaliyor. Geçmis yillara oranla yüzde 50 yagis kaybi yasayan kentte üreticiler tedirgin olurken, uzmanlar ise suyun beka derecesine geldigini, halen bir yagis olmayisinin ciddi sekilde rekolte ve kalite düsüsüne sebep olacagini söyledi.
"Bu yasima kadar böyle kurak bir yil görmedim"
Ziraat Mühendisleri Odasi Baskani Serkan Koray Zeybek, Ocak ayinin sonuna gelinmesine ragmen halen kar ve yagmur yagisi olmadigina dikkat çekerek, kurakligin tedirgin eden tablosunu gözler önüne serdi. Bitkilerin su ihtiyaci oldugunun altini çizen Baskan Zeybek, "Ufak tefek çikan farazilerde soguk alma riski var. Su anda kar yagisiyla beraber bir yorgan vazifesi görmesi lazim bu bölgede. Simdi kar yagacak. Ekini soguga karsi yorgan gibi eksi derecelerde soguk almasina karsi koruyacak. Ayrica yavas yavas eridigi için taban suyunu biriktirecek. Yarin bu bitkinin kök sistemi gelismeyle beraber su ihtiyaci duyacak ve gelisimini hizlandiracak. Problem burada aslinda. Hatta arkamizda gördügünüz Hasan Dagi’nin su anda tamaminin karla kapli olmasi lazimdi. Fakat daha basinda kar var etekleri kupkuru. Ben bu kadar yasa geldim daha böyle kurak bir yil görmedim. Insallah sonumuz hayirli olur" diye konustu.
"Su bizim için beka derecesine geldi"
Su sikintisinin her geçen yil artarak devam ettigine vurgu yapan Baskan Serkan Koray Zeybek, "Üreticilerimizin özellikle zaten suyun olmadigi bu bölgemizde taban suyuna çok dikkat etmesi, taban suyunu çok dikkatli kullanmasi gerekiyor. Çocugumuzu, torunlarimizi düsünmemiz lazim. Biz bu sulari, topraklari onlara birakacagiz, onlar üretim yapacak. Bunun disinda artik herkesin kendine çeki düzen vermesi lazim. Herkes önüne meseleyi koyup tedbir almasi lazim. Bunun sakasi kalmadi, lafi sözü kalmadi. Artik su bizim için beka derecesine gelmis bir halde. Mecburen buna bir çözüm bulmamiz gerekiyor. Biz Türkiye olarak su fakiri ülkesi olmasak da su zengini zaten degiliz. Ama su fakiri olma yönünde çok hizli ilerliyoruz. Herkesin kendine gelmesi, iyi düsünmesi gerekiyor. ‘Biz bu suyu nasil tasarruf ederiz? En modern sulama sistemlerine nasil geçeriz? Vahsi sulamayi nasil birakiriz?’ diye. Gün gün kötüye gidiyoruz, yil yil kötüye gidiyoruz. Daha artik ne olmasi gerekiyor bilmiyorum. Çok büyük sikintilarimiz var. Bu gidis tabii ki bizim verimlerimizi etkileyecek, rekoltemizi düsürecek, ürünlerin kalitesini düsürecek, özellikle bununla birlikte de gelirimiz düsecek. Bununla ilgili bütün tedbirleri almamiz gerekiyor" seklinde konustu.
Karin, ekinlerin üzerinde yorgan vazifesi görmesi gerektigine ve böylelikle hem soguga karsi koruma hem de taban topragini besleme islemi görmesi gerektigine deginin Baskan Zeybek, "Kar yagacakti simdi, kar yagdigi zaman yorgan vazifesi görecek. Ekinler çikmis olacakti. Kar, bitkilerin üzerinde yorgan gibi örtü olacakti. Olabilecek eksi 5-10 gibi durumlarda ekinlerimiz, hububatimiz soguk almayacakti. Arti o karlar agir agir eriyecekti, taban suyunu biraz yükseltecekti. Su anda ekinlerin 1 parmak nemi varsa 1 karis altta kupkuru tarla var. Geçen ki yagan ufak bir yagista hafif nemlenmis. Onun disinda taban topragi tamamen kupkuru. Bu bitki yarin su isteyecek, beslenecek, olmazsa da artik verim kaybi olacak" ifadelerini kullandi.
Yagis oraninda yüzde 50 düsüs yasandi
Ziraat Mühendisi Emrah Karaaslan ise yagislarin ciddi oranda düsüs gösterdigini belirterek, yagislarin böyle devam etmesi halinde verim ve rekolte düsüsü yasanacagini söyledi.
Üreticilerin tedirgin halde bekledigini kaydeden Karaaslan, "Bölgemizin uzun yillardir yillik ortalama yagisi 350-360 milimetre civarlarinda. Geçtigimiz 2021 yilinin Ekim ayindan 2022 yilinin Ekim ayina kadar aslinda pek bir sorun yoktu yagis açisindan. Her sey çok güzel gidiyordu. Ama son 3 aylik sezonda, Ekim, Kasim ve Aralik ayindaki yagislarin azligi çiftçilerimizi, üreticilerimizi, biz ziraat mühendislerini tedirgin ekmeye basladi.
Örnegin geçen yil Aralik ayindaki yagis miktari 55-60 milimetre civarinda iken, bu yil Aralik ayindaki yagis miktari 22 milimetre civarinda. Yani geçen yila göre yüzde 50 yagis konusunda azalma gerçeklesti. Aralik ayinin uzun yillar ortalamasi 47 milimetre civarinda. Yani geçen yil yagis ortalamasinin üzerindeydi ama bu yil geçen yola göre yüzde 50 azalma var. Bu da çiftçilerimizi ister istemez önümüzdeki günler açisindan tedirgin etmekte. Ocak ayinin ortalarindayiz. Yagisin yagmamasi, bu süreçten sonra da yagmamaya devam ederse üretim açisindan verim ve kalite kayiplari beklenebilir" açiklamasinda bulundu.