AB, Iran Nükleer Anlasmasi Için 'Son Metni' Ortaya Koydu

Iran, ABD ve AB arasindaki Iran nükleer anlasmaya geri dönüs müzakereleri aylar sonra 4 Agustos’ta yeniden Avusturya’nin baskenti Viyana’da baslamisti. Viyana’da sona eren 4 günlük dolayli görüsmelerin ardindan 2015 Iran nükleer anlasmasini yeniden canlandirmak için AB Dis Iliskiler ve Güvenlik Politikalari Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “son metni” ortaya koydugunu aktardi. Borrell, "Müzakere edilebilecek olan sey müzakere edildi ve su anda nihai bir metinde. Ancak her teknik konunun ve her paragrafin arkasinda baskentlerde alinmasi gereken siyasi bir karar var" ifadelerini kullanarak, "Bu cevaplar olumluysa, bu anlasmayi imzalayabiliriz" dedi.

Borell’in açiklamasindan önce üst düzey bir AB yetkilisi gazetecilere verdigi demeçte, 15 aydir müzakere edilen metinde daha fazla degisiklik yapilamayacagini ve taraflardan en fazla birkaç hafta içinde nihai bir karar beklediklerini ifade etmisti. Yetkili, "Bu bir paket öneri. 20. sayfaya katilip, 50. sayfaya katilamazsiniz. Evet ya da hayir demek zorundasiniz" demisti.

ABD anlasmaya hazir

ABD Disisleri Bakanligindan bir sözcü, ABD’nin AB önerileri temelinde resmi olarak Kapsamli Ortak Eylem Plani (JCPOA) olarak adlandirilan anlasmayi yeniden canlandirmak için bir anlasmaya hizla varmaya hazir oldugunu ifade etti.



Iran, anlasmanin yeniden canlandirma olarak görülmemesini talep etti

Iranli yetkililer ise, Iran’daki istisarelerin ardindan "ek görüs ve degerlendirmelerini" müzakereleri koordine eden Avrupa Birligi’ne ileteceklerini söyleyerek, AB’nin önerilerini nihai olarak görmediklerini belirttiler. Iran tarafi ayrica, ABD ve diger Batili güçlerin anlasmayi yeniden canlandirma disinda görmelerini talep etti.

Nükleer anlasmaya dönüs müzakereleri

Birlesmis Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi (Ingiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ile Iran arasinda 2015 yilinda "Kapsamli Ortak Eylem Plani” adi verilen ve Iran nükleer faaliyetlerinin denetlenmesini içeren anlasma imzalanmisti. Eski ABD Baskani Donald Trump 2018 yilinda tek tarafli olarak anlasmadan çekilmis, Iran yönetimi de nükleer faaliyetlerini anlasma öncesine döndürmüstü. Bunun üzerine ABD yönetimi, Iran’i agir ekonomik yaptirimlarla hedef almisti. Nükleer anlasmaya dönüs için Avusturya’nin baskenti Viyana’da Nisan 2021’de Iran, Fransa, Rusya, Çin, Ingiltere ve Almanya arasinda müzakerelere baslanmisti. ABD Baskani Joe Biden’in Kasim 2021’de göreve baslamasiyla ABD’nin de anlasmaya dönmesi için görüsmeler yürütülüyordu ancak müzakereler geçtigimiz mart ayinda farkli nedenlerle durdurulmustu.